ارزیابی میزان تحمل پذیری ارقام کلزا به تنش شوری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان و گروه پژوهشی بیوتکنولوژی گیاهان شورپسند

2 دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز

3 دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز

4 موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج

چکیده

            به منظور بررسی تاثیر تنش شوری بر عملکرد و برخی صفات ارقام کلزا، آزمایشی با پنج سطح شوری (0، 3، 6، 9، 12 دسی زیمنس بر متر ) آب دریاچه ارومیه و سه رقم کلزای بهاره (Hyola 401، Hyola 330 و ساری­گل) در سال 1389 در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد تبریز انجام گرفت. نتایج نشان داد که شوری اثر منفی معنی­داری بر صفات تعداد خورجین فرعی و اصلی، طول خورجین فرعی و اصلی، وزن خشک تک بوته، روز تا رسیدگی فیزیولوژیک، وزن دانه خورجین فرعی و اصلی، عملکرد دانه و درصد روغن در سطح احتمال 1 درصد داشت. درسطوح مختلف شوری عملکرد دانه با تعداد خورجین فرعی ، طول خورجین فرعی و اصلی، وزن بذر خورجین فرعی و اصلی همبستگی مثبت و با روز تا خورجین دهی ارتباط منفی و معنی داری داشت. نتایج تجزیه رگرسیونی عملکرد دانه به عنوان متغیر وابسته و سایر صفات به عنوان متغیر مستقل نشان داد که تعداد خورجین فرعی و اصلی، وزن خشک تک بوته و درصد روغن از اجزاء موثر در عملکرد محسوب می­گردند. نتایج تجزیه رگرسیونی در صد روغن به عنوان متغیر وابسته و سایر صفات به عنوان متغیر مستقل بیانگر این است که تعداد شاخه، تعداد خورجین اصلی، طول خورجین اصلی، عملکرد دانه، روز تا خورجین دهی و روز تا رسیدگی فیزیولوژیک از اجزاء موثر بر این صفت می­باشند.  مقایسه میانگین صفات نشان داد رقم Hyola 401 تعداد شاخه، تعداد خورجین فرعی و اصلی، طول خورجین فرعی و اصلی، وزن خشک تک بوته، وزن دانه خورجین فرعی و اصلی بیشتری در سطوح مختلف  شوری نسبت به دو رقم دیگر دارا بود. 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Evaluation of Tolerance Rate of Canola Cultivar to Salinity Stress

نویسندگان [English]

  • AR Tarinejad 1
  • H Gayomi 2
  • V Rashidi 3
  • F Farahvash 3
  • B Alizade 4
چکیده [English]

In order to study of salinity stress effect on yield and some traits in canola cultivars, one factorial experimental was conducted in greenhouse of agriculture faculty of Tabriz Islamic Azad university in 2010 with 5 levels of salinity stress (0, 3, 6, 9, 12dS/m provided from Orumieh lake water) as factor A and three canola spring cultivars (Hyola 401, Hyola 330 and Sarigol) as factor B with three replications. The result showed salinity had negative effect (p<0.01) on traits such as number of sub branch pods, number of main stem pods, length of main stem pod, length of sub branches pod, dry matter per plant, physiological maturity date, seed weight of main stem pods, seed weight of sub branches pods, grain yield and oil percent. Under different levels of salinity, grain yield had positive correlation with traits such as number of sub branch pods, length of main stem pod, length of sub branches pod, seed weight of main stem pods, seed weight of sub branches pods and negative correlation with days to pod filling. Regression analysis of grain yield as dependent variable and other traits as independent variables showed that main stem pod number, dry matter per plant, and oil% were effective parameters on yield. Regression analysis of oil% as dependent variable and other traits as independent variables expressed that sub branch number, main stem pod number, length of main stem pod, grain yield, days to pod filling, physiological maturity date were effective components on oil percent. Mean comparison of traits indicated Hyola 401 cultivar had the highest value of sub branch number, number of main stem pods, number of sub branch pods, dry matter per plant, seed weight of main stem pods and sub branch pods under different salinity stress than other cultivars.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Canola
  • Interaction
  • Sarigoal
  • salinity
  • and yield

مراجع

بایبوردی ا، سید طباطبایی  س ج و احمداف ع، 1389. تاثیرتنش شوری ناشی از کلرورسدیم بر خصوصیات فیزیولوژیکی، کمیت و کیفیت کلزا پاییزه. مجله آب و خاک، علوم و منابع کشاورزی، شماره 24، صفحات 346 – 334.
جهان بین ع، رستمی د، و کوهن ش، 1381. بررسی سازگاری و مقایسه عملکرد ارقام کلزا. چکیده مقالات هفتمین کنگره علوم زراعت و اصلاح نباتات ایران، موسسه تحقیقات اصلاح و نهال بذر، صفحه 515.
­ زمانی ص ع، نظامی م ط، حبیبی د  و بایبوردی ا، 1388. بررسی عملکرد و اجزای عملکرد ارقام کلزای پاییزه در شرایط تنش شوری. مجله تنشهای محیطی در علوم گیاهی، شماره 1، صفحات 121 – 109.
 شافعی ا، خزایی ح ر و طاهری ق، 1385. بررسی اثر سطوح مختلف شوری و کود پتاسیم بر عملکرد کلزا. پایان نامه کارشناسی ارشد زراعت، دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد نیشابور.
 شمس الدین سعید م و فرح بخش ح، 1387. بررسی صفات کمی و کیفی عملکرد کلزا تحت شرایط تنش شوری و شناسایی بهترین شاخص مقاومت. مجله علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی، شماره 43، صفحات 65 - 78.
 Akhtar J, Haq T ul, Saqib M and Mahmood K, 2002. Effect of salinity on yield , growth and oil contents of four brassica species. Pak J Agri Sci 39(2):76 - 79.
  Ashraf  M, and McNeilly T, 1990. Response of four Brassica species to sodium chloride. Env Exn Bot, 30(4): 487- 475.
 Ashraf  M, Bokhari, M H and Mahmood S, 1989. Effect of four different salts on germination and seedling growth of four Brassica species. J Biol 35:173 - 180.
 Aytack Z and Kinaci G, 2009. Genetic  variability and association studies of some quantitative characters in winter rapseeds (Brassica napus L). Afri J Biotech 8: 3547 – 3554.
 Bybordi A, 2010. Effects of salinity on yield and component characters in canola (Brassica napus L.) cultivars. Not Sci Biol 2(1):81 – 83.
 Fieldsend J K, Murray F E, Bilsborrow P E, Milford G F J and Evans E J, 1991. Glucosinolate accumulation during seed development in winter sown oilseed rape (B. napus L.). Proceedings of the 8th  International Rapseed Congress. Saskatoon, Canada. Pp:686 – 694.
 Francois L E, 1994. Growth, Seed yield, and oil Content of Canola grown under saline   conditions. Agronomy Journal 86:233 - 237.
 Francois L E and Kleiman R, 1990. Salinity effect on vegetative growth, seed yield and fatty acid composition of crambe J Agron 82:1110 – 1114.
 Golparvar A R and Karimi M, 2008. Evaluation of genetic variation and indirect selection criteria for improvement of oil yield in canola cultivars (Brassica napus L.). International conferenc on Enviromental, Biomedical and Biology, Sangapoor, pp:17 – 20.
 Habekotte B, 1993. Quantitative analysis of pod formation, seed set and seed filling in winter oilseed rape (B. napus L.) under field crop conditions. Field Crops Research 27:33-35.
 Ivanovska S, Stojkovski C, Dimov Z, Marjanovic jeromla A, Jankulovska M and Jankuloski L, 2007. Interrelationship between yield and yield related traits of spring canola (Brassica napus L.) genotypes. J Genetica 39(3):325 – 332.
 Kamkar B, Kafi M and Nassiri Mahalati M, 2004. Determination of the most sensitive developmental period of Wheat (Triticum aestivum L.) to salt stress to optimize saline water utilization.  International crop  science, congress, Brisbane, Australia, 26 sep – 1 oct,  2004, pp:1 - 6.
 Lin F, Jensen C R and Andersen M N, 2004. Drought stress effect on carbohydrate concentration in soybean leaves and pods during early reproduction development: its implication in altering pod set. Field Crops Res 86:1 - 13.
 Mahmoode S, Iran S and Athar H R, 2003. Intraspecific variability in sesame (Sesamum indicom L.) for various quantititive and qualitive attributes under differential salt regimes, Pak J Res (Sci) 14(2):177 - 186.
 Mahmoodzadeh H, 2008. Comparative study of tolerant and sensitive cultivars of Brassica napus L. in response to salt conditions. Asian Journal of plant sci 39(74):1 - 5.
 Mahmoodzadeh H, 2007. Effects of salinity stress on the morphology and yield of two cultivars of canola (Brassica napus L.). Journal of Agronomy 6(3):409-414.
 Qasim M, Ashra M, Rehman F S U and Rha E S, 2003. Salt induced  changes in two Canola  cultivars differing in salt tolerance.  J Bio plant 46:629 - 632.
 Sana M, Ali A, Malhk M A,  Saleem M F & Rafiq M, 2003. Comparative yield potential and oil content of different canola cultivars (Brassica napus L.). Pak J Agron 2(1):1 - 7.
 Shanon M C, 1998. Adaptation of plants to salinity.  Adv in Agron 60:75 - 120.
 Sheikh F A, Rather  A G and Wani S A, 1999. Genetic variability and inter relationship in Toria (Brassica campestris L. var. Toria). J  Advances in Plant Sciences 12 (1):139 – 143.
Zhang H X J, Hudson N, Williams J P and Blumwald E, 2001. Engineering salt tolerance Brassica plants, characterization of yield and seed oil quality in transgenic plant   with increased vacuolar sodium accumulation. Proc Not Acad Sci USA, 98(22):12832 - 12836.  

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار