ارزیابی کمی و کیفی علوفه خلر (Lathyrus sativus L.) با کاربرد اسید هیومیک و قارچ آرباسکولار میکوریزا در شرایط دیم و آبیاری تکمیلی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 هیأت علمی دانشگاه مراغه

2 دانشجوی کارشناسی ارشد اگرواکولوژی،‌ گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی دانشکده کشاورزی، دانشگاه مراغه

3 استادیار گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه مراغه

4 دانشیار گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه مراغه

10.22034/saps.2024.58561.3120

چکیده

آزمایش به‌صورت اسپلیت پلات بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 12 تیمار و سه تکرار در سال زراعی 1401 در دانشکده کشاورزی دانشگاه مراغه اجرا گردید. فاکتور اصلی شامل عدم آبیاری (شرایط دیم)، یک بار آبیاری تکمیلی و دو بار آبیاری تکمیلی بود. همچنین فاکتور فرعی منابع مختلف کودی در چهار سطح عدم مصرف کود، قارچ آرباسکولار میکوریزا، هیومیک اسید و کاربرد تلفیقی میکوریزا+ هیومیک اسید را شامل می‌شد.
نتایج نشان داد بیشترین عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه و عملکرد علوفه خلر در دو بار آبیاری تکمیلی با کاربرد تلفیقی میکوریزا+ هیومیک اسید بدست آمد. انجام یک و دو بار آبیاری تکمیلی منجر به افزایش 16 و 7/35 درصدی عملکرد علوفه خلر نسبت به شرایط بدون آبیاری (دیم) گردید. علاوه بر این، کاربرد جداگانه میکوریزا، هیومیک اسید و کاربرد تلفیقی میکوریزا+ هیومیک اسید منجر به افزایش 9/16، 6/7 و 6/25 درصدی عملکرد علوفه خلر نسبت به عدم مصرف کود گردید. بیشترین میزان الیاف نامحلول در شوینده‌های اسیدی و خنثی در شرایط بدون آبیاری (دیم) بدون مصرف کود مشاهده شد. علاوه بر این، بیشترین میزان پروتئین خام، خاکستر علوفه ، کربوهیدرات محلول در آب ، ماده مغذی قابل هضم ، ماده خشک قابل هضم ، ارزش نسبی تغذیه‌ای و انرژی ویژه شیردهی در دو بار آبیاری تکمیلی با کاربرد تلفیقی میکوریزا+ هیومیک اسید بدست آمد.
انجام آبیاری تکمیلی به همراه کاربرد تلفیقی قارچ میکوریزا+ هیومیک اسید به عنوان یک روش پایدار می‌تواند به بهبود کمیت و کیفیت علوفه گیاه خلر در شرایط دیم منجر گردد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Evaluation of Quantity and Quality of Grass Pea (Lathyrus Sativus L.) Forage With Application of Humic Acid and Arbuscular Mycorrhizal Fungi (AMF) Under Rainfed and Supplementary Irrigation Conditions

نویسندگان [English]

  • abdollah javanmard 1
  • rahman entezari 2
  • Mostafa Amani Machiani 3
  • Hamid hatamimaleki 4
1 Department of Plant production and Genetics, Faculty of Agriculture, university of maragheh
2 MSc student of Agroecology, Department of Plant Production and Genetics, Faculty of Agriculture, University of Maragheh, Maragheh, Iran
3 Assis. Prof., Department of Plant Production and Genetics, Faculty of Agriculture, University of Maragheh, Maragheh, Iran
4 Assoc. Prof., Department of Plant Production and Genetics, Faculty of Agriculture, University of Maragheh, Maragheh, Iran.
چکیده [English]

A field experiment was carried out as a split plot based on a randomized complete block design (RCBD) with 18 treatments and three replications at the faculty of Agriculture, University of Maragheh, Iran, in 2022 growing seasons. The main factor including without irrigation (rainfed conditions), one and two series of irrigation. Also, the sub-factor was four fertilizer sources including non-application of fertilizer (control), arbascular mycorrhizal fungi (AMF), humic acid and AMF+humic acid.
Results
The results demonstrated that the highest biological yield , seed yield and forage yield of grass pea were obtained in two supplementary irrigation with integrative application of AMF+ humic acid. The forage yield of grass pea was enhanced by 16 and 35.7% after one and two supplementary irrigation. Additionally, application of AMF, humic acid and AMF+ humic acid enhanced the forage yield of grasspea by 16.9, 7.6 and 25.6%, respectively, when compared with control (non-application of fertilizer). The maximum content of acid detergent fiber and neutral detergent fiber was obtained in rainfed conditions without fertilizer application. Moreover, the maximum content of crude protein , ash , water soluble carbohydrate , total digestible nutrients , digestible dry matter , relative feed value and net energy for lactation was achieved in two supplementary irrigation with integrative application of AMF+ humic acid.
Conclusion
Generally, the results of the study showed that implementation of supplementary irrigation following application of AMF+humic acid known as one on the sustainable methods for improving forage quantity and quality of grass pea under rainfed conditions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Acid detergent fiber (ADF)
  • Biological fertilizer
  • Drought stress
  • Forage crops
  • Legumes