بررسی اثرات سایه اندازی روی برخی از شاخص های رشد و عملکرد دانه باقلا

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز

چکیده

         در بسیاری از گیاهان، سایه اندازی به دلیل کاهش تشعشع نوری، ویژگی­های رشدی و عملکرد آن­ها را تحت تاٴثیر قرار می­دهد. با وجود این گیاهان توانایی قابل ملاحظه در سازگاری با رژیم‌های مختلف نوری از طریق ایجاد تغییر در ویژگی‌های برگی و ساختار کانوپی را دارند. بر همین اساس آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز (عرض جغرافیاییَ 5  ْ 38 ، طول جغرافیاییَ 17 ْ 46 و ارتفاع از سطح دریا 1360 متر) در طی سال­های 1382 و 1383 اجرا شد. در هر دو سال، آزمایش بصورت کرتهای خرد شده با طرح پایه بلوک­های کامل تصادفی در سه تکرار با تیمارهای سایه در کرت­های اصلی و ارقام در کرت­های فرعی بودند. تیمارهای سایه شامل بدون سایه (شاهد)، 18 درصد، 48 درصد  و 70 درصد سایه و ارقام شامل برکت، سرازیری و HBP-B بود. نتایج نشان داد که در اغلب مراحل رشد (به ویژه در مراحل آخر) تجمع ماده خشک (DMA)، سرعت رشد گیاه (CGR) و سرعت رشد نسبی (RGR) برای گیاهان تحت سایه در مقایسه با گیاهان تحت نور کامل خورشید بیشتر بود. میانگین عملکرد دانه باقلا در واحد سطح برای گیاهان تحت سایه بطور معنی­داری بیشتر از گیاهان بدون سایه بود. میانگین عملکرد دانه رقم HBP-B در واحد سطح حدود 20 درصد بیشتر از  دو رقم دیگر بود، این در حالی است که بین دورقم برکت و سرازیری اختلاف
معنی­داری از لحاظ عملکرد دانه وجود نداشت. بنابراین، باقلا به عنوان یک گیاه مقاوم به سایه می­تواند به طور موفقیت آمیزی در الگوهای "کشت مخلوط" و "کشاورزی- جنگل" مورد استفاده قرار گیرد. 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Evaluation of the Relationship of Shading with Growth and Grain Yield of Faba Bean

نویسندگان [English]

  • S Nasrollah-Zadeh
  • K Ghassemi-Golezani
  • Y Raey
چکیده [English]

In many plants, shading affects growth characteristics and yield due to the reduction of solar radiation. On this basis, two experiments were carried out at the Research Farm of the University of Tabriz (Latitude 38.05´N, Longitude 46º17´E, Altitude 1360m above sea level) in 2002 and 2003. Both experiments were split-plot, based on randomized complete block design in three replications, with the shading treatments in main plots and cultivars in sub-plots. Shading treatments consisted of no shade (control), 18%, 48% and 70% shade and varieties were Barakat, Saraziri and HBP-B. Results showed that in the most stages of growth (particularly later stages), Dry matter accumulation (DMA), crop growth rate (CGR), and relative growth rate (RGR) were higher for plants under shade, compared to plants under full sunlight. Mean grain yield of faba bean per unit area for shaded plants was higher than that for unshaded plants. HBP-B had higher grain yield per unit area in comparison with other cultivars. Therefore, faba bean as a shade resistant plant can be successfully used in intercropping and agro forestry. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Faba Bean
  • Shading
  • Crop Growth Rate
  • Relative growth rate
  • Grain Yield

مراجع

جعفر زاده، علی اصغر،1377، مطالعات تفصیلی 26 هکتار از اراضی و خاکهای ایستگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، نشریه دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، شماره های2،3و4، صفحه 16-29.
قاسمی گلعذانی، ک.، موحدی، م.، رحیمزاده خویی، ف. و مقدم، م. 1376. اثرات کمبود آب بر رشد و عملکرد دو رقم نخود در تراکم­های مختلف. مجله دانش کشاورزی. شماره های3و4، صفحه 17-43.
کوچکی، ع.، راشد محصل، م.ح.، نصیری، م. و صدرآبادی، ر. 1370. مبانی فیزیولوژیکی رشد و نمو گیاهان زراعی. انتشارات آستان قدس رضوی.
Alvarenga AA, Castro, EM, Castro Lima Junior, E, and Magalhaes, MM, 2003. Effects of different light levels on the initial growth and photosynthesis of Croton urucuranaBaill. in Southeastern Brazil. R. Arvore. Viscosa-MG, 27: 53-57.
Andrade FH, 1995. Analysis of growth and yield of maize, sunflower and soybean grown at Balcarce, Argentina.  Field Crops Research 42:1-12.
Ballare CL, 2004. Competition: Response to shade by neighbors. In R.M. Goodman (eds.), Encyclopedia of Plant and Crop Sci., Marcel Dekker Inc. Wisconsin, U.S.A.
Bauer H and Thoni W, 1988. Photosynthetic light acclimation in fully
Egli, DB, 1994. Seed growth and development. In: KL, Boote, JM, Bennette, TR, Sinclair and JM, Paulsen (Ed), Physiology and Determination of Crop Yield. Am. Soc. Agron., Madison, WI, pp. 127-148.
Evans LT, 1978. The influence of irradiance before and after anthesis on grain yield and it‚s component in microcrops of wheat grown in a constant daylength and temperature regime. Field Crops Research 1: 5-19.
Fischer RA, 1975. Yield potential of dwarf spring wheat and the effect of shading. Crop Sci, 15: 607-613.
Hadi H, Ghassemi-Golezani K, Rahimzade Khoei F, Valizadeh M and Shakiba MR, 2006. Responses of common bean (Phaseulus vulgaris L.) to different levels of shade. J. Agron. 5(4): 595-599.
Hebert Y, Ghingo E and Loudet O, 2001. The response of root/shoot partitioning and root morphology to light reduction in maize., Crop Sci. 41: 363-371.
Hughes G, Keatinge JDG, Cooper PJM and Dee NF, 1987. Solar radiation interception and utilization by chickpea (Cicer arientinum) crops in northern Syria. J. Agric. Sci., Camb. 108: 419-424.
Lambers H and posthumus F, 1980. The effete of light intensity and relative humidity on growth rate and roots respiration of plantago lanceolata and Zea mays. J. Exp. Bot. 31: 1621-1630.
Lambers H, Stuart CF and Pons TL, 1998. Plant physiological ecology, Springer-Verlag, New York, Inc.
Munir M, Jamil M, Baloch J and Khattak KR, 2004. Impact of light intensity on flowering time and plant quality of Antirrhium magus L. cultivar chimes white, J. Zhejiang U. Sci. 5(4): 400-405.
NayakSK and MurtyKS, 1980. Effect of varying light intensities on yield and growth parameters in rice. Indian J. Plant. Physiol. 23: 309-316.
Ngoujiv M, Mc Giffen JME, Mans Field S and Ogbuchiekwe E, 2001. Comparison of methods to estimate weed populations and their performance in yield loss description models. Weed Sci. 49: 385-394.
Reich PB, Ohl C, Walters MB and Ellsworth DS, 1991. Leaf lifespan as a determinant of leaf structure and function among 23 Amazonian tree species, Oecologia 86: 16-24.
Salisbury FB and Ross CW, 1992. Plant physiology, Wadsworth Publishing Co. Beltmon, California.
Saxena NP and SheldrakeAR, 1980. Physiology of growth, development and yield of chickpeas in India. Proceeding of the International Workshop on chickpea Improvement, Hyderabad, India, 28 February-2 March 1979. Patanchera, ICRISAT. pp. 106-120.
TeasarMB, 1984. Physiological basis of crop growth and development. American Society of Agronomy.Madison,Wisconsin. 291-321.
Traore S,. Mason SC, Martin AR, Mortensen DA and Spotanski JJ, 2003. Velvetleaf interference effects on yield and growth of grain sorghum. Weed Sci. 45:345-351.
Wadud MA, Rahman GMM, Chowdury MJU and Mahboob MG, 2002. Performance of red amaranth under shade condition for agroforestry system. J. Biol. Sci. 2: 765-766.
Wilcox JN, 1985. Dry matter partitioning as influenced by competition between soybean isolines. Agron. J. 77: 738-742.
Wong CC, Mohd- sharudin MA and Rahim H, 1985. Shade tolerance potential of some tropical forages for integration with plantation: 2. Legumes. MARDI Research Bulletin, 13: 249-269.
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار