بررسی مزیت نسبی محصولات زراعی منتخب در استان کردستان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه کردستان

2 کارشناس ارشد مدیریت اجرایی شرکت گاز استان کردستان

چکیده

محصولات زراعی در کشاورزی استان کردستان، سهم بزرگ و تعیین کننده‌ای دارند، از این­رو مطالعه جنبه‌های اقتصادی این محصولات به­ویژه در ارتباط با توان تجاری و رقابتی آن­ها در بازارهای جهانی از اهمیت زیادی برخوردار است. هدف مطالعه حاضر بررسی و ارزیابی توانمندی­های  استان کردستان در تولید و تجارت  محصولات زراعی منتخب (شامل گندم آبی، گندم دیم، جوآبی، جو دیم، ذرت، لوبیا، نخود آبی، نخود دیم، سیب­زمینی و گوجه­فرنگی) با استفاده از معیار مزیت نسبی است. برای این منظور از شاخص نسبت هزینه به منفعت اجتماعی (SCB ) استفاده گردید. نتایج مطالعه نشان داد محصولات گندم آبی، جوآبی، ذرت، سیب­زمینی و گوجه­فرنگی در سال­های زراعی 81-1380  و 82-1381  در هردو سال و محصول  نخود دیم  تنها در سال زراعی 82-1381  دارای مزیت نسبی و بقیه محصولات فاقد مزیت نسبی بوده­اند. در بین محصولات دارای مزیت نسبی، سیب­زمینی دارای بالاترین میزان مزیت نسبی بود. به عبارت دیگر، از نظر قدرت رقابت در بازار جهانی، این محصول بیش­ترین توانمندی را دارد. بعد از سیب­زمینی، گوجه­فرنگی، ذرت، گندم آبی و جو آبی در رده‌های بعدی توانمندی قرار گرفتند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Survey on Comparative Advantages of the Selected Farm Crops in Kurdistan Province

نویسندگان [English]

  • m Haji-Rahimi 1
  • G Asadi-Shirin 2
2 2EMBA, Gas Company of Kurdistan Province, Sanandaj, Iran
چکیده [English]

Farm crops have a crucial role in the agriculture of Kurdistan province. Consequently, studying economic aspects of these crops is of special importance. This study aimed to determine economic potentials of Kurdistan province in farm crops (irrigated wheat, dry land wheat, irrigated barley, dry land barley, corn, beans, irrigated pea, dry land pea, potatos and tomatos) production and trade. For this purpose, the Social Cost Benefit (SCB) criterion was applied. Findings for 2001-2 and 2002-3 farming year indicated that irrigated wheat, irrigated barley, corn, irrigated pea, potatos, and tomatos had comparative advantages in both years by SCB criteria. Dry land pea had comparative advantages only in 2002-3 farming year. According to the comparative advantages ranking by SCB, potato is most profitable crop in the international trading point of views for Kurdistan province. After potatos, tomatos, corn, irrigated wheat and irrigated barley were also found important.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Comparative advantages
  • Farm crops
  • Kurdistan province
جولایی ر و جیران ع‌ر، 1386. مزیت نسبی یا خود کفایی؟ مطالعه‌ای کاربردی در تعیین استراتژی تولید گندم در کشور. مجموعه مقالات ششمین کنفرانس دوسالانه اقتصاد کشاورزی ایران. دانشگاه فردوسی مشهد.  هشتم و نهم آبان ماه اسفند. 1386
بی­نام، سازمان جهاد کشاورزی استان کردستان.1381. آمارنامه کشاورزی سال 1381. وزارت  کشاورزی.
سلطانی  غ، 1374. خودکفایی در مقابل مزیت نسبی در تولید محصولات کشاورزی. تازه های اقتصاد، شماره 52 ص 24 تا 27.
صالحی س‌ج. 1373. مزیت نسبی محصولات کشاورزی. فصلنامه اقتصاد کشاورزی و توسعه، ویژه نامه گات ص 229 تا 233.
بی­نام، گمرک جمهوری اسلامی ایران، 1382.  سالنامه آمار بازرگانی.
موسی نژاد م‌ق و ضرغامی م،1373. اندازه گیری مزیت نسبی و تاثیر دولت بر محصولات عمده زراعی در سال 1371. گزارش طرح تحقیقی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج  کشاورزی، وزارت کشاورزی.
Findlay R and Wellisz S, 1976. Project evaluation, shadow prices and trade policy. Journal of Political Economy 84 (3): 543-553.
Gonzales LA, Kasrino F, Peres ND and Rosegrant MW, 1993. Economic incentives and comparative  advantage in  Indonesian food production. Research Report No. 93. International Food Policy Research Institute. Washington  DC, USA.
Haberler G, 1936. The theory of international trade. Hodge & Co, London, UK.
Masters  WA and Winter–Nelson A, 1995. Measuring the comparative  advantage of agricultural activities: Domestic resource costs and social cost  benefit ratio. American Journal  of Agricultural Economics  77: 251- 259.
Shujie Y, 1997. Comparative advantages and crop diversification: A policy analysis for Thai agriculture.  Journal of Agricultural Economics 48(2) : 211-222.
Srinivassan TN and Bhagwati JN, 1978. Shadow price for project selection in the presence of distortions: Effective rate of protection and domestic resource cost. Journal of Political Economics 86: 97-116.
World Bank, 2003. International financial statistics , Washington  DC, USA.
(http:/web.worldbank.org)
(http://www.agribusinessonline.com)
(http:/web.worldbank.org(
(http://www.agribusinessonline.com)