تاثیر تراکم بوته و فاصله ردیف بر برخی خصوصیات ریخت‌شناختی، عملکرد ، اجزای عملکرد و میزان پروتئین دانه دو رقم نخود زراعی(Cicer arietinum L .)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه شهید چمران اهواز

چکیده

به منظور بررسی تاثیر فاصله ردیف و تراکم بوته روی برخی صفات ریخت­شناختی، عملکرد ، اجزای عملکرد و پروتئین دانه در دو رقم نخود، آزمایشی در سال 1386 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز به اجرا در آمد. آزمایش به صورت کرت­های خرد­شده بر پایه طرح بلوک­های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. فاصله ردیف در سه سطح (40، 50 و 60 سانتی­متر) به عنوان کرت اصلی، تراکم بوته با دو سطح (25 و 35 بوته درمترمربع ) و رقم نخود شامل آرمان و هاشم  به عنوان کرت­های فرعی منظور گردید. نتایج نشان دادند که فاصله ردیف تاثیر
معنی­داری بر میانگین صفات مورد بررسی نداشت. تراکم بوته بر تعداد نیام در واحد سطح، عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه تاثیر معنی­داری داشت، به طوری که تراکم بوته بیش­تر (35 بوته درمترمربع) محصول بیش­تری تولید نمود. هم­چنین تعداد انشعاب تحت تاثیر تراکم بوته قرار گرفت و در تراکم 25 بوته، تعداد انشعاب بیش­تری به­ دست آمد. تاثیر رقم بر ارتفاع بوته، ارتفاع تشکیل اولین نیام، عملکرد بیولوژیک معنی­دار بود و رقم هاشم مقادیر بالاتری را نشان داد. شاخص برداشت در رقم آرمان به طور معنی­داری بیش­تر از رقم هاشم بود. استفاده از تیمار فاصله ردیف نزدیک (فاصله 40 و یا 50 سانتی­متر) و تراکم بوته بالا (35 بوته درمترمربع) بیش­ترین عملکرد را در هر دو رقم تولید نمود .

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effect of Row Spacing and Plant Density on Some Morphological Traits, Yield, Yield Components and Seed Protein in Two Chickpea (Cicer arietinum L .) Cultivars

نویسندگان [English]

  • A Yeilagh Cheghakhor
  • M Mesgarbashee
  • R Mamghani
  • M Nabipour
چکیده [English]

An experiment was conducted to evaluate the effects of row spacing and plant density on some morphological traits, yield, yield components and seed protein in two chickpea cutivars in 2007 -2008 at College of Agriculture, Chamran University of Ahvaz, Iran. The design of experiment was a split plot factorial in a randomized complete block design with three replications. Main plots were devoted to a three row spacing (40 , 50 and 60 cm ), while minor plots assigned to two plant densites (25 and 35 plants per m2 ) as well as two cultivars (Arman and Hashem). Results showed that row spacing had no significant effect on all investigated traits. Howevere, number of pods/unit area, seed yield, biological yield and 100 seed weight were relatively smaller in row spacing of 60cm. Plant density had positive significant effect on number of pods/unit area, seed yield and biological yield, so that plant density of 35 plants/m2 has greatest yield. The number of branches were also significantly more in density of 25 plants/m2. Hashem cultivar had greatest plant height, first pod height and biological yield. So, Arman cultivar had maximum harvest index as compared with Hashem cultivar. Howevere, using combinded treatments of narrow row spacing (40 or 50 cm) and higher plant density (35 plants/m2) produced greatest seed yield in the two cultivars. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Chickpea
  • Cultivar
  • Plant Density
  • Protein
  • Row Spacing
  • Yield
  • Yield Components

مراجع

باقری ع، نظامی ا، گنجعلی ع و پارسا م، 1376 . زراعت و اصلاح نخود(ترجمه). جهاد دانشگاهی مشهد.
خواجه­پور م ر، 1384.  اصول و مبانی زراعت. انتشارات جهاد دانشگاهی، واحد صنعتی اصفهان.
خیامیم س، مظاهری د، بنایان اول م، گوهری ح و جهانسوز م، 1381. تعیین ضریب استهلاک نوری و راندمان مصرف نور چغندرقند در شرایط مختلف تراکم وکود نیتروژن. چغندر. شماره هجدهم، جلد 1، صفحه­های 51 تا 66.
رفیعی م، عالی­زاده، ا و ساکی نژاد ط، 1386. تاثیر تراکم بوته بر درصد انتقال مجدد ساقه، میزان کلروفیل  برگ، میزان نفوذ نور درکف کانوپی و روند پرشدن دانه ارقام نخود سفید (Cicer arietinum) در شرایط دیم به صورت کاشت پاییزه. صفحه­های 758 تا 764. مجموعه مقالات اولین همایش منطقه­ای آگروفیزیولوژی گیاهان زراعی، اهواز، ایران.
کوچکی ع و بنایان اول م، 1372. زراعت حبوبات. انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد.
مجنون حسینی ن، 1383. حبوبات در ایران. سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی واحد تهران.
Ayaz S, Mckenzie BA, Mcneil DL and Hill GD, 2004. Light interception and utilization  of  four grain legumes sown at different plant populations and depths . J Agric 142: 297-230.  
Bahr AA, 2007. Effect of plant density and urea foliar application on yield and yield  components of chickpea (cicer arietinum). Res J of Agric and Biol Sci 3(4): 220-223 .
Barary M, Mazaheri D, and Banai T, 1996. The effect of row  and plant spacings on the growth and yield of chickpea (Cicer  arietinum L.). Aus J Exp Agric 34:421-426
Board JE and Harville BG, 1992. Explanations for greater light  interception in narrow vs  wide row soybean. Crop Sci 32: 198-202.                                 
Frade MMM, Valenciano JB, 2005. Effect of sowing density on the yield and yield  components of spring sown irrigated chickpea (Cicer arietinum) grown in Spain. New Zeal J Crop and Horti Sci 33: 367-371.
Hawthome W and Hannay J, 2003. Growing chickpeas. Available at: www. pir. Sagov. au/factsheets.
Hussain A, Nawaz M, Ahmad Z, Sad IH and Shahzad MA, 1996. Radiation interception and yield of chickpea (Cicer arietinum L. ). J Agric Res 39: 403 –408.
Jafroudi AT, Moghaddam AF, Hasanzade A, Yazdifar S and Rahmanzade S,  2007.  Row spacing and inter row spacing effects on some agro-physiological traits of two common bean (Phaseolous vulgaris L.) cultivars. Pak J Biol Sci 10(24): 4543-4546.
Khan RU, Ahad A, Rashid A and Khan A, 2001. Chickpea production as influenced by row spacing under rainfed conditions of Dera Ismail Khan. J Biol Sci 1(3): 103-104.
Leach GJ and Beach DF, 1988. Response of chickpea accessions to row spacing and plant density on a vertisol on the Darling Downs, south eastern Queensland. 2. Radiation  interception and water use. Aus J Exp Agric 28: 377-383.
Regan KL, Siddiqe KHM and Martin LD, 2003. Response of kabuli chickpea (Cicer  arietinum L.) to sowing rate in mediterranean type environments of south western Australia. Aus J Exp Agric     43 (1): 84-97.
Sharar MS, Ayub M, Nadeem MA and Noori SA, 2001. Effect of different row spacings and seeding densities on the growth and yied of gram (Cicer arietinum L.). Pak J Agric Sci 38(3-4): 51-53.
Siddique KHM and Sedgley RH, 1986. Chickpea (Cicer arietinum L.), a  potential grain legume for South-Western Australia : Seasonal growth and yield.  Aus J Agric Res 37(3): 245 – 261.
Tawaha ARM, Turk MA and Lee KD, 2005. Adaptation of chickpea to cultural practices in mediterranean type environment. Res J of Agric and Biol Sci 1(2) :152-157.
Whish JPM, Sindel BM, Jessop RS and Felton WL, 2002. The effect of row spacing and weed density on yield loss of chickpea. Aust Agric Res 53: 1335-1340. 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار