ارزیابی عملکرد غده، صفات رویشی و باروری دانه گرده در شش خانواده حاصل از بذر حقیقی سیب‌زمینی (Solanum tuberosum L.)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز

2 فیزیولوژی گیاهان زراعی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز

چکیده

یکی از مشکلات اصلاح سیب­زمینی در ایران مانند بیشتر کشورهای دیگر فقدان تنوع ژنتیکی به علت تکثیر غیر­جنسی و وارداتی بودن ارقام سیب­زمینی می­باشد. به منظور بررسی امکان دستیابی به کلون­های امیدبخش برای استفاده در برنامه های اصلاحی و نیز ارزیابی عملکرد غده، آزمایشی با استفاده از 6 خانواده حاصل از بذر حقیقی سیب­زمینی شامل آزادگرده­افشان­های فانتا، آندیژنای گزینش شده، هیبریدهای کایزر×آگریا، ساوالان×آگریا، خانواده حاصل از بک کراس اول هیبریدهای S. stoloniferum× S. tuberosum (sto × tbr) با والد زراعی و خانواده حاصل از تلاقی­های برادر و خواهر ناتنی هیبریدهای tbr×sto با استفاده از طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. نتایج نشان داد که شاخص­های عملکرد غده کل، ارتفاع بوته، سطح برگ و باروری دانه گرده در سطح احتمال یک درصد و تعداد ساقه در بوته و درصد ماده خشک غده و اندام هوایی بوته در سطح احتمال پنج درصد در میان خانواده های مورد مطالعه تفاوت معنی دار دارند. بیشترین عملکرد غده در تک بوته را خانواده ساوالان × آگریا با میانگین 66/526 گرم داشت اما اختلاف آن با خانواده های آزادگرده افشان‌های فانتا، هیبریدهای کایزر×آگریا، ساوالان×آگریا معنی دار نبود. از نظر تعداد غده در بوته، خانواده حاصل از بک کراس اول هیبریدهای tbr×sto با والد زراعی با 70/19 غده بیشترین تعداد غده در بوته را تولید ولی از نظر آماری خانواده­های آندیژنا، ساوالان × آگریا و برادر خواهر ناتنی حاصل از هیبرید­های tbr×sto با هم تفاوت معنی داری نداشتند. از نظر باروری دانه گرده خانواده­های برادر خواهر ناتنی هیبرید­های tbr×sto، BC1 و آزاد گرده افشانهای فانتا از بالاترین در صد دانه گرده بارور و هیبرید های ساوالان × آگریا از کمترین باروری دانه گرده برخوردار بودند.
 
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evaluation of Tuber Yield, Vegetative Traits and Pollen Stainability in Six Families of True Potato Seeds

نویسندگان [English]

  • Jaber Panahandeh 1
  • Moghan Azizi 1
  • Javid Emaratpardaz 2
  • Ali Reza Motalebi Azar 1
  • Fariborz Zare Nahandi 1
چکیده [English]

One of the problems of potato breeding in Iran like the most other countries is the lack of enough genetic diversity due to asexual propagation and the availability of just foreign imported commercial cultivars. In order to evaluate the potential of yield and also selecting promising clone for use in breeding programs an experiment using 6 families of true potato seed including Fanta op, selected Andigena (Adg), hybrids of Agria × Caeser (Agr × Cas), Agria × Savalan (Agr × Sav) , family of the BC1 of S. stoloniferum× S. tuberosum (sto × tbr) with the cultivated parent (tbr) and families of inter-mating between sto × tbr hybrids (HS - sto × tbr) were compared with using a randomized complete block design with three replications. The results has been showed significant difference between families for the total tuber yield, plant height, leaf area, pollen stainability (p ≤ 0.01) and tuber and haulm dry weight, and number of stem per plant (p ≤ 0.05). According to mean comparison results family Agria × Savalan with 526.66 grams per plant had the highest tuber yield but its difference with the families of Adg; (HS - sto × tbr) were not significant. The BC1 of sto × tbr family with 19.7 tubers per plant had the maximum tuber number but its difference with the families of the Adg, Agr × Sav and (HS - sto × tbr) were not significant. The (HS - sto × tbr), BC1 and Fanta OP had the highest and hybrids of (Agr × Sav) lowest pollen fertility.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Dry Matter
  • Pollen Stainability
  • Potato Seedling. S. stoloniferum× S. tuberosum Hybrids
  • Tuber Yield