مدیریت زراعی علف‏های ‌هرز و بررسی شاخص ارزیابی کشت مخلوط گلرنگ (.L Carthamus tinctorius) و کلزا (Brassica napus L.)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیات علمی آموزشی دانشگاه تبریز

2 استاد گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، گرایش فیزیولوژی گیاهان زراعی، دانشگاه علوم پایه مراغه، مراغه، ایران.

3 دانشیار گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، اکولوژی گیاهان زراعی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه مراغه، مراغه، ایران.

4 دانشجو

5 کارشناسی ارشد فیزیولوژی گیاهان زراعی، گروه اکوفیزولوژی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.

6 دانشجوی دکتری فیزیولوژی گیاهان زراعی، گروه اکوفیزیولوژی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.

10.22034/saps.2024.58399.3115

چکیده

اهداف: هدف از این پژوهش، بررسی پتانسیل کنترل علف‌های‌ هرز و بررسی شاخص ارزیابی کشت مخلوط گلرنگ و کلزا بود.
مواد و روش‌ها: آزمایش به‌‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3‌ تکرار اجرا گردید. فاکتور اول شامل علف‏های ‌هرز (با کنترل و بدون کنترل علف‏های‌ هرز) و فاکتور دوم الگو‌های مختلف کشت مخلوط در 4 سطح شامل کشت مخلوط جایگزینی گلرنگ و کلزا با نسبت‌های 1:1 و 2:1 و کشت مخلوط افزایشی گلرنگ و کلزا با نسبت-های 100:50، 100:75 و کشت خالص گلرنگ و کلزا درنظرگرفته شد.
یافته‌ها: در این پژوهش مشاهده گردید که در میان تیمار‌های کشت مخلوط، کشت مخلوط افزایشی 100:75 از نظر کنترل علف‌های هرز موفق‌تر بوده است. در بین کلیه تیمار‌های کشت مخلوط بیشترین میزان شاخص ارزیابی کشت مخلوط به تیمار کشت مخلوط جایگزینی 1:1 با کنترل کامل علف ‌‌هرز با مقدار 71/1 تعلق داشت. بیشترین ارزش نسبی به تیمار کشت مخلوط جایگزینی 1:1 با کنترل کامل علف ‌‌هرز (33/2) تعلق داشت. باتوجه‌به نتایج، از بین الگوهای مختلف کاشت، بیشترین عملکرد دانه در کشت خالص و کنترل کامل علف هرز به‌دست آمد، به‌طوری‌که با سایر الگوهای کاشت مخلوط جایگزینی 1:1 (گلرنگ-کلزا) اختلاف معنی‌داری نشان نداد.
نتیجه‌گیری: ارزیابی تیمار‌های کشت مخلوط با استفاده از شاخص نسبت برابری زمین، مجموع ارزش نسبی و کارایی کنترل علف ‌هرز نشان داد که الگوهای کشت مخلوط ازنقطه‌نظر تولید و ارزش اقتصادی بر کشت خالص برتری دارند. همچنین عملکرد و اجزای عملکرد در گلرنگ تحت تأثیر کشت خالص گلرنگ و تیمار کنترل علف‌های هرز قرار گرفتند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Agricultural management of weeds and evaluation index of mixed cropping of Safflower (Carthamus tinctorius L.) and Canola (Brassica napus L.)

نویسندگان [English]

  • jalil Shafagh 1
  • Fariborz Shekari 2
  • Abdullah Jawanmard 3
  • Mina amani 4
  • Zohreh Saeli-Ashan 5
  • mahnaz sharifi 6
1 university of Tabriz
2 Professor of the Department of Plant Genetics and Production Engineering, Crop Physiology Department, Maragheh University of Basic Sciences, Maragheh, Iran.
3 Associate Professor, Department of Production Engineering and Plant Genetics, Crop Ecology, Faculty of Agriculture, Maragheh University, Maragheh, Iran.
4 Student
5 Master of Physiology of Crop Plants, Department of Plant Ecophysiology, Faculty of Agriculture, University of Tabriz, Tabriz, Iran.
6 Ph.D. student of Crop Physiology, Department of Plant Ecophysiology, Faculty of Agriculture, Tabriz University, Tabriz, Iran.
چکیده [English]

Background & Objective: The objective of this research was to investigate the potential of weed control and to investigate the evaluation index of mixed cultivation of safflower and canola.
Methods & Materials: The experiment was conducted as a factorial in the form of a randomized complete block design with 3 replications. The first factor includes weed control at two levels (complete control of weeds and no weed control) and the second factor includes different patterns of mixed cropping at 4 levels including: mixed cropping replacing safflower and canola, respectively, with ratios of 1:1 and 2:1 and mixed cultivation of safflower and canola with ratios of 100:50, 100:75 and pure cultivation of safflower and canola were considered.
Results: The highest relative value belonged to the 1:1 replacement mixed crop treatment with complete weed control (2.33). According to the results, among the different planting patterns, the highest seed yield was obtained in pure cultivation and complete weed control, so that there is no significant difference with other planting patterns of 1:1 replacement mixture (safflower-canola).
Conclusion: The evaluation of mixed cropping treatments using the index of land equivalent ratio, and weed control efficiency showed that mixed cropping patterns are superior to pure cultivation from the point of view of production and economic value. Also, yield and yield components in safflower were affected by safflower pure cultivation and weed control treatment.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Dry weight of weeds
  • Economic value
  • Land equivalent ratio index
  • Pure cultivation
  • Relative value total