اثر تنش خشکی بر ژنوتیپ‌های مختلف ذرت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 مربی دانشگاه پیام نور مهاباد

2 اساتید گروه زراعت واصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز

3 پژوهش‌گر مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، کردستان

4 پژوهش‌گر مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، کرج

چکیده

به منظور ارزیابی اثر تنش خشکی بر عملکرد و اجزای آن در 16 هیبرید متوسط­رس و دیررس ذرت، آزمایشی به صورت طرح بلوک­های متعادل گروهی  و در قالب طرح کرت­های خردشده  با سه تکرار در شرایط بدون تنش خشکی و واجد تنش (تنش در مراحل رشد رویشی، زایشی و پر شدن دانه) در ایستگاه تحقیقات کشاورزی میاندوآب به مورد اجرا گذاشته شد. تعدادی از صفات زراعی، مورفولوژیک، فیزیولوژیک و فنولوژیک از جمله وزن 300 دانه، تعداد دانه در ردیف، تعداد ردیف دانه وفاصله بین زمان ظهور کلاله و گرده­افشانی  اندازه­گیری شدند. تجزیه واریانس و مقایسه­های میانگین نشان داد که تنوع زیادی بین هیبریدهای مورد بررسی وجود دارد. کاهش میزان عملکرد در شرایط تنش خشکی در مرحله رشد زایشی بیشتر از مراحل دیگر بود. محاسبه ضرایب همبستگی فنوتیپی، رگرسیون گام به گام و تجزیه علیت در شرایط بدون تنش و درشرایط مختلف تنش انجام شد. بر اساس ضرایب همبستگی حاصل و تجزیه علیت می­توان اظهار داشت که در شرایط بدون تنش، گزینش از طریق وزن 300 دانه، تعداد دانه در ردیف، طول بلال و ارتفاع بوته و در شرایط تنش خشکی، بر اساس ASI و روزهای تا ظهور رشته­های ابریشمی کوتاه­تر، در صد پوشش سبز و تعداد دانه در ردیف بیش­تر، در راستای اصلاح هیبریدهای مقاوم به خشکی ذرت توصیه می­گردد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effect of Drought Stress on Different Maize Genotypes

نویسندگان [English]

  • m Khalili 1
  • m Moghaddam 2
  • H Kazemi Arbat 2
  • MR Shakiba 2
  • H Kanooni 3
  • R Choghan 4
چکیده [English]

In order to study the effects of drought stress on yield and yield components of 16 medium and late maturing maize hybrids a field trial was conducted under non-stress and different  drought stress conditions (stress at vegetative, reproductive and grain filling stages) at Miyandoab Agricultural Research Station of Iran. The experiment was arranged in group balanced blocks as a split plot design with three replications. During the growing season some agronomic, morphological, physiological and phenological traits such as 300 kernel weight, number of kernels per row, number of kernel rows and anthesis-silking interval (ASI) were measured. Analysis of variance and mean comparisons showed that there was a significant diversity among the studied hybrids. The yield decreased under drought stress at reproductive stage was greater than the other stages. The estimation of phenotypic correlation coefficients, stepwise regression and path analysis were done under non-stress and different water stress conditions. Path analysis showed that selection of genotypes will be more effective based on 300 kernel weight, number of kernels per row, ear length and plant height under non-stress condition and shorter ASI and days to silking emergence, larger percentage of green cover and greater number of kernels per row under drought stress conditions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Drought Stress
  • Group balanced blocks
  • Maize
  • Path analysis

مراجع

Abrecht DG and Carberry PS, 1991. The influence of water deficit prior to tassel initiation on maize growth.  Field Crops Res 31: 55-69.
Agrama HAS, 1996. Sequential path analysis of grain yield and its components in maize. Plant Breeding 115: 343-346.
Bassetti J and Westgate ME, 1993. Water deficit affects receptivity of maize silks. Crop Sci 33: 279-282.
Bolanos J and Edmeades GO, 1996. The importance of the anthesis silking interval in breeding for drought tolerance in tropical maize. Field Crop Res 48: 65-80.
Bolanos J and Martinez  L, 1993. Eight cycles of selection for drought tolerance in lowland tropical maize. III. Responses in drought – adaptive physiological and morphological traits. Field Crop Res 31: 269-286.
Bray EA, 1997. Plant responses to water deficit. Trends in Plant Science 2: 48–54.
Bruce WB, Edmeades GO and Barker TC, 2002. Molecular and physiological approaches to maize improvement for drought tolerance. Journal of Experimental Botany 53: 13-25.
Cavalieri AJ and Smith OS, 1985. Grain filling and field drying of a set of maize hybrids released from 1930 to 1982. Crop Sci 25:856-860.
CIMMYT, 1994. CIMMYT world maize facts and trends. Maize Seed Industries, Revisited: Emerging roles of the public and private sectors. CIMMYT, Mexico DF.
Classen MM and Shaw RH, 1970. Water de`ficit effects on corn. II. Grain components. Agron J 62: 652- 655.
Denmead OT and Shaw RH, 1960. The effects of soil moisture stress at different stages of growth on the development and yield of corn. Agron J 52: 272-274.
Downey LA, 1977. Effect of gypsum and drought stress on maize (Zea mays L.)  I. Growth, light absorption  and  yield. Agron J 63: 569-572.
Edmeades GO, Chapman SC, Bolanos J, Banziger M and Lafitte HR, 1994. Recent evaluations of progress in selection for drought in tropical maize. Maize Conference, Harare,  Zimbabwe, 28 March – 1 April,  CIMMYT, Mexico , DF.
Janaki Krishna PS, 2008. Improved drought stress tolerance in maize. Osmania University Campus, Hyderabad, India.
O’ Neill PM, Shanahan JF, Schepers JS and Caldwell B, 2004. Agronomic response of corn hybrids from different era to deficit and adequate levels of water and nitrogen. Agronomy Journal 96: 1660-1667.
Singh G and Singh M, 1993. Correlation and path analysis in maize under mild-hills of Skim. Crop Improvement  20: 222-227.
  Westgate ME, 1994. Water status and development of the maize endosperm and embryo during drought. Crop Sci 34: 76-83.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار