اثر تاریخ کاشت و تراکم های مختلف گیاهان پوششی بر کنترل علف های هرز و عملکرد سویا (Glycine max L.)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.

2 استاد گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه محقق اردبیلی

3 مدیر گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه محقق اردبیلی

4 دانشیار مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل (مغان)، ایران

5 عضو هیات علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل (مغان)، ایران

10.22034/saps.2024.58295.3108

چکیده

پژوهش حاضر به‌صورت طرح فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در سال‌های زراعی 1401 -1399 در مزرعه پژوهشی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی مغان اجرا شد. فاکتورهای مورد مطالعه شامل تاریخ و تراکم کاشت گیاهان پوششی هر کدام در دو سطح و نوع گیاه پوششی در 12 سطح بود. همچنین، دو تیمار شاهد نیز، به‌صورت کشت خالص سویا همراه با سم‌پاشی و بدون سم‌پاشی علیه علف‌های هرز در کنار هر تکرار در نظر گرفته شد. تجزیه واریانس داده‌ها نشان داد که اثر ساده و متقابل تیمارهای آزمایش در اکثر صفات معنی‌دار بود. کلیه گیاهان پوششی در تاریخ کاشت اول و تراکم دوم بیشترین ماده خشک را دارا بودند. شبدر برسیم با تولید بالاترین ماده خشک (02/137 گرم در متر مربع) در رتبه اول قرار داشت. حداکثر مقدار صفات ارتفاع بوته، تعداد غلاف در هر بوته، تعداد دانه در هر غلاف، وزن صد دانه و عملکرد دانه در تیمار کشت ماشک گل‌خوشه‌ای در بین ردیف‌های سویا در تاریخ کاشت با تأخیر و تراکم سه‌برابر معمول (به‌ترتیب 52/100 سانتی‌متر، 31/97 عدد، 81/2 عدد، 88/19 گرم و 3616 کیلوگرم در هکتار) به‌دست آمد. حداقل مقدار همه این صفات نیز در تیمار شاهد اول حاصل شد. کاربرد گیاهان پوششی سبب کنترل علف‌های هرز و افزایش عملکرد و اجزای عملکرد سویا نسبت به تیمار شاهد شدند. در بین گیاهان پوششی، کشت ماشک گل‌خوشه‌ای، به‌دلیل رشد سریع و سازگاری بیشتر با منطقه، حداقل رقابت با گیاه اصلی و همچنین کنترل بهتر علف‌های هرز موجب افزایش عملکرد دانه در سویا شد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The Effect of Sowing Dates and Different Densities of Cover Crops on Weed Control and Soybean (Glycine max L.) Yield

نویسندگان [English]

  • Khadijeh Aghaeifard 1
  • Ahmad Tobeh 2
  • Salim Farzaneh 3
  • Hossein Karbalaei Khiavi 4
  • parviz sharifiziveh 5
1 Department of Plant Production Engineering and Genetics, Faculty of Agriculture and Natural Resources, University of Mohaghegh Ardabili , Ardabil, Iran.
2 Professor of Agriculture and Plant Breeding Department of Mohaghegh Ardabili University
3 Director of Department of Agriculture and Plant Breeding of Mohaghegh Ardabili University
4 Associate Professor at the Research and Education Center for Agriculture and Natural Resources in Ardabil Province (Moghan), Iran
5 Research Associate Professor Plant Protection (Ecology-Weed) Protection Department, Ardabil Agricultural and Natural Resources Research Centre, AREEO, Ardabil (Moghan), Iran
چکیده [English]

The current research was conducted in the form of a factorial design in the form of a randomized complete block design in three replications in the crop years of 2020- 2022 in the research farm of Moghan Agricultural Research Center and Natural Resources. The studied factors included planting date and planting density of cover crops each in two levels and cover crop in 12 levels. Also, two control treatments were also considered in the form of pure soybean cultivation with and without spraying against weeds next to each replication. Variance analysis of the data showed that the simple and intraction effect of the test treatments was significant in most of the traits. The maximum value of plant height traits, number of pods per plant, number of seeds per pod, weight of 100 seeds and seed yield in the treatment of hairy vetch among the rows of soybeans on the planting date with a delay and three times the usual density (respectively 100.52 cm, 31 97.2, 2.81, 19.88 grams and 3616 kg per hectare) were obtained. The minimum value of all these traits was also obtained in the first control treatment. The use of cover crops caused the control of weeds and increased yield and yield components of soybean compared to the control treatment. Among the cover crops, the cultivation of hairy vetch, due to its fast growth and greater adaptation to the region, minimal competition with the main plant and also better control of weeds, increased seed yield in soybeans.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Number of pods per plant
  • Number of seeds per pod
  • Oil seeds
  • Plant height
  • Soybean
  • Weed biomass
  • Yield