ارزیابی اثرات تغییر اقلیم بر امکان توسعه دو گونه هسته دار بادام و زرد آلو (مطالعه موردی: خراسان رضوی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 باشگاه پژوهشگران جوان مشهد

2 دانشگاه پیام نور تهران

3 دانشگاه اصفهان

چکیده

       در این تحقیق با استفاده از داده­های ریزمقیاس شده مدل گردش عمومی جو  ECHO-G سناریوی­A1، به ارزیابی پیامدهای تغییر اقلیم بر دو گونه بادام و زردآلو در دوره آماری 1418-1389 پرداخته شده است. تاکید اصلی روی وقوع یخبندان­ها بخصوص یخبندان­های دیر رس بهاره و شدید زمستانی  به عنوان عوامل محدود کننده می­باشد. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که به طور متوسط تاریخ وقوع یخبندان­های دیر رس سبک 13 روز و یخبندان­های سنگین هفت روز زودتر از میانگین بلند مدت اقلیمی در منطقه مورد مطالعه به اتمام خواهند رسید. همچنین فراوانی وقوع و شدت یخبندان­های دیر رس در سه ایستگاه منتخب مشهد، تربت حیدریه و سبزوار کاهش چشمگیری نسبت به دوره اقلیمی گذشته خواهد داشت. نتایج پهنه­بندی که بر اساس مطابقت تاریخ وقوع دماهای بحرانی با تقویم زراعی بادام و زرد آلو دردوره اقلیمی آینده صورت گرفت، نشان داد منطقه وسیعی از خراسان رضوی از جمله تربت حیدریه که تولید کننده عمده بادام استان است، در منطقه خطر قرار می­گیرد. بر اساس نتایج به دست آمده، شهرستان­های چناران­، مشهد و نیشابور که تولید کننده اصلی زرد آلو می­باشند نیز محدودیت توسعه دارند.   

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Assessment of Climate Change Impact on the Future Development of Apricot and Almond Species. (Case Study: Khorasan Razavi Province)

نویسندگان [English]

  • R Esmaili 1
  • H Ataie 2
  • G Fallah Ghalhary 3
چکیده [English]

        In this research, we used downscaled data from ECHO-G General Circulation Models and A1 scenario to investigate the climate change impacts on apricot and almond growth and development in the period between 2010-2039. The main concern is freezing occurrence especially spring coming late and winter heavy freezings that would be limitation factors for the growth. The results of this research showed that, in average, the light and heavy coming late freezing occurrences date will be stopped 13 and 7 days earlier from long term averaging respectively. The occurrence frequency and coming late freezings will also be decreased relative to long term average in the three station including Mashhad, Torbat-e Heydariyeh and Sabzevar. The mapping base on critical temperature occurrence data and phenological stages for apricot and almond in the future period showed that the vast regions of Khorasan Razavi province especially Torbat Heydariyeh will be fall in the to dangerous region. Based on the obtained results of this research, Chenaran, Mashhad and Neyshaboor that are the main producing area of apricot will also be located in the dangerous region.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Climate models
  • Coming late freezing
  • Critical temperature
  • Downscaling
اسماعیلی ر، 1386. بررسی یخبندان­­های دیررس بهاره از دیدگاه آماری-  سینوپتیکی  و اثرات آن بر محصولات باغی، پایان­نامه کارشناسی ارشد اقلیم شناسی در برنامه ریزی محیطی، دانشگاه سیستان و بلوچستان.
 
اسماعیلی ر، حبیبی نوخندان م ، فلاح قالهری غ، 1389. ارزیابی تغییرات طول دوره رشد و یخبندان ناشی از تغییرات اقلیمی، مطالعه موردی خراسان رضوی، پژوهش­های جغرافیایی طبیعی، شماره 73. صفحه­های 69-82 .
 
امیر قاسمی ت، 1381.  سرمازدگی گیاهان (خطر یخبندان-پیش بینی و حفاظت). نشر آیندگان. تهران.
 
ایمانی ع، 1376.  بررسی تاثیر برخی از صفات بیولوژی و فیزیولوژی بر روی عملکرد ارقام بادام انتخابی. رساله دکتری باغبانی دانشگاه تربیت مدرس. تهران.
 
برزگر ب و سلطانی ا، 1386. اثر تغییر اقلیم بر عملکرد نخود در شرایط  دیم شمال غرب ایران .دومین همایش ملی کشاورزی بوم شناختی ایران، تیرماه، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان.
 
بی­نام 1384. بررسی مدل مناسب اقلیم برای  ایران و منطقه، انتشارات جهاد کشاورزی، موسسه پژوهشهای برنامه­ریزی و اقتصاد کشاورزی، وزارت جهاد کشاورزی.
 
بی نام، 1386.  سالنامه کشاورزی جهاد کشاورزی، سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی.
 
جعفری مقدم م، حاجی­زاده ح،  سلطانی ا و زیننلی ا، 1386. پیش­بینی اثر تغییر اقلیم جهانی برآب و هوای آینده خراسان. دومین همایش ملی کشاورزی و بوم شناختی ایران. تیرماه. دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان.
 
رسولزادگان ی، 1370.  میوه­کاری در مناطق معتدله. انتشارات دانشگاه صنعتی اصفهان.
 
شائمی برزکی ا و حبیبی نوخندان م، 1388.  گرمایش جهانی،  پیامد های زیستی اکولوژیکی، چاپ اول ، انتشارات ترجمان خرد،  مشهد.
 
صمدی نقاب س، 1386.  پیش­بینی خشکسال با روش ریز گردانی خروجی الگوهای GCM، مجله جغرافیا و توسعه ناحیه­ای،  شماره 8­. صفحه­های 212-193.
 
کوچکی ع، شریفی ح و زند ا، 1377.  پیا­مدهای اکولوژیکی تغییر اقلیم، چاپ اول، انتشارات جهاد دانشگاهی دانشگاه فردوسی. مشهد.
مومنی م، 1382.  تغییر اقلیم و اثرات آن بر ناپایداری اکولوژیکی ایران .سومین کنفرانس منطقه ای تغییر اقلیم. تهران.
 
میرمحمدی میبدی ع و ترکش اصفهانی س، 1382.  مدیریت تنش های سرما و یخ زدگی گیاهان زراعی و باغی، انتشارات جهاد دانشگاهی، واحد صنعتی اصفهان.
 
نجاتیان م، 1387.  زردآلوی ایرانی، نشر آموزش کشاورزی، کرج.
 
Anonymus. Climate Change 2007. Synthesis Report. Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC), Geneva.
 
Anonymus.2009. Commission of the European Communications. Annex to the commission staff working document, adapting to climate change: the challenge for European agriculture and rural areas, accompanying document to the White Paper on climate change. Pp 20–50, Commission Staff Working Document.
 
Bonsal B, Zhang RX, Vincent, LA and Hogg WD, 2001. Characteristics of daily and extreme temperature. Canada J Climatol 14: 1959-1979.
 
Carroll E, Sparks T, Donnelly A, Cooney T, 2009. Irish phenological observations from the early 20th century reveal a strong response to temperature, Biology and Environment, Pp116-126. Proceedings of the RoyalIrishAcademy, Vol.109B.
 
Cayan DR, Kammerdiener S, Designer M, Capiro J and Peterson D, 2001 .Change in the onset of spring in the western United Sate. Bull Am Meteor Soc 82: 399-415.
 
Crepinsek Z, Kajfez-Bogataj L, Bergant K, 2006. Modeling of weather variability effect on phytophenology. Ecological Modelling 194: 256-265.
 
Ding Yihui1, Ren Guoyu, Zhao Zongci, Xu Ying, Luo Yong, Li Qiaoping and Zhang Jin, 2006. Detection, attribution and projection of climate change over China, an overview of the recent progress. China National Report on Meteorology and Atmospheric Sciences (2003-2006), Report No.12.
 
Fengmei Yao, Yinglong Xu, Erda Lin, Masayuki Yokozawa, Jiahua Zhang 2007. Assessing the impacts of climate change on rice yields in the main rice areas of China.Climatic Change
80: 395-409.
 
Heino R  and  Coauthors G, 1999. Progress in the study of climate extremes in northern and central Europe. Climate Change 42: 151-181.
 
Laura V, Ingrida S and Aruna B, 2010. The modeling of climate change influence on plant flowering shift in Lithuania. Zemdirbyste Agriculture 97: 41-48.
 
Orlandi F, Ruga L, Romano B and Fprnaciari M, 2005. Olive flowering as an indicator of local climate changes. Theoretical and Applied Climatology 81: 169-176.
 
Reidsma P, Evert F and  Lansink AO, 2007. Analysis of farm performance in Europe under different climatic and management conditions to improve understanding of adaptive capacity. Climate Change 84: 403-422.
Robenson SM, 2002. Increasing growing season in IIIinois  during the 20th century. Climate Change  52: 219 -238 .
 
Sakalauskiene S, Brazaityte A and Sakalauskaite J, 2008. Complex influence of different humidity and temperature regime on PEA photosynthetic indices in VI-VII organogenesis stages. Pp.106. Abstracts of International Scientific Conference, actualities in plant physiology. 12-13 JuneLithuanianUniversity of Agriculture, Babtai.
 
Semenov AM, Brooks, RJ, Barrow EM and Richardson CW, 1998. Comparison of the WGEN and LARS-WG stochastic weather generators for diverse climates. Climate Research 10: 95-107.
 
Smith D, Wvan W, Michael C and John W, 2010. An analysis of climate change impacts on irrigated crop water requirement in the SA MDB region. CRC for irrigation future. Technical report No 15.10. and CSIRO land and water science, report No 05/10.
 
Wielgolaski FE, 1999. Starting dates and basic temperatures in phenological observations of plants. International Journal of Biometeorology 42:158-168.
 
Zhang­ X, Aguilar E, Sensoy S, Melkonyan H, Tagiyeva U, Ahmed N, Kutaladze N, Rahemzadeh F, Taghipour A, Hantosh T H, Albert P, Semawi M, Karem Ali M, Halal Said Al –Shabibi A,
Al –Oulan Z, Taha Zatari I, Dean Khalet Al, Hammond S, Demircan M, Eken M, Adiguzel M, Alexander MT, Peterson C and Walis T, 2005. Trends in Middle East climate extremes indices during 1930-2003. Journal of Geophysical Research–Atmospheres  (in press).
 
Zhou Tianjun, and Yu Rucong, 2006b. 20th century surface air temperature over China and the global simulated by coupled climate models. Journal of Climate 19:5843-5858.