بررسی عملکرد و اجزای عملکرد گندم تحت تأثیر بقایای گیاهی، منابع نیتروژن و علف های هرز

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز

چکیده

         به منظور ارزیابی تأثیر عناصر غذایی و علف‌های هرز بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم این پژوهش به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 91-1390 در مزرعه آزمایشی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز اجرا شد. کرت‌های اصلی شامل سه سطح مدیریت بقایای گیاهی بصورت حذف بقایا، سوزاندن بقایا و برگرداندن بقایا و کرت‌های فرعی به صورت فاکتوریل، شامل 5 منبع کود، شاهد (بدون کاربرد کود نیتروژن)، 150 کیلوگرم نیتروژن در هکتار، 75 کیلوگرم نیتروژن در هکتار، کود بیولوژیک سوپرنیتروپلاس و 75 کیلوگرم نیتروژن در هکتار+ کود بیولوژیک سوپرنیتروپلاس و دو سطح کنترل علف هرز (کنترل و عدم کنترل علف هرز) بود. نتایج نشان داد که سوزاندن بقایا به جز در شاخص برداشت بیشترین مقدار را در سایر صفات اندازه گیری شده و اجزای عملکرد گندم داشته است و میانگین‌ها برای تیمار برگرداندن بقایا برای اغلب صفات بالاتر از تیمار حذف بقایا بود. کاربرد کود بیولوژیک به تنهایی نتایج ضعیفی نشان داد به طوری که در بیشتر موارد تفاوت معنی داری با عدم مصرف کود نیتروژن نداشت. کاربرد ترکیبی کود بیولوژیک و شیمیایی عمدتا باعث افزایش میانگین اجزای عملکرد شده و بیشترین تعداد دانه در سنبله و وزن هزار دانه حاصل شد. اختلاف بین کنترل و عدم کنترل علف هرز برای بیشتر صفات معنی دار بود و کنترل علف هرز بر بیشتر صفات دارای تأثیر افزایشی بود. بیشترین عملکرد دانه (22/5 تن در هکتار) مربوط به تیمار سوزاندن بقایا گیاهی و تیمار حذف بقایای گیاهی با تولید 3/3 تن در هکتار کمترین عملکرد دانه را تولید کرد.  در شرایط عاری از علف هرز، عملکرد دانه به 6/4 تن در هکتار رسید که اختلاف معنی دار را با شرایط حضور علف هرز (3/3 تن در هکتار) نشان داد. نتایج این تحقیق نشان داد که با افزایش سطح نیتروژن مصرفی و یا ترکیب کود بیولوژیک و شیمیایی،  عملکرد گندم برای تیمار برگرداندن بقایا بهبود یافت.
 
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Assessment of Yield and Yield Components of Wheat Under Effect of Residue, Weed Control and Nitrogen Sources

نویسندگان [English]

  • Seyedh Samaneh Sohrabi
  • Esfandiar Fateh
  • Amir Aynehband
  • Afrasyab Rahnama
چکیده [English]

In order to assess the influence of the plant residue management and application of different nitrogen sources and weed control on wheat yield and its components, an experiment was carried out at the Agricultural Faculty of Shahid Chamran University of Ahvaz during 2011-2012 with three replications. The experimental design was split-factorial based on randomized completed block design arrangement. The main plots were different wheat residue managements at three levels (residue moving,residue incorporated to the soil and burning) and the subplots were various nitrogen resources (control, 75 & 150 kg.ha-1 urea, Supernitroplus biological fertilizer (SNBF) and 75 kg.ha-1 urea fertilizer+ SNBF) and weed control at two levels (weed free and weed infested treatment). The result showed that the residue burning had the highest yield and yield components except for harvest index and the residue incorporated to the soil treatment was more effective than residue moving. Only the application of the biological fertilizer alone had no appropriate results but the use of biological with chemical fertilizer was more effective. The highest number of seed per spike and 1000 seeds weight were obtained at these treatments. The weed free treatments had positive effects on most traits than weed infested treatments. The highest grain yield (5.22 ton.ha-1) and the lowest (3.3 ton.ha-1) were obtained at residue burning and residue removing treatments respectively. Also, the weed free treatments had the highest (4.6 ton.ha-1) yield than weed infested (3.3 ton.ha-1) treatment. The results showed that with increasing levels of nitrogen, or a combination of biological and chemical fertilizer, Wheat Yield improved under incorporated residue treatment.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Biological Fertilizer
  • Residue Management
  • Yield and Yield Components
  • Weed
  • Wheat