بررسی تأثیر گیاهان پوششی کود سبز تابستانه برعملکرد گندم و برخی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک در توالی زراعی گندم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای دانشگاه ارومیه

2 دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه

3 استادیار پژوهش به زراعی بخش تحقیقات غلات، موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران.

4 استاد موسسه تحقیقات خاک و آب، کرج،

10.22034/saps.2024.60044.3164

چکیده

اهداف: این مطالعه به منظور بررسی اثرات گیاهان پوششی کود سبز تابستانه بر عملکرد گندم و برخی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک در توالی کشت گندم اجرا شد.
مواد و روشها: آزمایش در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار و طی دو سال زراعی99-98 و99-1400 در موسسه تجقیقات اصلاح بذر کرج اجرا شد. تیمارهای آزمایشی این پژوهش شامل 16 گیاه پوششی بودند که بعد از کشت گندم به عنوان کود سبز استفاده شدند.
یافته ها : میزان بیوماس گیاهان پوششی تفاوت معنی‌داری داشتند. سودان گراس و ماشک بیشترین میزان بیوماس ، جو و چاودار کمترین میزان بیوماس را داشتند. در دو سال اجرای طرح تفاوت معنی‌داری از نظر عملکرد دانه گندم در بین تیمارهای مختلف مشاهده نگردید. ولی در تجزیه مرکب، میانگین عملکرد گندم سال دوم نسبت به سال اول 21 درصد افزایش نشان داد.
میزان کربن آلی خاک در دوسال 0.35 درصد افزایش یافت. بیشترین افزایش میزان ماده آلی خاک متعلق به ماش و بیشترین میزان تأثیر بر نسبت C/N به لوبیا چشم بلبلی تعلق داشت. گلرنگ بیشترین تأثیر بر افزایش فسفر قابل جذب خاک و شبدر برسیم و ماش بیشترین تأثیر را بر افزایش پتاسم قابل جذب خاک داشتند.
نتیجه گیری: گیاهان پوششی تاثیر متفاوتی بر هر یک از اجزای خاک دارند. استفاده متوالی از گیاهان پوششی به عنوان کودسبز در دوسال عملکرد کندم را افزایش داد. تنها تولید بیوماس بالای گیاه پوششی نمی‌تواند معیار انتخاب بعنوان کود سبز باشد، بلکه باید به تأثیرات آن بر خصوصیات خاک، توجه شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The investigation of the effect of summer green manure cover crops on wheat yield and some soil physical and chemical characteristics in wheat crop sequence

نویسندگان [English]

  • yousef yousefi 1
  • Reza Amirnia 2
  • Mohammad Reza Mehrvar 3
  • alireza falah nosrat abad 4
1 PhD student urmia university
2 Dept. of Agronomy and Plant Breeding, Faculty of Agriculture, University of Urmia.
3 Assistant Professor in Agronomist of Cereal Research Department, Seed and Plant Improvement Institute (SPII), Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Karaj, Iran,
4 4. Professor of soil science, Soil and Water Research Institute, karaj,
چکیده [English]

Background and Objective: The goals of study were to recognize the effects of summer cover crops on wheat yield and some physical and chemical properties of soil in wheat crop sequence.
Materials and Methods: The experiment was carried out in a randomized complete block design with three replications over two years at the Karaj SPCRI. The experimental treatments included 16 cover crops, which were used as green manure after wheat cultivation during two cropping seasons (2019-2022).
Results: The biomass of cover crops showed significant differences. Sudan grass and cowpea had the highest biomass, while barley and rye had the lowest. No significant differences in wheat grain yield were observed among different treatments over the two years. However, the composite analysis revealed a 21% increase in wheat yield in the second year compared to the first year. Soil organic carbon content increased by 0.35% over the two years. Mung bean and cowpea had the highest increase in soil organic matter and the highest effect on C/N ratio, respectively. Safflower had the greatest effect on increasing the amount of absorbable phosphorus in the soil, and clover and mung bean had the greatest effect on increasing amount of absorbable potassium in the soil.
Conclusion: Cover crops have different effects on various soil components. The consecutive use of cover crops as green manure increased yield over two years. High biomass production alone cannot be the sole criterion for selecting cover crops as green manure; attention should be paid to their effects on soil properties,

کلیدواژه‌ها [English]

  • Wheat
  • cover crops
  • green manure
  • wheat yield
  • organic matter
  • physical and chemical characteristics of soil