بررسی لاین‌های پیشرفته جهش‌یافته کلزا در مناطق سرد ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران ، کرج ، ایران

2 موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

چکیده

     در این تحقیق 22 لاین‌ جهش‌یافته کلزا و والدین آنها به همراه سه رقم رایج در چهار منطقه کرج، مشهد، کرمانشاه و اصفهان در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار طی سال زراعی 94-95 مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس مرکب بیانگر وجود تفاوت معنی‌دار ژنوتیپ‌ها از لحاظ صفات تعداد روز تا شروع و خاتمه گلدهی، طول دوره گلدهی، تعداد روز تا رسیدگی و عملکرد روغن بود. همچنین صفات مورد بررسی تحت تأثیر معنی‌دار محیط قرار گرفتند. میانگین عملکرد دانه ژنوتیپ‌ها در مناطق کرج، مشهد، کرمانشاه و اصفهان به ترتیب 3025، 4096، 5111 و2906 کیلوگرم در هکتار تعیین گردید. ژنوتیپ‌های Z-800-3، Z-900-8 و T-900-5 به ترتیب با میانگین تعداد 245، 244 ،245 روز تا رسیدگی در زمره ژنوتیپ‌های زودرس قرار داشتند. افزون بر این لاین‌  Z-900-8با تولید 4342 کیلوگرم دانه در هکتار بیشترین میزان عملکرد دانه را در بین جهش‌یافته‌های رقم زرفام‌ در چهار مکان به خود اختصاص داد. در بین جهش‌یافته‌های طلایه بیشترین عملکرد دانه درلاین‌های T-800-6 با عملکرد 4102 کیلوگرم دانه در هکتار مشاهده شد. در بین جهش‌یافته‌های رقم اکسپرس بیشترین عملکرد در لاین‌ Exp-800-1 با تولید 4083 کیلوگرم نسبت به رقم مادری به دست آمد. نتایج تجزیه واریانس مرکب و رتبه‌بندی عملکرد دانه نشان داد که ژنوتیپ Z-900-8 با متوسط 4342 کیلوگرم دانه در هکتار و کمترین میانگین رتبه معادل 7/5 و واریانس رتبه 5/7 به عنوان رقم سازگار مناسب برای کشت در مناطق سرد می باشد.
 
 
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Study of Advanced Mutant Rapeseed Lines in Cold Regions of Iran

نویسندگان [English]

  • Mehrzad Ahmadi 1
  • Mansour Omidi 1
  • Bahram Alizadeh 2
  • Ali Akbar Shah Nejat Bushehri 1
چکیده [English]

      In this research 22 rapeseed mutant lines and their parents were evaluated with three cultivars under four different environmental conditions in a randomized complete block design with three replication in 2015- 2016. The results of experiment showed significant differences between genotypes in case of number of days to flowering, number of days to the end of flowering, the length of flowering, number of days to maturity and oil yield. The evaluated traits also showed significant differences under different environmental conditions. The average  of seed yield of genotypes in  Karaj, Mashhad, Kermanshah and Esfahan locations were measured 3025,4096,5111 and 2906 kg.ha-1, respectively.Genotypes Z-800-3, Z-900-8 and T-900-5 with 245,244 and 245 days till maturity belonged to early maturity genotypes. Also, lines Z-900-8 with 4342 kg.ha-1had highest seed yield between Zarfam mutant lines in four places. Between Talayeh mutant lines, the highest seed yield was determined in T-800-6 with 4102 kg.ha-1, respectively. Also in the Express cultivar, the highest seed yield revealed in mutant line Exp-800-1 with 4083 kg.ha-1seed yield. The results of combined analysis of variance and seed yield ranking showed that Z-900-8 genotype with average 4342 kg grain per hectare and lowest ranking mean(5.7) as well as lowest ranking variance (7.5) determined as adaptable cultivar with high stability is suitable for cultivating in cold regions.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Combined Analysis
  • Mutant
  • Oil
  • Rapeseed
  • Seed Yield

مراجع

Asare E, Scarisbrick D. H. 1995. Rate of nitrogen and sulphur fertilizers on yield, yield components and seed quality of oilseed rape (Brassica napus L.). Field Crops Research, 44: 41–46.
Azizinia  S, Mortazavian MM. 2015.A Yield Stability Survey in Winter Type Canola Using Univariate Methods and Genotypic Distribution Pattern. Journal of Crop Production and Processing, 5(15): 57-68. (In Persian).
Baradaran RE, Majidi F, Darvish and Azizi M. 2006. Study of correlation relationships and Path coefficient analysis between yield and yield components in rapeseed (Brassica napus L.). Journal of agricultural sciences Islamic Azad University̗, 12(4):811-819 (In Persian).
Berry PM, Spink JH. 2006. A physiological analysis of oilseed rape yields: past and future. Journal of Agricultural Science, Cambridge, 144: 381–392.
FAO. 2017. FAOSTAT. Food and agricultural commodities production. Available at http://www.fao.org/faostat/en.
Jafari M, Asghari Zakarya. R Alizaheh, B Safalyan O and Zare N. 2014. Seed yield stability in winter rapeseed (Brassica napus L.) genotypes using Eberhart and Russell s method. Iranian journal of field crop science, 45(5):586-592. (In Persian).
Khatamain OS, Modares Sanavy SAM, Ghanati F and Mostavafi M. 2011. Evaluation of Yield, Its Components and Some Morphological Traits of Sixteen Rapeseed Oil Cultivars in Arak Region.Agriculture Science and Sustainable Production, 3(21):147-61.
Khatamain OS, Modares Sanavy SAM, Ghanati F and Mostavafi. 2011. Evaluation of Yield, Its Components and Some Morphological Traits of Sixteen Rapeseed Oil Cultivars in Arak Region. Agricultural Science and Sustainable Production, 21(3):161-147. (In Persian).
Marjanović‑Jeromela A, Nal N. Gvozdanović‑Varga J, Hristov N, Kondić‑Špika A, Vasić  M and Marinković R. 2011. Genotype by environment interaction for seed yield per plant in rapeseed using AMMI model. A Pesquisa Agropecuária Brasileira. 46(2):174-181.
Mozaffari K, Ahmadi M R .2010 .breeding rapeseed varieties for early maturity by inducting gamma rays. Nuclear Science and Technology Research Center. Project Code: 5/1/1/26. P.1-66. (In Persian).
Pourdad SS, Jamshid Moghaddam M, Faraji A, Naraki H. 2013. Study on Different Non-Parametric Stability Methods on Seed Yield of Spring Rapeseed Varieties and Hybrids.Iranian Journal of field Crop Science, 4(44): 539-548. (In Persian).
Rabiee M, Rahimi M and Kord-Rostami M. 2011. Study of Correlation and Path Co0efficient Analysis between Oil Yield and Agronomical Characters in Fourtheen Cultivars of Rapeseed (Brassica napus L.). Agricultural Science and Sustainable Production, 21(4):18-27. (In Persian).
Rahnama A. 2000. Evaluation of grain yield stability of canola cultivars under different environmental conditions of hot southern regions. Crop Physiological Journal, 3(11): 151-161. (In Persian).
Rameeh V. 2014. Multivariate regression analyses of yield associated traits in rapeseed (Brassica napus L.) Genotypes. Advances in Agriculture, 2014: 1-5.
Rameeh V. 2015. Evaluation of advanced oilseed rape lines response in on-farm condition of Mazandaran. Research Achievement for Improvement Crop Production, 1(2): 13-22. (In persion).
Saeed Pourdad S, Jamshid Moghadam  M, Faraji A, Naraki H. 2013. Study on Different Non-Parametric Stability Methods on Seed Yield of Spring Rapeseed Varieties and Hybrids. Iranian journal of Field Crop Science, 44(4):539-538. (In Persian).
Soltani Howyzeh M, Moradi M, SakiNejad T, ZakerNejad S and Etaa A. 2018. Evaluation of the Relationships among Yield and Related Traits in Spring Canola Cultivars using Path Analysis. Journal of Crop Breeding, 10(27): 125-134. (In Persian).
Sohrabi S, dehghani H and Alizadeh B .2014.Grouping of Promising Winter Rapeseed (Brassica napus L.) Lines Based on Genotype × Environment Interaction. Seed and Plant Improvement Journal, 30-1(4):807-819. (In Persian).
Yan W .2001. GGE biplot: a windows application for graphical analysis of multienvironment trial data and other types of two-way data. Agronomy Journal, 93:1111–1118.
دانش کشاورزی وتولید پایدار
دوره 29، شماره 4
دی 1398
صفحه 175-187

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار