نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1
استادیار، بخش تحقیقات زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی،
2
دانشیار بخش تحقیقات زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی،
3
محقق، بخش تحقیقات زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی،
10.22034/saps.2023.55545.3005
چکیده
اهداف: این مطالعه به‌منظور تشخیص دگر (نا)سازگاری دانه گرده هفت رقم تجاری در تلاقی با چهار ژنوتیپ امیدبخش بادام (Prunus dulcis Mill.) و انتخاب بهترین رقم گرده‌زا برای تضمین میوه‌بندی و تولید پایدار محصول انجام گردید.
مواد و روش‌ها: درصد میوه‌بندی اولیه و نهایی ژنوتیپ‌های امیدبخش بادام پس از گرده‌افشانی کنترل شده با ارقام گرده‌زا در شرایط باغی در ایستگاه تحقیقات باغبانی سهند (آذربایجان شرقی) طی دو سال متوالی ارزیابی گردید. همچنین رشد لوله گرده ارقام گرده‌زا درون مادگی گل ژنوتیپ‌های گرده‌گیرنده به کمک میکروسکوپ فلئورسنت ردیابی شد. مشاهده حداقل یک لوله گرده در حال رشد درون تخمدان نشانه سازگاری و توقف رشد لوله گرده درون خامه نشانه ناسازگاری منظور شد.
یافته‌ها: ارقام گرده‌زای آذر، سهند، فرانیس، A200، آراز، اسکندر و تونو با ژنوتیپ‌های گرده‌گیرنده از سازگاری دانه گرده برخوردار بودند. بیشترین درصد میوه‌بندی نهایی برای ژنوتیپ AL721 با استفاده از گرده ارقام آذر و اسکندر (به‌ترتیب 59% و 56%)، برای ژنوتیپ AL1310 با استفاده از گرده ارقام آذر (41%)، سهند و اسکندر (39%)، برای ژنوتیپ NP2 با استفاده از گرده ارقام اسکندر و آذر (به‌ترتیب 57% و 54%) و برای ژنوتیپ KH2 با استفاده از گرده ارقام اسکندر و آراز (به‌ترتیب 44% و 43%) به دست آمد.
نتیجه‌گیری: با ارزیابی میوه‌بندی نهایی پس از دگر گرده‌افشانی کنترل شده در باغ، ارقام گرده‌زا برای ژنوتیپ‌های امیدبخش انتخاب شدند. ژنوتیپ‌های AL721 با میوه‌بندی 59% و AL1310 با میوه‌بندی 25% به‌ترتیب دارای بیشترین و کمترین پتانسیل باروری بودند. مشاهدات میکروسکوپی رشد لوله گرده درون مادگی نتایج ارزیابی‌های باغی را تایید نمود.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
Study of Cross-(in)compatibility and introduction of the best pollinizer in four almond promising genotypes to achieve sustainable crop production
نویسندگان [English]
-
Mohammad Zarrinbal
1
-
Jalil Dejampour
2
-
Hossein Fathi
3
1
Assist. Prof., of Crop and Horticultural Science Research Department, East Azerbaijan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tabriz, Iran.
2
Assoc. Prof. of Crop and Horticultural Science Research Department, East Azerbaijan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tabriz, Iran.
3
Researcher of Crop and Horticultural Science Research Department, East Azerbaijan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tabriz, Iran.
چکیده [English]
Background and Objective: This study was conducted to determine the pollen (in)compatibility of seven commercial cultivars in crossing with four almond (Prunus dulcis Mill.) promising genotypes and to select the best pollinizer with the aim of ensuring fruit set and stable production.
Materials and Methods: The percentage of initial and final fruit set of almond promising genotypes was evaluated after controlled pollination with pollinizers on experimental orchard in Sahand horticultural research station (East Azerbaijan) in two consecutive years. Also, the pollen tube growth inside the pistil of recipient genotypes was tracked using fluorescent microscope. Observing at least one pollen tube inside the ovary was considered as compatibility and stopping the pollen tube through style was considered as incompatibility.
Results: All of pollinizers including Azar, Sahand, Fragness, A200, Araz, Eskandar and Tono had pollen compatibility with recipient genotypes. The highest percentage of final fruit set for AL721 was achieved when it was pollinated with Azar and Eskandar (59% and 56%, respectively), for AL1310 with Azar (41%), Sahand and Eskandar (39%), for NP2 with Eskandar and Azar (57% and 54%, respectively) and for KH2 with Eskandar and Araz (44% and 43%, respectively).
Conclusion: Assessment of final fruit set after controlled pollination in orchard determined suitable pollinizers of new promising genotypes. The genotypes AL721 and AL1310 (with 59% and 25% fruit set, respectively) had the highest and lowest fertility potential. Microscopic observations of pollen tube growth inside the pistil confirmed the orchard evaluations.
کلیدواژه‌ها [English]
-
almond
-
final fruit set
-
fluorescent microscope
-
pollen compatibility
-
pollen tube growth
)