عملکرد و اجزای عملکرد دانه دو رقم جوی بهاره در شرایط تداخل ریشه و اندام هوایی یولاف وحشی (Avena fatua L.)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته کارشناسی ارشد، دانشگاه تبریز

2 استاد گروه اکوفیزیولوژی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز

3 استاد گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز

4 دانش آموخته کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی تبریز

5 دانشیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران

چکیده

به منظور بررسی تاثیر تداخل اندام هوایی و ریشه یولاف وحشی بر روی عملکرد و اجزای عملکرد دانه دو رقم جو بهاره آزمایش گلخانه ای بصورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار در گلخانه دانشگاه تبریز اجرا شد. عامل تداخل بخش های مختلف گیاهی شامل تداخل کامل اندام های هوایی و زیر زمینی، تداخل بین اندام های ریشه، تداخل بین اندام های هوایی، شا هد بدون تداخل که شامل کشت خالص جو و یولاف وحشی در گلدان های مورد نظر بود، عامل تراکم جو  شامل 2 و 4 بوته در گلدان، عامل تراکم یولاف وحشی  شامل 2 و 4 بوته در گلدان و عامل رقم جو شامل دو رقم جنوب و کویر بودند. نتایج آزمایش حاکی از این است که تعداد پنجه در بوته، تعداد دانه در سنبله اصلی، تعداد دانه در سنبله فرعی، وزن هزار دانه، عملکرد بیولوژیک در بوته، عملکرد دانه در بوته و شاخص برداشت جو بهاره در تیمار تداخل اندام هوایی نسبت به شاهد اختلاف معنی دار نداشت، ولی تیمار تداخل ریشه و تداخل کامل با شاهد تفاوت معنی­داری را نشان دادند. همچنین در کلیه صفات ذکر شده رقم جنوب در تداخل اندام هوایی با تراکم 2:2  (جو جنوب : یولاف وحشی) بیشترین و رقم کویردر تداخل کامل با تراکم 4:4 (جوکویر : یولاف وحشی) کمترین مقادیر را نشان دادند. رقم جنوب نسبت به رقم کویر برتری داشته و کمتر تحت تاثیر تداخل یولاف وحشی قرار گرفت. میزان افت در تداخل اندام هوایی، تداخل ریشه و تداخل کامل نسبت به شاهد عاری از علف هرز در رابطه با عملکرد دانه در بوته جو برابر با 03/8 ، 93/42 و 43 درصد بود. در مجموع یولاف وحشی بیشترین تاثیر تداخلی خود را از طریق ریشه ها بر روی جو اعمال کرد و سبب کاهش رشد و افت عملکرد گردید. در واقع سهم ریشه یولاف وحشی در اعمال رقابت بر روی جو به مراتب بیشتر از اندام های هوایی آن است.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Grain Yield and Yield Components of Two Spring Barley Cultivars under Root and Shoot Interference of Wild Oat (Avena fatua L.)

نویسندگان [English]

  • Ismail Mohammadi Bilankoohi 1
  • Adel Dabbagh Mohammadi Nasab 2
  • Aziz Javanshir 3
  • sanaz Sanayei 4
  • Bahram Mirshekari 5
چکیده [English]

In order to study the competitive effects and interference of above and below-ground of wild oat on grain yield and yield components of two cultivars of spring barely a greenhouse experiment as factorial based on complete randomized design with three replications was carried out in Tabriz University. The interference treatments included full interference, shoot interference, root interference and no interference as a control. Plant density factor included 2 and 4 plants of barely and wild oat per pot and third factor as two barely varieties (Jonob and Kavir). The result indicated that above-ground interference of wild oat had no significance difference with control treatment in number of tiller, number of seeds per primary spike, number of seeds per secondary spike, one thousand grain weight, biological yield per plant, grain yield per plant and harvest index of barely, but below-ground interference of wild oat and full interference showed significance difference with control. In all measured traits Jonob cultivar in 2:2 (Jonob: wild oat) density and Kavir cultivar in 4:4 density (Kavir: wild oat) had highest and lowest rate, respectively. Jonob cultivar had higher competitive ability than Kavir. Grain yield of barley in above, below and full interference decreased 8.13, 42.39 and 43 percent, respectively. Wild oat exerted the most competitive effects through the roots on the barely and reduced its growth and yield.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Grain Yield
  • Interference
  • Spring Barley
  • Wild Oat

مراجع

پورآذر ر و قدیری ح. 1380. رقابت بین یولاف وحشی و سه رقم گندم پاییزه تحت شرایط مزرعه. بیماریهای گیاهی، 37: 183-167..
سرخی لل لو ف، دباغ محمدی نسب ع، جوانشیر ع، رحیمزاده خویی ف و زهتاب سلماسی س. 1385. اثرات رقابتی یولاف وحشی بر عملکرد و برخی خصوصیات مورفولوژیک گندم. دانش کشاورزی، 16(1): 39-25.
مقدم م، بصیرت م، رحیمزاده خویی ف و شکیبا م ر، 1372. بررسی عملکرد و اجزای عملکرد، برخی صفات مورفولوژیک در گندم پاییزه. دانش کشاورزی، 102:1-95.
مهاجری ف و قدیری ه ، 1382.رقابت مابین تراکمهای مختلف خردل با گندم تحت مقادیر مختلف نیتروژن. دانش کشاورزی، 538:3-527.
نوروزی س ه، مظاهری د و قنبری ا. 1380. مطالعه اثرات رقابت تیپ های مختلف یولاف وحشی بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم در شیروان. مجله تحقیق و توسعه. 3: 90-84.
Balyan R, Malik K, Panwer RS and Singh S, 1991, Competitive ability of winter wheat cultivars with wild oat (Avena ludoviciana), Weed Science, 39:154-158.
Chancellor RJ and Peters NCB, 1976. Competition between wild oats and crops. P. 99-112. In: Jones DP (ed.) Wild oats in world Agriculture. Agricultural Research Council, London.
Friesen G, Shebeski LH and Robinson AD, 1960. Economics losses caused by weed competition in Manitoba grain fields.. 11. Effect of competition on the protein of cereal crops. Canadian Journal of Plant Science, 40:652-658.
Gallagher EJ, 1984. Cereal Production, Butterworths.
Haizel K A and Harper JL, 1973. The effects of density and the timing, of removal on interference between barley, white mustard and wild oats. Journal of Applied Ecology, 10:23-32.
Hay RKM, 1995. Harvest index:a review of its use in plant breeding and crop physiology. Annals of Applied Biology, 126:197-216
Hucl P and Baker RJ, 1993. Intra spike yield distribution of diverse tillering spring wheat effects of competition. Plant Science, 73: 721-228.
Konesky DW, Siddigi MI, Glass AD and Hasio AI, 1990. Wild oats and barley interactions: competitivenese in relation to phosphorus supply. Journal of Botany, 67:330-337.
Martin JS, Harry TC, Chandele JM, Rodney WB and Carson KA, 1988. Above and below ground interference of wheat by Italian ryegrass. Weed Science, 46:438-441.
Morishita DW and Thill DC, 1988. Factors of wild oat (Avena fatua) interference on spring barley (Hordeum vulgare) growth and yield. Weed Science, 36: 37-42.
Morishita DW and Thill DC, 1988. Wild oat (Avena fatua) and spring barley growth and development in monoculture and mixed culture. Weed Science, 36: 43-48.
Morishita DW, Thill DC and Hamme JE, 1991. Wild oat (Avenafatua) and spring barley interference in a greenhouse experiment Weed Science, 39: 149-153.
Nalewaja JD, 1977. Wild oats: global gloom. Western Society of Weed Science. Proceeding, 30: 212.
O Donavan JT, Remy EA, Osullivan PA, DewDA and Sharma A.K, 1985. Influence of the relative time of emergence of wild oat (Avena fatua) on yield loss of barley (Hordeum vulgare) and heat (Triticum aestivum) Weed Science, 33:498-503.
Peters NCB and Wilson BJ, 1983. Some studies on the competition between (Avena fatua L.) and spring barley. II Variation of A. fatua emergence and development and its influence on crop yield. Weed Research, 23:30211.
Rao VS, 2000. Principles of weed science. Science Publisher, Inc., NH, USA.
Simmons JR, Ramusson C and Wiersma JV. 1982. Tillering in barley: Genotype, and seedling rate effects. Crop Science, 22: 801-805.
Williams JT, 1995. Cereals and pseudo cereals. Chapman & Hall.
Wilson BJ and Peters NCB, 1982. Som studies of competition between Avena fatua L. and spring barley. The influence of A. fatua on yield of barley. Weed Research, 22: 143-148.
دانش کشاورزی وتولید پایدار
دوره 26، شماره 2
تیر 1395
صفحه 45-56

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار