اثر نسبت‌های مختلف کشت مخلوط روی عملکرد و اجزای عملکرد ذرت شیرین (Zea mays var. saccharata) و بادمجان (.Solanum melongena L)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد

2 استاد گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد

3 دانشجوی دکتری اگرواکولوژی، گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد

4 دانشجوی دکتری اکولوژی گیاهان زراعی، گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

به منظور ارزیابی عملکرد و اجزای عملکرد ذرت شیرین و بادمجان تحت تاثیر نسبت‌های مختلف کشت مخلوط جایگزینی، آزمایشی به صورت طرح بلوک‌های کامل تصادفی در پنج تیمار و سه تکرار در سال 1393 اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شامل نسبت‌های جایگزینی 75 درصد ذرت شیرین + 25 درصد بادمجان، 50 درصد ذرت شیرین+ 50 درصد بادمجان و 25 درصد ذرت شیرین + 75 درصد بادمجان و کشت خالص هر یک از گونه ها بود. نتایج نشان داد که عملکرد دانه قابل کنسرو، عملکرد بلال، عملکرد ماده تر و خشک ذرت شیرین و همچنین عملکرد میوه بادمجان در کشت خالص بیشتر از تیمارهای مخلوط بود و با افزایش سهم هر یک از گونه‌ها در مخلوط، عملکرد گونه دیگر کاهش یافت. نسبت دانه به بلال و شاخص برداشت ذرت شیرین و همچنین وزن دانه و بلال، وزن خشک و تر بوته ذرت شیرین در نسبت 50 درصدی ذرت شیرین با بادمجان بر سایر تیمارهای آزمایش ارجحیت داشت. بر اساس شاخص‌ غالبیت ذرت شیرین در کشت مخلوط بر بادمجان غالبیت داشت. بررسی شاخص ضریب ازدحام نسبی حاکی از سودمندی نسبت‌های 25 درصد ذرت شیرین + 75 درصد بادمجان و 50 درصد ذرت شیرین+ 50 درصد بادمجان در مقایسه با کشت خالص بود. بر اساس نسبت برابری زمین، نسبت‌های 25 درصد ذرت شیرین + 75 درصد بادمجان و 50 درصد ذرت شیرین + 50 درصد بادمجان کارایی استفاده از زمین را در مقایسه با کشت خالص به ترتیب 5 و 6 درصد افزایش داد.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Influence of Different Ratios of Intercropping on Yield and Yield Components of Sweet Corn (Zea mays var. saccharata) and Eggplant (Solanum melongena L.)

نویسندگان [English]

  • Ghorban Ali Asadi 1
  • Reza Ghorbani 2
  • Bahareh Bicharanlou 3
  • Milad Bagheri Shirvan 4
چکیده [English]

Yield and yield components of sweet corn and eggplant under different proportions of replacement intercropping, examined in randomized complete blocks design with 5 treatments and 3 replications in 2014. The treatments were included 75% sweet corn: 25% eggplant, 50% sweet corn: 50% eggplant, 25% sweet corn: 75% eggplant and sole cropping of each plant. The results showed that conserve grain yield, ear yield, fresh and dry matter yield of sweet corn and eggplant yield was higher than intercropped treatments. In addition, yield of each plant decreased with increasing of proportion of other plant in intercrop. The highest ratio of grain to ear, harvest index, and grain weight, ear weight in plant, fresh and dry weight of plant was related to 50: 50 sweet corn: eggplant ratio. Sweet corn was dominant in intercropping based on Aggressive Ratio. Investigating of Relative Crowding Coefficient ratio showed the advantage of 25% sweet corn + 75% eggplant and 50% sweet corn + 50% eggplant ratios compared to sole cropping. Based on Land Equivalent Ratio, the ratios of 25% sweet corn + 75% eggplant and 50% sweet corn + 50% eggplant increased land use efficiency by 5% and 6% more than crops in pure stand, respectively.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Conserve Grain Yield
  • Grain to Ear Ratio
  • Land Equivalent Ratio
  • Relative Crowding Coefficient
  • Replacement Intercropping
خلعتبری ا م، حسینی س م ب، مجنون حسینی ن و مظاهری د، 1389. بررسی اثر کشت مخلوط بر عملکرد علوفه خشک سورگوم علوفه‌ای (Sorghum bicolor) و ارزن مرواریدی (Pennisetum spp.). مجله علوم گیاهان زراعی ایران، 41(2): 214-205.
دهمرده م و کشته‌گر ع، 1393. ارزیابی عملکرد و اجزای عملکرد ذرت (Zea mays L.) در کشت مخلوط با بادام زمینی (Arachis hypogaea L.). نشریه بوم شناسی کشاورزی، 6(2): 323-311.
رضوانی مقدم پ و مرادی ر، 1391. بررسی تاریخ کاشت، کود بیولوژیک و کشت مخلوط بر عملکرد و کمیت اسانس زیره سبز و شنبلیله. مجله علوم گیاهان زراعی ایران، 43(2): 230-217.
سرلک ش و آقاعلیخانی م، 1388. اثر تراکم بوته و نسبت اختلاط بر عملکرد کشت مخلوط ذرت شیرین (Zea mays L. var Saccharata) و ماش سبز (Vigna radiate L.). مجله علوم زراعی ایران، 11(4): 380-367.
کوچکی ع، گانی دزکی ب و نجیب نیا س، 1388 الف. ارزیابی تولید در کشت مخلوط لوبیا و ذرت. نشریه پژوهشهای زراعی ایران، 7(2): 614-605.
کوچکی ع، نصیری محلاتی م، مندنی ف، فیضی ح و امیرمرادی ش، 1388 ب. ارزیابی جذب و کارایی مصرف نور توسط کانوپی کشت مخلوط ذرت و لوبیا. نشریه بوم شناسی کشاورزی، 1(1): 23-13.
کوچکی ع، نصیری محلاتی م، خرم دل س، انورخواه س، ثابت تیموری م و سنجانی س، 1389. مطالعه شاخص های رشد شاهدانه (Cannabis sativa L.) و کنجد (Sesamum indicum L.) در دو نوع کشت مخلوط جایگزینی و افزایشی. نشریه بوم شناسی کشاورزی، 2(1): 40-30.
کوچکی ع، شباهنگ ج، خرم دل س و امین غفوری الف، 1391. بررسی اکولوژیک الگوهای مختلف کشت مخلوط ردیفی گاوزبان اروپایی (Borago officinalis L.) و لوبیا (Phaseolus vulgaris L.). نشریه بوم شناسی کشاورزی، 4(1): 11-1.
مختارپور ح، مساوات الف، فیض بخش م و صابری ع، 1387. اثر تاریخ کاشت و تراکم بوته بر عملکرد بلال ذرت شیرین در کشت تابستانه. نشریه تولید گیاهان زراعی، 1(1): 113-101.
موسویان ن، لرزاده ش، ابراهیم پور نورآبادی ف و چعب ع، 1389. تأثیر نیتروژن و نسبت اختلاط بر عملکرد دانه و برخی ویژگی های مورفولوژیک ذرت و آفتابگردان در کشت مخلوط در شمال خوزستان. نشریه پژوهشهای زراعی ایران، 8(4): 716-708.
نادری ر، کاشی ع و سام دلیری م، 1388. تعیین بهترین تراکم و الگوی کاشت در کشت توام خیار (Cucumis sativus L.) و بامیه (Abelmoschus esculentus L.). نشریه پژوهش در علوم زراعی، 1(4): 74-61.
نصیری محلاتی م، کوچکی ع، 0رضوانی مقدم پ و بهشتی ع، 1380. اگرواکولوژی. انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد،
نظری ش، زعفریان ف، فرهمندفر الف و زند الف، 1391. تاثیر گذاری تاریخ‌های مختلف کاشت گیاهان پوششی بر کنترل علف‌های هرز، تجمع و انتقال مجدد مواد فتوسنتزی در ذرت (Zea mays L.). مجله پژوهش‌ علف‌های هرز، 4(2): 52-39.
نقی زاده م، رمرودی م، گلوی م، سیاه سر ب، حیدری م و مقصودی مود ع، 1391. تأثیر کاربرد انواع کود فسفری شیمیایی و زیستی بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت و خلر در کشت مخلوط. مجله علوم گیاهان زراعی ایران، 43(2): 215-203.
مجنون حسینی ن، محمدی هـ، پوستینی ک و زینالی خانقاه ح، 1382. تاثیر تراکم بوته بر صفات زراعی، میزان کلروفیل و درصد انتقال مجدد ساقه در ارقام نخود سفید (Cicer arientinum L.). مجله علوم کشاورزی ایران، 34(4): 1011-1019.
هناره م، جدایی ع، حسنی ق و انویه ل، 1389. بررسی عملکرد و سودآوری گوجه فرنگی در کشت مخلوط با لوبیا سبز. نشریه زراعت، 23(4): 86-79.
Agegnehu G, Ghizaw A and Sinebo W, 2008. Yield potential and land-use efficiency of wheat and faba bean mixed intercropping. Agronomy for Sustainable Development, 28: 257-263.
Bhagat SB, Chavan SA, Zagade MV and Dahiphale AV, 2006. Intercropping groundnut and sweet corn at different fertility levels and row proportions. Indian Journal of Crop Science, 1(1-2): 151-153.
Carruthers K, Prithiviraj B, Fe Q, Cloutier D, Martin RC and Smith DL, 2000. Intercropping corn with soybean, lupin and forages: yield component responses. European Journal of Agronomy, 12: 103-115.
Dahmardeh M, 2013. Intercropping two varieties of maize (Zea mays L.) and Peanut (Arachis hypogaea L.): Biomass yield and intercropping advantages. International Journal of Agriculture and Forestry, 3(1): 7-11.
Degri MM, Dauda Z and Mailafiya DM, 2014. Effect of intercropping on the infestation of eggplant fruit borer (Daraba laisalis Wlk) in northern guinea savanna of Nigeria. Journal of Experimental Biology and Agricultural Sciences, 2(5): 473-477.
Dhima KV, Lithourgidis AS, Vasilakoglou IB and Doras CA, 2007. Competition indices of common vetch and cereal intercrops in two seeding ratio. Field Crop Research, 100: 249-256.0
Ghosh PK, 2004. Growth, yield, competition and economics of groundnut/cereal fodder intercropping systems in the semi-arid tropics of India. Field Crop Research, 88: 227-237.
Inal A, Gunes A, Zhang F and Cakmak I, 2007. Peannut/maize intercropping induced changes in rhizosphere and nutrient concentrations in shoots. Plant Physiology and Biochemistry, 45: 350-356.
Li L, Sun J, Zhang F, Li X, Yang S and Rengel Z, 2001. Wheat/maize or wheat/soybean strip intercropping I. Yield advantage and interspecific interactions on nutrients. Field Crop Research, 71: 123-137.
Lithourgidis AS, Vlachostergios DN, Dordas CA and Damalas CA, 2011. Dry matter yield, nitrogen content, and competition in pea-cereal intercropping systems. European Journal of Agronomy, 34: 287-294.
Mbah EU and Ogbodo EN, 2013. Assessment of intercropped sweet corn (Zea mays var. saccharata) and vegetable cowpea (Vigna unguiculata (L.) Walp) using competitive indices in the derived savannah of south-eastern Nigeria. Journal of Biology, Agriculture and Healthcare, 3(3): 84-93.
Mead R and Willey RW, 1980. The concept of a ‘land equivalent ratio’ and advantages in yields from intercropping. Experimental Agriculture, 16: 217-228.
Myaka FM, Sakala WD, Adu-Gyamfi JJ, Kamalongo D, Ngwira A, Odgaard R, Nielsen NE and Hogh-Jensen H, 2006. Yields and accumulations of N and P in farmer-managed intercrops of maize-pigeonpea in semi-arid Africa. Plant Soil, 285: 207-220.
Ogbuehi CRA and Orzolek MD, 1987. Intercropping of carrot and sweetcorn in a multiple cropping system. Scientia Horticulturae, 31: 17-24.
Rezvani Moghaddam P, Raoofi MR, Rashed Mohassel MH and Moradi R, 2009. Evaluation of sowing patterns and weed control on mung bean (Vigna radiate L. Wilczek) and black cumin (Nigella sativa L.) intercropping system. Journal of Agroecology, 1(1): 65-79.
Stoltz E and Nadeau E, 2014. Effects of intercropping on yield, weed incidence, forage quality and soil residual N in organically grown forage maize (Zea mays L.) and faba bean (Vicia faba L.). Field Crop Research, 169: 21-29.
Tsubo M, Walker S and Ogindo HO, 2005. A simulation model of cereal-legume intercropping systems for semi-arid regions I. Model development. Field Crop Research, 93: 10-22.
Tsubo M, Walker S and Ogindo HO, 2005. A simulation model of cereal-legume intercropping systems for semi-arid regions II. Model application. Field Crop Research, 93: 23-33.
Undie UL, Uwah DF and Attoe EE, 2012. Effect of intercropping and crop arrangement on yield and productivity of late season maize/soybean mixtures in the humid environment of south southern Nigeria. Journal of Agricultural Science, 4(4): 37-50.
Willey RW and Rao MR, 1980. A competitive ratio for quantifying competition between intercrops. Experimental Agriculture, 16: 117-125.
Yilmaz S, Atak M and Erayman M, 2008. Identification of advantages of maize-legume intercropping over solitary cropping through competition indices in the east Mediterranean region. Turkish Journal of Agriculture & Forestry, 32: 111-119.
Zhang G, Yang Z and Dong S, 2011. Interspecific competitiveness affects the total biomass yield in an alfalfa and corn intercropping system. Field Crop Research, 124: 66-73.
Zhou X, Yu G and Wu F, 2011. Effects of intercropping cucumber with onion and garlic on soil enzyme activities, microbial communities and cucumber yield. European Journal of Soil Biology, 47: 279-287.