ارزیابی توانایی رقابت لاین‌های امیدبخش جو با علف‌های هرز در تراکم‌های مختلف تحت شرایط دیم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیئت علمی معاونت مؤسسه تحقیقات کشاورزی دیم

2 کارشناس ارشد زراعت سازمان جهاد کشاورزی استان کرمانشاه

چکیده

 با توجه به هزینه بالا و اثرات زیان‌آور زیست محیطی استفاده از علف‌کش‌ها، جهت کاهش خسارت علف‌های هرز شناسایی لاین­­ها و ارقام با توانایی رقابت بالا ضروری می­باشد. این تحقیق به منظور ارزیابی لاین­های امید بخش جو  در شرایط حضور و عدم حضور علف‌های هرز و همچنین اثر تراکم در توانایی رقابت آنها با علف‌های هرز انجام شد. آزمایش به­صورت فاکتوریل با طرح پایه بلوک­های کامل تصادفی با چهار تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم-سرارود به مدت سه سال زراعی (86-1383) اجرا گردید. عوامل شامل ژنوتیپ (چهار لاین امیدبخش جو و رقم شاهد سرارود-1 )، تراکم با سه سطح (350 ، 400  و 450  بوته در متر مربع) و علف‌هرز با دو سطح (وجین و عدم وجین علف هرز) بودند. نتایج نشان داد که لاین شماره 4 (Lignee 131/3/4679/105/YEA168.4) با عملکرد دانه 3938 کیلوگرم در هکتار به­طور معنی­داری برتر از رقم شاهد آزمایش بود، اما لاین شماره 1 (Roho//Alger/Ceres 362-1-1/3/Alpha/Durra) دارای عملکرد دانه معادل شاهد و سایر لاین‌ها عملکرد کمتری نسبت به شاهد داشتند. نتایج نشان داد که در سال اول آزمایش (نامطلوب از لحاظ شرایط رشد) تفاوت عملکرد ژنوتیپ‌ها در سطوح تراکم و علف‌هرز معنی‌دار نبود ولی در سال دوم و سوم (شرایط رشد مطلوب‌تر) تفاوت عملکرد ژنوتیپ‌ها در سطوح مختلف تراکم و علف‌هرز متفاوت بود.  بالاترین عملکرد دانه را ژنوتیپ شماره 4 در سال دوم و در تراکم 400 بذر در متر مربع و در شرایط بدون علف‌های هرز تولید نمود. از نظر شاخص تحمل تداخل علف هرز لاین­های شماره 4 و 1 از سایر ژنوتیپ ها برتر بودند. بنابراین، لاین شماره 4  به دلیل عملکرد دانه بیشتر و داشتن شاخص تحمل تداخل علف هرز بالا و لاین شماره 1 به دلیل شاخص تحمل تداخل علف هرز بالا و عملکرد معادل شاهد جهت کشت در شرایط طبیعی (عدم کنترل علف های هرز) قابل توصیه می‌‌باشد. در تراکم 450 بوته در متر مربع ژنوتیپ‌ها از شاخص  تحمل تداخل علف هرز بالاتری برخوردار بودند. بنابراین با توجه به افزایش شاخص تحمل تداخل علف هرز در تراکم‌‌های  بیشتر، افزایش تراکم تا 450 بوته در متر مربع می‌‌تواند به عنوان راهی برای کنترل علف های هرز جو در شرایط دیم توصیه گردد.  

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Evaluation of Competitive Ability of Promising Barley Genotypes at Different Seeding Rates Under Rainfed Condition

نویسندگان [English]

  • A Abdulahi 1
  • KH Moradi 2
  • R Mohammadi 1
چکیده [English]

Regarding the high cost and environmental pollution usage of herbicides, new approaches to identify new genotypes with high competitive ability in order to decrease the damage of weeds are required. This study was undertaken to evaluate the promising barley genotypes under weedy (weed interference; WI) and weed free (WF) conditions and to identify the effect of seeding rates in their competitive ability with the weeds. A factorial experiment based on RCBD with 4 replications was conducted for three cropping seasons (2004-2007) at Dryland Agricultural Research Sub-Institute (DARSI), Sararood station, Kermanshah, Iran. Factors were included: genotypes (four promising barley genotypes and one check cultivar ( Sararood-1), seeding rates (350, 400 and 450 plant/m2), and weed conditions (WI and WF). Results showed that promising line G4 (Lignee 131/3/4679/105/YEA168.4) with grain yield production equal to 3938 kg/ha significantly was better than the check. No significant difference was observed in grain yield between promising line G1 (Roho//Alger/Ceres 362-1-1/3/Alpha/Durra) and the check, while the other promising lines were out-yielded by the check. The results indicated that no significantly differences were observed among the genotypes for the levels of seeding rate and weed conditions in first cropping season (with unfavorable growth condition), while in two next cropping seasons (with favorable growth conditions) significant differences were observed among the genotypes based on both seeding rate and weed conditions factors. The highest grain yield productivity was found for the genotype 4 in 400seeds/m2 and under weed control condition in second cropping season. According to weed interference tolerance index (WITI), promising lines G4 and G1 were better than the others, thus G4 and G1 due to high yield performance and high WITI can be recommended for cultivation under natural conditions (without weed control). High WITI values were observed in 450 plant/m2seeding rate. Regarding to increasing of WITI in higher seeding rates, increasing of seeding rate until 450 plant/m2 can be recommended as an approach to control of weeds for barley genotypes under rainfed condition.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Barley
  • Competition
  • Rainfed Condition
  • Weed
  • Weed Interference Tolerance Index

مراجع

باغستانی م­ع، اکبری غ­ع.، عطری ع، و مختاری م. 1382. اثر رقابت علف‌هرز چاودار بر شاخص‌های رشد، عملکرد و اجزای عملکرد گندم. پژوهش و سازندگی. شماره 61: صفحه­های 2 تا 11.
 حسن­زاده دلویی م، رحیمیان مشهدی ح، نصیری محلاتی م و نور محمدی ق. 1381. بررسی اثرات رقابتی یولاف وحشی (Avena ludoviciana L.) با گندم زمستانه (Triticum aestivum L.) در تراکم‌های مختلف. مجله علوم زراعی ایران، شماره 4: صفحه­های 116 تا 127.
 دیانت م، رحیمیان مشهدی ح، باغستانی م­­ع، علیزاده ح­م و زند ا. 1386. ارزیابی قدرت رقابتی ارقام ایرانی گندم نان                                            (Triticum aestivum L.) با علف هرز چاودار (Secale cereale). نهال و بذر، شماره 23: صفحه­های 267 تا 280.
 عبدالهی ع و محمدی ر.  .1386. ارزیابی ژنوتیپ های گندم نان از لحاظ پاسخ به تداخل علف های هرز در شرایط دیم. مجله علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی،  جلد یازدهم، شماره 42 (الف). صفحه­های 93 تا 103.
 فربد نیا ع، باغستانی م­ع.، زند ا و نورمحمدی ق. 1388. ارزیابی قدرت رقابتی ارقام گندم (Triticum aestivum L.) در مقابل علف‌هرز خاکشیر (Descurania sophia). نشریه حفاظت گیاهان (علوم و صنایع کشاورزی). جلد بیست و سوم، شماره 2. صفحه­های 74 تا 81.
 موسوی س­ک، رحیمیان ح و نصیری محلاتی م. 1383. آستانه خسارت اقتصادی رقابت خردل وحشی (Sinapis arvensis L.) در گندم پاییزه (Triticum aestivum L.). آفات و بیماری‌های گیاهی. شماره 72. صفحه­های 113 تا 128.
 نورمحمدی ق­ع. سیادت و ع کاشانی. 1376. زراعت (جلد اول غلات). انتشارات ‌دانشگاه شهید چمران اهواز. 446 صفحه
 Backtt TH, Stoller EW and Wax LM. 1988. Interference of four annual weeds in corn (Zea mays). Weed Science,  36: 764-769.
 Baghestani-Meybodi MA, Lemieux C and Leroux G. 2005. Early root and shoot competition between spring cereal cultivars and wild mustard (Brassica kaber). Iranian Journal of Weed Science, 1(1): 19-40.
Bedoussac L, Justes E, 2011. A comparison of commonly used indices for evaluating species interactions and intercrop efficiency: Application to durum wheat–winter pea intercrops. Field Crop Research, 124: 25-36.
 Blackshow RE, Molnar LJ, Muendel Aindon HH and Gjuli GSX. 2000. Integration of cropping practices and herbicides improves weed management in dry bean (Phaseolus vulgaris). Weed Technology, 14: 327-   336.  
 Deihimfard R, Hejazi A, Zand E, Baghestani MA, Akbari GhAb and Soufizadeh S. 2006. Comparing the Competitive Ability of Old and New Wheat Cultivars against Rocket (Eruca sativa) in Iran. Iranian Journal of Weed Science, 2(1): 53-68.
 Didon UME. 2002. Variation between barley cultivars in early response to weed competition. Journal of Agronomy and Crop Science. 188(3): page 176-184.
 Lemerle D, Verbeek B and coombfs N. 1995. Losses in grain yield of winter crops from lolium rigidum competition depend on crop species, cultivar and season. Weed Research, 35: 503-509.
 Lutman PJ, Risiott WR and Ostermann HP. 1996. Investigation into alternative method to predict the competitive effects of weeds on crop yields. Weed Science, 44: 290-297.
 Malik VS, Swanton CJ and Michaels TE, 1993. Interaction of white bean (Phaseolus vulgaris L.) cultivars, row spacing, and seeding with annual weeds. Weed Sciences, 41: 62-65.     
 Mohler CL and Liebman M. 1987. Weed productivity and composition in sole crops and intercrops of barley and field pea. Applied Ecology. 24: 685-699.
 Swanton SJ and Weise CF. 1991. Integrated weed management the rational and approach. Weed Technology. 5: 657-663.
 Zimdahl RL. 1999. Fundamentals of weed science. 2ed. Academic Press. 338, P.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار