نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1
بخش تحقیقات زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان شرقی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی،
2
گروه زیست شناسی گیاهی، سلولی و ملکولی، دانشکده علوم طبیعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
3
بخش تحقیقات خاک و آب، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان شرقی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی،
4
گروه به نژادی و بیوتکنولوژی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز
5
گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
6
بخش تحقیقات زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان شرقی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی،
7
مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
10.22034/saps.2023.55247.2992
چکیده
صفات مختلف عملکرد دانه، فیزیولوژیکی و فنولوژیکی در هفت نسل ذرت با استفاده از روش تجزیه میانگین نسل‌ها تحت شرایط کنترل شده و تنش متوسط و شدید کم‌آبی مورد مطالعه قرار گرفت. ارزیابی نسل‌های حاصل از تلاقی دو لاین اینبرد ذرت شامل B73 و MO17، سینگل کراس 704 (به عنوان نسل F1) و نیز نسل‌های F2، BC1 ، BC2 و F3 در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 20 تکرار طی دو سال زراعی 99-1398 در ایستگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز انجام گرفت. نتایج تجزیه واریانس مرکب و مقایسات میانگین داده‌ها تحت سه رژیم آبیاری مختلف نشان داد که تنش کم‌آبی باعث کاهش معنی‌دار صفات عملکرد دانه و فیزیولوژیکی و افزایش معنی‌دار صفات فنولوژیکی گردید. تجزیه میانگین نسل‌ها سهم بالای اثرات ژنی غیر افزایشی را در کنترل ژنتیکی صفات مورد مطالعه نشان داد. این امر لزوم گزینش در نسل‌های در حال تفکیک پیشرفته و تولید ارقام هیبرید در ذرت را در جهت بهره‌برداری از واریانس غالبیت، نشان می‌دهد. همچنین، سهم بارز اثرات ژنی افزایشی در کنترل توارث تعداد روز تا کاکل‌دهی بیانگر این است که برای اصلاح این صفت و بهره‌گیری از واریانس افزایشی، گزینش در نسل‌های در حال تفرق اولیه و والدین اینبرد می‌تواند موثر باشد. بر اساس مجموعه صفات مورد بررسی لاین اینبرد MO17 و هیبرید SC704 در مقایسه با سایر لاین‌های مورد مطالعه، تحمل بالایی به تنش کم‌آبی (از مرحله 5 الی 6 برگی تا مرحله کاکل‌دهی) نشان داده و از پایداری عملکرد دانه برخوردار بودند.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
Genetic Analysis of Yield and Some Agronomic Traits of Hybrid Maize Under Well- Irrigated and Water Deficit Conditions
نویسندگان [English]
-
Mozhgan Shirinpour
1
-
Ehsan Atazadeh
2
-
Ahmad Bybordi
3
-
Saeid Aharizad
4
-
ali Asgheri
5
-
Hassan Monirifar
6
-
Ashkboos Amini
7
1
Horticulture and Crops Research Department, East Azarbaijan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Tabriz, Iran
2
Dept. of Plant, Cell and Molecular Biology, University of Tabriz, Tabriz, Iran.
3
Soil and Water Research Department, East Azarbaijan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Tabriz, Iran
4
Dept. of Plant Breeding and Biotechnology, University of Tabriz, Tabriz, Iran
5
Dept. of Production Engineering and Plant Genetics, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran
6
Horticulture and Crops Research Department, East Azarbaijan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Tabriz, Iran
7
Seed and Plant Improvement Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization, AREEO, Karaj, Iran
چکیده [English]
Grain yield, physiological and phenological traits in seven generations of maize using the generations mean analysis method under controlled conditions and, moderate and severe water deficit stress were studied. Evaluation of the generations drived from a cross between two inbred lines of maize including B73 and MO17, SC704 (as F1 generation), F2, BC1, BC2 and F3 using a randomized complete block design with 20 replications was conducted during two crop years of 2018-2019 at the Agricultural Research Station of University of Tabriz. The results of combined analysis of variance and mean comparisons of data under three different irrigation regimes showed that water deficit stress significantly reduced grain yield and physiological traits, and a significant increase in phenological traits. Generation mean analysis showed a high contribution of non-additive gene effects in the genetic control of the studied traits. This indicated that the necessity of selection in advanced segregating generations and the production of hybrid varieties in maize to take advantage of the dominance variance. Also, the significant contribution of additive gene effects in controlling the inheritance of the number of days to silk emergence indicated that selection in early segregating generations and inbred parents can be effective for breeding of this trait and taking advantage of additive variance. Based on the studied traits, inbred line MO17 and hybrid SC704 compared to other studied lines showed high tolerance to water deficit stress (from 5-6 leaf stage to silk emergence) and had the grain yield stability.
کلیدواژه‌ها [English]
-
Gene action
-
Generations mean analysis
-
Heritability
-
Maize generations
-
Water deficit stress
)