اثر کودهای زیستی و شیمیایی بر برخی از صفات زراعی و شاخص‌های فیزیولوژیکی کینوا (Chenopodium quinoa Willd) در شرایط اقلیمی شهرستان جاجرم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارمند سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی

2 گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی دانشکده کشاورزی دانشگاه بجنورد

3 گروه مهندسی زراعت -اکولوژی دانشکده کشاورزی دانشگاه بجنورد

10.22034/saps.2024.57653.3084

چکیده

مقدمه و اهداف: استفاده بی­رویه از کودهای شیمیایی علاوه بر آلودگی منابع آب و خاک و تاثیر­گذاری بر کیفیت محصولات کشاورزی، پیامدهای منفی زیست محیطی نیز در پی دارد، به­همین دلیل سعی می‌شود تا با استفاده از کود­های زیستی به­جای کودهای شیمیایی در تولید محصولات کشاورزی ضمن حفظ حاصلخیزی خاک، اهداف کشاورزی پایدار را نیز مورد توجه قرار داد. هدف این آزمایش بررسی تاثیر مصرف کودهای شیمیایی و زیستی بر برخی صفات گیاه زراعی کینوا، به منظور کاهش مصرف کود های شیمیایی در منطقه جاجرم بود.
 
مواد و روش ها:این آزمایش به‌صورت بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار بر گیاه کینوا رقم تی تی کاکا در شرایط مزرعه­ای‌ با خاک دارای 1/5 دسی­زیمنس شوری و بافت لوم رسی در سال 1398 انجام شد. تیمارهای مورد بررسی شامل نحوه و زمان مصرف (شامل کود زیستی نیتروزیست حاوی باکتری انتروباکتر و کود زیستی فسفوزیست حاوی باکتری­های فسفو باکتریوم با توصیه مصرف 5 لیتر در هکتار) و مقادیر مختلف کود­های شیمیایی (160 کیلوگرم کود نیتروژن از منبع اوره، 150 کیلوگرم کود فسفر از منبع سوپرفسفات تریپل) شامل: بدون مصرف کود زیستی + 100% کود شیمیایی توصیه شده(AB) ، کود زیستی بذرمال + 60% کود شیمیایی توصیه شده(A1B1) ، کود زیستی بذرمال + 30% کود شیمیایی توصیه شده(A1B2) ، کود زیستی بذرمال + بدون مصرف کود شیمیایی(A1B3) ، کود زیستی بذرمال + کودآبیاری در مرحله چهار برگی + 60% کود شیمیایی توصیه شده(A2B1) ، کود زیستی بذرمال + کودآبیاری در مرحله چهار برگی + 30% کود شیمیایی توصیه شده(A2B2) ، کود زیستی بذرمال + کودآبیاری در مرحله چهار برگی + بدون کود شیمیایی(A2B3) ، کود زیستی بذرمال + کودآبیاری در مرحله چهار برگی و هشت برگی + 60% کود شیمیایی توصیه شده(A3B1) ، کود زیستی بذرمال + کودآبیاری در مرحله چهار برگی و هشت برگی + 30% کود شیمیایی توصیه شده(A3B2) ، کود زیستی بذرمال + کودآبیاری در مرحله چهار برگی و هشت برگی + بدون مصرف کود شیمیایی (A3B3) بود.
 
یافته­ها: نتایج نشان داد تیمارهای با مصرف 60 درصد کود شیمیایی توصیه شده به همراه کودهای زیستی باعث افزایش معنی‌دار ارتفاع بوته (91/14 درصد)، تعداد خوشه جانبی (05/14 درصد) و شاخص برداشت (69/13 درصد) نسبت به شاهد گردید. در این بین بیشترین عملکرد در تیمار کود بیولوژیک بذرمال + کود آبیاری در مرحله چهار برگی + 60% کود شیمیایی توصیه شده (A2B1) با میانگین80/349 گرم در مترمربع بدست آمد که نسبت به شاهد باعث افزایش 49/57 درصدی عملکرد شد. همچنین مصرف کودهای شیمیایی و زیستی افزایش قابل قبولی در شاخص‌های رشدی نظیر سرعت رشد محصول و سرعت جذب خالص را موجب شد که می‌تواند ناشی از افزایش تولید ماده خشک و دوره رشد محصول تحت تاثیر  مصرف این کودها  باشد.
 
نتیجه گیری: به‌طور کلی نتایج این تحقیق نشان داد که مصرف کودهای زیستی علاوه بر کاهش 40 درصدی مصرف کودهای شیمیایی در شرایط اقلیمی شهرستان جاجرم، می‌تواند عملکرد گیاه کینوا را تا 49/57 درصد افرایش دهد و به­عنوان یک راهکار مناسب برای تحقق اهداف زیست محیطی و حرکت به سمت کشاورزی پایدار مورد توجه قرار گیرد.
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Investigating the effect of Biological and Chemical Fertilizers on some Agronomic Traits and Physiological Indicators of Chenopodium quinoa Willd in the Climatic Conditions of Jajarm city

نویسندگان [English]

  • Mojtaba Ramezani motlagh 1
  • Alireza Dadkhah 2
  • Mahdi Babaeian 3
1 Government employee
2 Department of Production Engineering and Plant Genetics, Faculty of Agriculture, Bojnord University
3 Department of Agriculture-Ecology Engineering, Faculty of Agriculture, Bojnord University
چکیده [English]

Background & Objectives: In addition to polluting water and soil resources and affecting the quality of agricultural products, the use of chemical fertilizers also has environmental consequences; for this reason, by replacing biological fertilizers in the production of agricultural products with the aim of soil fertility, they try to pay attention to the goals of sustainable agriculture. This experiment investigates the effect of using chemical and biological fertilizers on some traits of quinoa plant, with the aim of reducing and eliminating chemical fertilizers in the climatic conditions of Jajarm region.
 
Materials & Methods: This experiment was conducted as a completely randomized block design with three replications on the quinoa plant of Titi Kaka variety in field conditions in 2018. The investigated treatments include the levels of biological fertilizers: A: control (without biological agent), A1: seed inoculation, A2: seed inoculation with and consumption at the time of four leaves and A3: seed inoculation with soil and consumption at the time of four leaves and eight leaves; And there were four levels of chemical fertilizer consumption: B: 100% of the chemical fertilizer recommended by the region, B1: 60% chemical fertilizer recommended by the region, B2: 30% chemical fertilizer recommended by the region, and B3: no chemical fertilizer.
 
Results: The results showed that the treatments with 60% of the recommended chemical fertilizer along with biofertilizers caused a significant increase in the plant height (14.91%), the number of lusters in the main cluster (14.05%) and the harvest index (13.69%) compared to the control. Meanwhile, the highest yield was achieved in the treatment of biological fertilizer with seed + irrigation fertilizer at the four-leaf stage + 60% of the recommended chemical fertilizer (A2B1) with an average of 349.80 g.m-2, which increased the yield by 57.49% compared to the control. Also, the use of chemical and biological fertilizers caused an acceptable increase in growth indicators such as crop growth rate and net absorption rate, which can be caused by the increase in dry matter production and the crop growth period under the influence of the use of these fertilizers.
 
Conclusion: In general, the results of this research showed that the use of biological fertilizers, in addition to reducing the use of chemical fertilizers by 40% in the climatic conditions of Jajarm city, can increase the yield of quinoa plant up to 57.49%. It should be considered as a suitable method for realizing environmental goals and moving towards sustainable agriculture.


کلیدواژه‌ها [English]

  • Biological Fertilizer
  • Economic Performance
  • Leaf Area Index
  • Microorganism

مراجع

 
Ali Madad A and Hosseini SM. 2015. Environmental effects of biological fertilizers in the development of sustainable agriculture. The third international conference on new findings in agricultural sciences. Natural Resources and Environment,Tehran.
Ali S, Chattha MU, Hassan MU ,Khan I ,Chattha MB ,Iqbal B and Amin MZ. 2020. Growth, biomass production, and yield potential of Quinoa (Chenopodium quinoa Willd) as affected by planting techniques under irrigated conditions. International Journal of Plant Production, 14 : 427 -441 . DOI:10.1007/s42106-020-00094-5
Amiryousefi M ,Tadayon M and Ebrahimi R. 2020.Effect of biological and chemical fertilizers on some biochemical and yield traits of two quinoa cultivars. Plant Process and Function, 2020. 9 (36) :299-314. ‎ 20.1001.1.23222727.1399.9.36.24.7
Amiryousefi M ,Tadayon MR and Hoseinifard MS. 2022. Effect of Nitrogen and Phosphorus Bio Fertilizers on Some Seed Germination Traits of Two Cultivars of Quinoa under Salinity Stress. Desert Ecosystem Engineering, 8(24): 79-94.DOI:10.22052/deej.2018.7.24.49
Asghari Lalami H ,Valadabadi SAR ,Yazdani MR, Zakerin HR and Allah Gholipor M. 2020. Effect of Rotational Irrigation on Physiological Growth Indexes and Water Use of Four Rice (Oryza sativa L.) Cultivars in Gilan Province. Journal Of Agroecology, 12(4): 595-612.DOI:  10.22067/agry.2020.37569
Awadalla A and Morsy ASM. 2017. Influence of planting dates and Nitrogen fertilization on the performance of quinoa genotypes under Toshka conditions.Egyptian Journal of Agronomy, 39(1): 27-40.DOI: 10.21608/agro.2017.440.1047
Bahamin S ,Koochek A ,Nassiri Mahallati M and Beheshti A. 2019. Effect of biological and chemical fertilizers of nitrogen and phosphorus on quantitative and qualitative productivity of maize under drought stress conditions.Environmental Stresses in Crop Sciences, 12(1): 123-139. (In Persian with English Abstract).DOI: 10.22077/escs.2018.1152.1235
Banerjee A ,Datta JK and Mondal NK. 2012. Biochemical changes in leaves of mustard under the influence of different fertilizers and cycocel.Journal of Agricaltuer and Technology, 8(4): 1397-1411.
Basra SMA ,Iqbal S and Afzal I. 2014. Evaluating the response of nitrogen application on growth, development and yield of quinoa genotypes. International Journal of Agriculture and Biology, 16: 886–892.
Bordeny N and Abdel Ati A. 2018. Quinoa in Egypt plant density effects on seed yield and nutritional quality in marginal regions. Middle East Journal of Applied Sciences, 8(2): 515–522.
Burd GI ,Dixon DG and Glick BR. 2000. Plant growth promoting rhizobacteria that decrease heavy metal toxicity in plants. Canadian Journal of Microbiology, 33: 237-245. DOI:10.1139/w99-143
Gardner FP ,Pearce RB and Mitchell R L. 1988. Physiology of Crop Plants. Blackwell Scientific Publications, Oxford. U. K.
Gardner FP, Pearce RB and Mitchell R L.1985. Physiology of crop plants.Iowa State University Press, Ames, Iowa, USA.
Geren H. 2015. Effect of different nitrogen levels on the grain yield and some yield components of quinoa (Chenopodium quinoa Willd.) under Mediterranean climatic conditions.Turkish J. Field Crops, 20: 1. 59-64. DOI:10.17557/.39586
Gomaa EF. 2013. Effect of nitrogen, phosphorus and biofertilizers on quinoa plant. Journal of Applied Sciences Research, 9(8): 5210- 5222.
Igiehon NO and Babalola OO. 2017. Biofertilizers and sustainable agriculture: exploring arbuscular mycorrhizal fungi. Applied microbiology and biotechnology, 101(12):4871-4881. doi: 10.1007/s00253-017-8344-z. Epub 2017 May 25.
Javadi H ,Rashed Mohassel MH ,Zamani A ,Azari Nasrabad A and Moosavi Gh. 2006. Effect of plant density on growth indices of four grain sorghum cultivars. Iranian Journal of Field Crops Research, 4:1-16. (In Persian with English Abstract).
Kanaani Alvar A ,Raei Y ,Zehtab Salmasi S and Nasrollahzadeh S. 2013. Study the Effects of Biological and Nitrogen Fertilizers on Yield and Some Morphological Traits of two Spring Barley (Hodeum vulgare L.) Varieties Under Rainfed Conditions.Journal of Agricultural Science and Sustainable Production, 23(1):19-29.
Kandan A. 2000. Induction of systemic resistance against tomato spotted wilt virus(TSWV)in tomato by fluorescent Pseudomonas strains. M.Sc.(Ag.)Thesis.Tamil Nadu.Agri. Uni.Combatore,Ind
Safar Arabi M , Lak SH ,Madhaj A ,Ramzanpour M R and Mobasr H R. 2018. Investigation of the effect of phosphate solubilizing bacteria on yield and content of phosphorus of leaf and seed of canola, 10 (38) :133-144. 20.1001.1.2008403.1397.10.38.8.0
Najari Sadeghi M ,Mirshakari B ,Baser S and Allahyari S H. 2009. The effect of biological and chemical nitrogen fertilizers on nitrogen use efficiency and harvest index of two fall wheat cultivars. The 11th Congress of Agricultural Sciences and Plant Breeding of Iran. August 2-4. (Shahid Beheshti University Tehran), Pages 2437-2434.
Ntanos DA and Koutroubas SD. 2002. Dry matter and N accumulation and translocation for Indica and Japonica rice under Mediterranean conditions. Field Crops Research, 74: 93-101. https://doi.org/10.1016/S0378-4290(01)00203-9
Pouryousef M ,Mazaheri D ,Chaeichi MR ,Rahimi A and Tavakoli A. 2010. Effect of different soil fertilizing treatments on some of agro morphological traits and mucilage of isabgol (plantago ovata forsk). Electronic journal of Crop Production, 3(2):193-213. 20.1001.1.2008739.1389.3.2.13.0
Rafati M ,Moslehi M and Ahmadi A. 2019. Effects of Azolla Combined with Organic and Inorganic Fertilizerson Growth Index of Populus deltoides.Journal of Environmental Science and Technology, 21/2 (81): 227-239.
Sajadi Nik R ,Yadavi A ,Balouchi HR and Farajee H. 2011. Effect of chemical (urea), organic (vermicompost) and biological (nitroxin) fertilizers on quantity and quality yield of sesame (Sesamum Indicum l.). Journal of agricultural science and sustainable production. Journal of Agricultural Science, 21/2(2): 87-101.
Shirkhani A ,Nasrolahzadeh S and Zehtab Salmasi S. 2019. Effect of biofertilizers and chemical fertilizers on yield and seed quality of corn under normal irrigation and drought stress conditions. Environmental Stresses in Crop Sciences, 12(3):781-791.DOI: 10.22077/escs.2018.542.1332
Soleymani F ,Ahmadvand G and Safari Sinegani A. 2017. Effect of Chemical, Biological and Organic Fertilizers on Growth Indices, Yield and Yield Components of Sunflower Under Optimum and Deficit Irrigation. Journal of Agricultural Science and Sustainable Production, 27(2):19-35.
Sturz AV and Christe BR. 2003. Beneficial microbial allelopathies in the root zone: The management of Soil quality and plant disease with rhizobacteria. Soil and Tillage Research, 72: 107-123. https://doi.org/10.1016/S0167-1987(03)00082-5
Vessey JK. 2003. Plant growth promoting rhizobacteria as biofertilizers. Plant and Soil, 255: 571–586. http://dx.doi.org/10.1023/A:1026037216893
Yadavi A I and Yuosepur Z. 2015. Effect of Nitrogen and Phosphorus Sources on Soil Chemical Properties and Elements Concentration in Sunflower (Helianthus annuus L.). Water and Soil, 29(1):210-224. https://doi.org/10.22067/jsw.v0i0.25854
Youssef MA and Farag MIH. 2021. Co-application of organic manure and bio-fertilizer to improve soil fertility and production of quinoa and proceeding Jew’s mallow crops. Journal of Soil Science and Plant Nutrition, 21(3):2472-2488. DOI:10.1007/s42729-021-00538-5
دانش کشاورزی وتولید پایدار
دوره 35، شماره 3
1404
صفحه 63-76

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار