مدیریت کوددهی نیتروژن، آبیاری و تراکم کاشت در گیاه دارویی موسیر ایرانی (Allium hirtifolium) با استفاده از روش بهینه سازی مرکب مرکزی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه زراعت- دانشکده کشاورزی- دانشگاه فردوسی مشهد

2 گروه خاکشناسی- دانشکده کشاورزی- دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

چکیده
تعیین مقدار بهینه منابع در اکوسیستم های کشاورزی، علاوه بر کاهش هزینه های تولید و حفظ منابع باعث کاهش آلودگی های زیست محیطی ناشی از مصرف بی رویه این منابع می شود. به منظور تعیین میزان بهینه مصرف منابع نیتروژن، آب و همچنین تراکم بهینه موسیر، آزمایشی در قالب طرح مرکب مرکزی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال زراعی 90-91 به اجرا در آمد. تیمارهای آزمایشی با توجه به سطوح بالا و پائین کود نیتروژن (100 و 300 کیلوگرم کود اوره در هکتار)، آبیاری (1500 و 3500 مترمکعب) و تراکم (10 و 18 بوته در متر مربع) با استفاده از نرم افزار Minitab طراحی شد. عملکرد سوخ موسیر، تلفات نیتروژن، کارایی مصرف نیتروژن و کارایی مصرف آب به عنوان متغیرهای وابسته مورد اندازه گیری قرار گرفتند و با استفاده از یک مدل رگرسیونی، تغییرات این متغیرها تحت تاثیر تیمارها محاسبه گردید. مقدار بهینه کود نیتروژن، آبیاری و تراکم گیاه موسیر بر اساس سه سناریوی اقتصادی، زیست محیطی و سناریوی تلفیقی (اقتصادی- زیست محیطی) برای حصول مقادیر مورد انتظار صفات مورد بررسی تعیین گردید. افزایش کود و سطوح آبیاری باعث افزایش عملکرد غده موسیر و تلفات نیتروژن گردید، در صورتی که افزایش تراکم باعث افزایش عملکرد و کاهش تلفات نیتروژن شد. در سناریوی اقتصادی، مقدار بهینه کود نیتروژن، آبیاری و تراکم به ترتیب برابر با 260 کیلوگرم کود اوره در هکتار، 2227 متر مکعب آب در هکتار و 7/16 بوته در متر مربع برآورد شد. همچنین مقدار بهینه این تیمارها در سناریوی زیست محیطی به ترتیب 100، 1500 و 54/16 و در سناریوی اقتصادی- زیست محیطی به ترتیب معادل 169، 2025 و 7/17 به دست آمد. بطور کلی بنظر می رسد مصرف منابع بر اساس سناریوی تلفیقی به دلیل توجه توام به مسائل اقتصادی و زیست محیطی نسبت به دو سناریو دیگر ارجحیت دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Management of Nitrogen, Irrigation and Planting Density in Persian shallot (Allium hirtifolium) by Using Central Composite Optimizing Method

نویسندگان [English]

  • Hamed Mansouri 1
  • Mohammad Banayan Aval 1
  • Parviz Rezvani Moghaddam 1
  • Amir Lakzian 2
چکیده [English]

Abstract
Determination of resource optimum level in agro-ecosystems caused to decrease in production costs, conservation of resource and reducing of environmental pollutions which was happen by excessive use of these resources. In order to determinate optimum use of nitrogen, water and density, an experimental was conducted by central composite design in research field of Ferdowsi University in 2012. The treatments was designed based on low and high levels of nitrogen (100 and 300 kg Urea/ha), irrigation (1500 and 3500 m3 water) and density (10 and 18 plant/m2) by Minitab software.  Bulb yield, nitrogen losses, nitrogen use efficiency and water use efficiency was measured as independent variables and changes of these variables were calculated by regression model. Optimum level of nitrogen, irrigation and density was suggested to obtain expected amount of traits based on three scenarios: economic, environmental and integrated (economic-environmental). Increasing of fertilizer and irrigation led to increase in bulb yield and nitrogen losses, whereas increasing of density caused to increase in bulb yield but decrease in nitrogen losses. The optimum level of nitrogen fertilizer, irrigation and density were 260 kg N/ha, 2227 m3 water/ha and 16.7 plant/m2 in economic scenario. In environmental scenario, the optimum level of the treatments was obtained 100, 1500 and 16.54 respectively, and for economic-environmental scenario were 169, 2025 and 17.7, respectively. In general, it seems that resource use based on integrated scenario is preferred to other scenarios due to consider not only economic but also environmental issues.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Environment
  • Nitrogen Losses
  • Nitrogen Use Efficiency
  • Water Use Efficiency