تأثیر حفظ بقایا، روش‌های مختلف خاک‌ورزی حفاظتی و کاشت بر خصوصیات فیزیکی خاک و عملکرد گندم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان

چکیده

حفظ بقایای گیاهی در سطح خاک و کاربرد فن‌آوری‌های مناسب مانند استفاده از خاک‌ورزهای حفاظتی می‌تواند در افزایش عملکرد گندم تأثیرگذار باشد. در این تحقیق تأثیر مقادیر مختلف بقایای گندم و روش‌های خاک‌ورزی و کاشت بر خصوصیات فیزیکی و محتوای رطوبتی خاک در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان در سال 1389 مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش به صورت کرت‌های دوبار خرد شده در قالب طرح بلو‌ک‌های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. تیمار‌های بقایای گندم شامل سطح بدون بقایا، 45 درصد سطح زیر بقایا و 90 درصد سطح زیر بقایا در کرت‌های اصلی و سیستم‌های مختلف خاک‌ورزی شامل خاک‌ورز مرکب با دو حرکت، گاوآهن برگردان‌دار به همراه دو بار دیسک و بدون ‌خاک‌ورزی در کرت‌های فرعی و روش‌های کاشت شامل کشت جوی و پشته و کشت مسطح در کرت‌های فرعی فرعی اجرا شد. رطوبت وزنی و شاخص مخروطی اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد که با افزایش حفظ بقایا با اجرای خاک‏ورزی و کاشت حفاظتی سبب افزایش معنی‌دار رطوبت خاک در عمق 10-0 و20-10 سانتی‌متر شد. تیمار بدون خاک‌ورزی با میانگین رطوبت وزنی 7/18 درصد بیشترین رطوبت خاک را داشت. تیمار بقایا با پوشش 90 درصد باعث افزایش 8/17 درصدی رطوبت خاک نسبت به سطح بدون بقایا در هنگام سبز شدن گیاه شد. روند افزایش عملکرد در کشت جوی و پشته باعث ایجاد تفاوت معنی‌دار در شاخص برداشت گردید. با توجه به اثرات متقابل، تیمار بقایای 45 درصد در ترکیب با خاک‌ورز مرکب با دو حرکت و به همراه کشت به صورت جوی و پشته مناسب‌ترین تیمار با عملکرد 9/7924 کیلوگرم در هکتار بود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effect of Residue Management, Different Conservation Tillage and Seeding on Soil Physical Properties and Wheat Grain Yield

نویسندگان [English]

  • Afsane Safari
  • Mohammad Amin Asoodar
  • Mahmood Ghasemi nejad
  • Alireza Abdali
چکیده [English]

Crop residue management has a large impact on soil physical properties and also crop grain yield. To investigate the effect of conservation tillage methods and different amount of wheat stubble on soil surface a study was conducted in 2011. A split-split complete randomized block design was applied with three replications. Crop residue treatments including 0  residue, 45 percent and 90 percent of soil covered by stubble in the main plots and tillage treatments including two passes combined tillage, moldboard plow followed by double disc and without till seeding in sub plot and sowing treatments including flat and raised bed planting were located in sub-sub plots. Soil moisture content, bulk density, cone index and soil moisture content at depth 0-10 and 10-20 cm were recorded. Without-tillage with an average 18.7% moisture content was shown the highest moisture content at seedling emergence. The 90 percent residue increased soil moisture content compared to no residue treatment. The 45% residue treatment using two pass combination tillage and then raised bed planting produced the highest (7924.9 kg ha-1) grain yield.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cone index
  • Crop residue
  • Grain Yield
  • Soil moisture content
  • Wheat