بررسی عملکرد و اجزای عملکرد سویا، نسبت برابری زمین و شاخص‌ رقابتی در کشت مخلوط تاخیری با گندم

مقالات آماده انتشار

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 1. دانشجوی دکتری اگروتکنولوژی (اکولوژی گیاهان زراعی)، گروه آموزشی مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده علوم و فناوری کشاورزی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.

2 ستاد، گروه تولید و ژنتیک گیاهی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

3 استاد گروه اکوفیزیولوژی گیاهی، گرایش اکولوژی گیاهان زراعی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.

4 استاد، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی

10.22034/saps.2025.63261.3386

چکیده

مخلوط تأخیری یکی از راه‌های دستیابی به پایداری در کشاورزی است. هدف از این مطالعه بررسی عملکرد و اجزای عملکرد سویا، نسبت برابری زمین و شاخص رقابتی در کشت مخلوط تأخیری با گندم بود. آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در شهرستان بیله‌سوار مغان در دو سال زراعی 1400-1399 و 1400-1401 اجرا شد. تیمارهای مورد آزمایش شامل تاریخ‌های کاشت سویا (شامل 15 اردیبهشت و 10 خرداد ماه) به‌عنوان فاکتور اصلی و ارقام سویا (شامل ژنوتیپ‌های‌ زودرس (Williams)، متوسط‌رس (L17) و دیررس (DPX)) و تراکم کاشت سویا در بین گندم (15 و 25 بوته در مترمربع) به‌عنوان فاکتورهای فرعی بودند. نتایج نشان داد که بیش‌ترین تعداد دانه در غلاف، وزن هزار دانه و وزن تک بوته در سال اول زراعی در تراکم 15 بوته در مترمربع مشاهده شد. بیش‌ترین عملکرد سویا نیز در تاریخ کاشت تاخیری10 خرداد با تراکم 25 بوته در مترمربع با میانگین 50/932 کیلوگرم در هکتار به‌دست آمد. براساس نتایج، بیش‌ترین شاخص برداشت و عملکرد بیولوژیکی در تاریخ کاشت 15 اردیبهشت با 25 بوته در مترمربع به‌ترتیب در ارقام متوسط‌رس (L17) و زودرس (ویلیامز) مشاهده شد. همچنین، بیش‌ترین نسبت برابری زمین در سال اول و دوم زراعی در تاریخ کاشت 15 اردیبهشت با 25 بوته در مترمربع به‌ترتیب در ارقام دیررس (DPX) و زودرس (ویلیامز) به‌دست آمد. بیش‌ترین شاخص بهره‌وری سال اول زراعی در تاریخ کاشت تاخیری 10 خرداد با تراکم 15 بوته در مترمربع در رقم متوسط‌رس (L17) بود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Investigating soybean yield and yield components, land equality ratio and competitive index in delayed intercropping with wheat

نویسندگان [English]

  • Alireza Samandar 1
  • morteza barmaki 2
  • adel dabbagh 3
  • raouf seyed sharifi, 4
1 1. PhD student in Agrotechnology (Crop Ecology), Department of Production Engineering and Plant Genetics, Faculty of Agricultural Sciences and Technology, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran.
2 Professor, Department of Agronomy and Plant Breeding, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran
3 Professor of Plant Ecophysiology Department, Field of Crop Ecology, Faculty of Agriculture, University of Tabriz, Tabriz, Iran.
4 Department of Agronomy and plant breeding, Faculty of Agriculture and Natural Resources, University of Mohaghegh Ardabili
چکیده [English]

The experiment was conducted as a factorial design within a completely randomized block design with three replications in the Bile-Savar Moghan County, during the 2019-2020 and 2021-2022 in two agricultural year. The treatments included soybean planting dates (including May 15 and June 10) as the main factor and soybean cultivars (early-ripening (Williams), medium-ripening (L17) and late-ripening (DPX) genotypes) and soybean planting density among wheat (15 and 25 plants per square meter)) as the sub-factor. Results: The results showed that the highest number of seeds per pod, thousand-seed weight, and single plant weight were observed in the first agricultural year at a density of 15 plants per square meter. The highest soybean yield was also obtained on the delayed planting date of June 10 with a density of 25 plants per square meter with an average of 932.50 kg per hectare. Based on the results, the highest harvest index and biological yield were observed on the planting date of May 15 with 25 plants per square meter in the medium-ripening (L17) and early-ripening (Williams) cultivars, respectively. Also, the highest land equivalence ratio in the first and second agricultural years was obtained on the planting date of May 15 with 25 plants per square meter in the late-ripening (DPX) and early-ripening (Williams) cultivars, respectively. The highest productivity index of the first agricultural year was obtained in the delayed planting date of June 10 with a density of 15 plants per square meter in the medium-ripening variety (L17).

کلیدواژه‌ها [English]

  • Biological Yield
  • Dominance Index
  • Productivity Index
  • Thousand-Grain Weight
  • Elative Value
دانش کشاورزی وتولید پایدار

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 23 مهر 1404

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار