اثر کودهای زیستی، آلی و شیمیایی بر خصوصیات کمی و کیفی گیاه ریحان (Ocimum basilicum L.)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری اکولوژی گیاهان زراعی- دانشگاه تبریز و کارشناس ارشد موسسه تحقیقات جنگل¬ها و مراتع کشور

2 عضو هیات علمی داننشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز

3 عضو هیات علمی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج

4 عضو هیات علمی موسسه تحقیقات خاک و آب کشور

چکیده

ریحان (Ocimum basilicum L.) یکی از مهم­ترین گیاهان دارویی اسـت کـه اسـانس آن در صنایع مختلف داروسازی، آرایشی و بهداشتی استفاده می شود. در ایـن تحقیـق اثر کودهای زیستی، آلی و شیمیایی بـر خصوصیات کمی و کیفی این گیاه در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار مورد بررسی قرار گرفت. تیمارهای آزمایش شامل کود دامی، کـود شـیمیایی (شامل اوره، سولفات پتاسیم و سوپرفسفات تریپل)، کود زیستی (مخلوطی از دو باکتری ازتوباکتر و آزوسپیریلوم) به صورت جداگانه و تلفیق با 50 درصـد کـود شـیمیایی، ورمی کمپوسـت به صورت جداگانه و تلفیق با 50 درصـد کـود شـیمیایی و شاهد بود. برداشت گیـاه ریحان در دو چین و در مرحلـه پیش از گلـدهی انجام شد. نتایج نشان داد تیمارهای مختلف اثر معنی داری بر عملکرد ماده خشک برداشت اول و دوم و عملکرد خشک کل داشته و بالاترین عملکرد ماده خشک برداشت اول (70/494 کیلوگرم در هکتار) و برداشت دوم (70/474 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد کل (40/969 کیلوگرم در هکتار) با تلفیق کود زیستی به همراه 50 درصد کود شیمیایی بدست آمد. بر اساس نتایج میزان اسانس نیز بطور معنی داری تحــت تــاثیر تیمارهــای کودی قرار گرفت و مصرف کود شیمیایی بالاترین میزان اسانس (46/1 درصد) را تولید نمود. تیمارهای مختلف کودی بر ترکیبات تشکیل دهنده اسانس ریحان تاثیر داشته و با مصرف سطوح مختلف کودی میزان اوژنول و متیل کاویکول نسبت به تیمار شاهد افزایش نشان داد. نتــایج ایــن تحقیــق حــاکی از آن اســت کــه کاربرد کودهای زیستی به تنهایی و یا در ترکیب بـا کود شیمیایی در بهبـود عملکرد کمی و کیفی گیاه دارویی ریحان و همچنین درجهت پایداری تولیـد و حفـظ محیط زیست تـاثیر مثبتـی داشته و به نظـر مـی­رسـد کودهـای زیستی جــایگزین مناســبی برای کودهای شیمیایی باشند .
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effect of Organic, Biologic and Chemical Fertilizers on Quantitative and Qualitative Characteristics of Sweet Basil (Ocimum basilicum L.)

نویسندگان [English]

  • M Makkizadeh 1
  • S Nasrollahzadeh 2
  • S Zehtab Salmasi
  • MR Chaichi 3
  • k Khavazi 4
چکیده [English]

Sweet basil (Ocimum basilicum L.) is one of the most important medicinal plants that its essential oil used in different medicinal industries. In this research, effects of different types of fertilizers were evaluated on quantitative and qualitative characteristics of basil. The research was conducted under field condition in complete randomized block design with three replications. The treatments included vermicompost, livestock manure chemical fertilizer, biofertilizer (Azospirillum/ Azotobacter), combinations of vermicompost and 50% chemical fertilizer, combinations of biofertilizers and 50% chemical fertilizer, manure and control. The highest dry yield in first and second harvest observed in combinations of biofertilizer and 50% chemical fertilizer. Results showed highest essential oil content obtained in chemical fertilizer and combinations of biofertilizer and 50% chemical fertilizer. According to the results, application of chemical fertilizer, biofertilizer and combinations of biofertilizer and 50% chemical fertilizer increased essential oil yield to 41%, 33% and 38%, respectively. Identification of essential oil components showed that content of Eugenol and Methyl chavicol increased with application of nitrogen fertilizers. It is concluded that application of biofertilizers enhanced quantitative and qualitative characteristics in this plant. Generally, it seems that using of biofertilizers could improve basil performance in addition to reduction of environmental pollution.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sweet Basil
  • Azospirillum
  • Azotobacter
  • Essential Oil

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار