بررسی اثرات تراکم لوبیا سبز و سیب زمینی بر عملکرد غده سیب زمینی در کشت خالص و کشت‌های مخلوط

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز

2 دانشگاه محقق اردبیلی

چکیده

        یکی از روش­های مناسب برای حرکت در راستای کشاورزی پایدار و حفاظت محیط زیست، انجام کشت مخلوط می­باشد. بر این اساس آزمایشی در سال 1387 در ایستگاه تحقیقاتی خلعت پوشان دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز اجرا شد الگوی کشت مخلوط، روش سری­های افزایشی بود. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید، فاکتور اول شامل سطوح تیماری تراکم­های 15 ، 20 و 25 بوته  لوبیا در مترمربع و دومین فاکتور تراکم­های 5، 5/7 و 10 بوته سیب­زمینی در مترمربع همراه با  تک کشتیهایی دو گونه در تراکم­های مذکور بود. نتایج نشان داد که از نظر صفات تعداد و وزن غده و عملکرد غده در واحد سطح، در سطح احتمال 1 درصد اختلاف معنی دار وجود داشت. بیشترین تعداد غده در کمترین تراکم سیب­زمینی و لوبیا در تراکم 5 بوته سیب­زمینی در واحد سطح و سپس در تراکم 15 بوته لوبیا در واحد سطح مشاهده شد. بیشترین و کمترین وزن خشک غده به ترتیب در تراکم­های 10 و 5/7 بوته سیب­زمینی در مترمربع و در لوبیا در تراکم 15 و 25 بوته در مترمربع حاصل شد. تراکم 10 بوته در مترمربع سیب­زمینی بیشترین عملکرد غده را بر حسب تن در هکتار تولید کرد. عملکرد غده سیب­زمینی با افزایش تراکم لوبیا کاهش یافت. ارزیابی سودمندی کشت مخلوط با استفاده از شاخص نسبت برابری زمین نشان داد که بالاترین نسبت برابری زمین در ترکیب تیماری 5:15 سیب­زمینی _ لوبیا حاصل گردید. ترکیب تیماری 5:25 سیب­زمینی _ لوبیا بیشترین RVT  (مجموع ارزش نسبی) را داشت (734/1). بنابراین با توجه به اهمیت بالای ارزش اقتصادی محصول از نظر زارعین، از نتایج این آزمایش استنباط می­شود که ترکیب تیماری25: 5 سیب­زمینی _ لوبیا، مناسبتر از سایر ترکیبات تیماری بوده است. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evaluation of Common Bean and Potato Densities Effects on Potato Tuber Yield in Mono-Cropping and Intercropping Systems

نویسندگان [English]

  • Y Raei 1
  • SA Bolandnazar 1
  • N Dameghsi 2
چکیده [English]

     One of the suitable methods for the movement in regard to sustainable agriculture and environmental conservation is intercropping. On this basis, an experiment was conducted in Station Research of Agricultural Faculty of Tabriz University in 2008. Intercropping pattern was additive series method. The factorial set of treatments was arranged within Randomized Complete Block Design with three replications. The first factor comprised common bean densities of 15, 20 and 25 plants/m2 and the second factor consisted of potato densities of 5, 7.5 and 10 plants/m2 with the same densities of sole cropping of two species. Results showed that the traits of tuber number tuber dry weight and tuber yield per unit area were significantly affected by potato and common bean densities. The highest tuber number was observed at the lowest densities of potato and common bean, but it was higher in 5 plants/m2 potato than that 15 plants/m2 common bean. The highest and the lowest tuber dry weight in per plant were achieved at 10 plants/m2 and 7.5 plants/m2 of potato and at 15 plants/m2 and 25 plants/m2 of common bean. The maximum tuber yield (T/ha) was produced at 10 plants/m2 of  potato. Tuber yield was decreased as common bean density increased. Evaluation the advantage of intercropping using Land Equivalent Ratio (LER) showed that the highest LER was observed at 5:15 (1.643) potato – common bean densities. The treatment combination of 5:25 potato – common bean had the maximum RVT (Relative Value Total) (1.734). Therefore, in accordance with the high importance of yield economical value for farmers, it was concluded that the treatment combination of 5:25 potato–common bean was more suitable than those other treatment combinations.    

کلیدواژه‌ها [English]

  • Intercropping
  • Potato
  • common bean and density
اشراف ح ف، دشتی ک ح، پرویزی چایچی م و اثنی عشری ا، 1387. تاثیر غلظتهای مختلف پاکروبوتال و تراکم بر تولید مینی تیوبر در رقم سانتای سیب زمینی. چکیده  مقالات دهمین کنگره زراعت و اصلاح نباتات، کرج.
باقری ا، محمودی ا قزلی ف، 1380. زراعت و اصلاح لوبیا، انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد.
حسن پناهی ف،کوچکی ا، نصیری محلاتی م و قربانی ر، 1387. اثر سایه اندازی ذرت برعملکرد و اندازه غده سیب زمینی در کشت مخلوط. چکیده  مقالات دهمین کنگره زراعت و اصلاح نباتات، کرج.
 توحیدی م،1386. اثر الگوی کاشت و تراکم بر عملکرد و اجزای عملکرد ماش  در شرایط اب و هوایی شمال خوزستان. مجله دانش کشاورزی شماره 13 صفحات 11-17.
جعفرزاده ع ا و نیشابوری ر، 1374. گزارش نهایی طرح تحقیقاتی اراضی(018000 هکتار) ایستگاه تحقیقاتی کرکج. انتشارات مدیریت  پژوهشی دانشگاه تبریز.
جوانشیر ع، دباغ محمدی نسب ع، حمیدی آ و قلی پور م، 1379. اکولوژی کست مخلوط(ترجمه). انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد.
خواجه پور م، 1370. زراعت نباتات صنعتی. انتشارات جهاد دانشگاهی دانشگاه صنعتی اصفهان.
راعی ی، 1371. برسی عملکرد کمی و کیفی کشت مختلط سورگوم و سبدر برسیم. پایان نامه کارشناسی ارشد دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز.
راعی ی، جوانشیر ع و قاسمی گلعذانی ک، 1385. ارزیابی کشت مخلوط سورگوم و شبدر برسیم. مجله دانش نوین کشاورزی . شماره 5ف صفحات 19-31.
راعی ی، قاسمی گلعذانی ک، جوانشیر ع، آلیاری ه و محمدی س ا، 1387. تاثیر تراکم گیاهی بر کشت مخلوط سویا وسورگوم. مجله علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی. شماره (1) 45 صفحات 35-44.
صیادی اقدم ن، 1373. بررسی کشت مخلوط یونجه وبروم گرس. پایان نامه کارشناسی ارشد دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز.
کلارستانی ک، علوی شهری ح و غیبی ف، 1377. بررسی همبستگی کاربرد نیتروژن با تجمع نیترات در ارقام سیب زمینی. چکیده  مقالات پنجمین کنگره زراعت و اصلاح نباتات، کرج.
مظاهری د، 1370.زراعت مخلوط. انتشارات دانشگاه تهران.
Batugal PA, de la Cruz A, Libunao WH and Khwaja AM, 1990. Intercropping potato with maize in lowland Philippines. Field Crop Research. 25(1, 2): 83-87.
Chalk PM, 1996. Nitrogen transfer from legumes to cereals in intercropping. In: Proc. Of the Int. Work shop: Dynamics of Roots and Nitrogen in Cropping Systems of the Semi- Arid Tropics (ICRISAT). Patancheru, Andhra Pradesh, 21-25. Novamber 1994. Pp:351-374.
Ebwangu, M, Adipala E, Sekabembe CK, Kyamanjwa S and BhagsariAS. 2001. Effect of intercropping maize and Solanum potato on yield of the component crops in Central Vganda. Africa Crop Science Journal 9: 83-96.
Hanson AA, Barnes DK and Hill RR, 1988. Alfalfa and alfalfa imprpvment. Amosoc. Agr. Inc. Crop Sci. Soc. Am. Inc., and Soil Sci Soc Am Inc Madison. Wisconsin USA.
Helenius J and Jokinen K, 1994. Yield advantages and competition in intercropped oats and common bean (Phaseolus Vulgaris L.). Field Crop Research. 32(2): 85-94.
Imam SA, Delwar Hossain AHM, Sikka LC and Midmore DJ, 1990. Agronomic management of potato/sugarcane intercropping and its economic implications. Field Crop Research. 25(1, 2): 111-122.  
Jieming L and Midmore DJ, 1990. A review of potato intercropping practices in western Hubei, China. Field Crop Research. 25(1,2): 41-50.
Mekbib F, 2002. Simultaneous selection for high yield and stability in common bean genotypes.
J. Agric. Sci. 138: 249-253.
 Mondal M, 1998. Study of intercropping soybean with maize and sunflower. Agricultural Research Institute Bangladesh. Adv. Agron. 41:41-90.
Mulugeta D and Boerboom CM, 2000. Critical time of weed removal in glyphosate resistant Soybean (Glycin max). Weed Sci. 48: 856-870.
Mushagalusa GN, Ledent JF and Draye X, 2008. Shoot and root competition in potato / maize intercropping: Effect on growth and yield. Environmental and Experimental Botany. 64:180-188.
Saime J, Willey RW and Morse S, 1998. The response of maize / phaseolus intercropping to applied nitrogen on oxisols in northern Zambia. Crop Sci. 11:45-52.
Teasdal JR, 1998. Influence of corn population and row spacing on corn and velvet leaf yield. Weed Sci. 43:425-431.
Timothy G, Reeves S, Rayaram M, Ginkelb V, Trethowan R,  Joachim Braum H and Cassady  K, 2000. New wheats for a secure, sustainable future.
Zhongmin L and Guang W, 1990. Row-ratios and plant density in potato / maize Strip- cropping.  Field Crop Res. 22(1-2): 50-55.