نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1
دانشیار مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
2
استادیار بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان زنجان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی،
3
دانشیار بخش تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان‌غربی، سازمان تحقیقات،
4
استادیار بخش تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش
5
استادیار بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اردلبیل، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج
10.22034/saps.2023.56901.3056
چکیده
اهداف: این مطالعه به‌منظور ارزیابی واکنش ژنوتیپ‌های مختلف جو و درک بهتر اثر متقابل ژنوتیپ× محیط در مناطق مختلف اقلیم سرد کشور و انتخاب ژنوتیپ‌های پایدار انجام شد.
مواد و روش‌ها: تعداد 4 ژنوتیپ جو شامل ارقام جلگه، مهتاب، بهمن، لاین CB-96-10، به همراه چهار ژنوتیپ وارداتی در 5 ایستگاه کرج، زنجان، جلگه‌رخ، اردبیل و میاندوآب در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در دو سال متوالی کشت و ارزیابی شد. پس از به‌دست آوردن عملکرد ارقام در هر محیط، تجزیه واریانس مرکب انجام شد. با توجه به معنی‌دار بودن اثر متقابل ژنوتیپ × محیط، برای تعیین سازگاری و پایداری ارقام از روش‌های مختلف تجزیه پایداری (پارامتریک و ناپارامتری) و روش AMMI استفاده شد.
یافته‌ها: در روش ابرهارت و راسل ژنوتیپ‌های G1، G4 و G6، در روش‌های پارامتری ژنوتیپ‌های G1، G4، G6 و تا حدودی G7 و در روش‌های ناپارامتری ژنوتیپ‌های G1، G4 و G6 به‌عنوان ژنوتیپ‌های پایدار شناسایی شدند. با توجه به مقایسه میانگین عملکرد، معیارهای پایداری و خصوصیات زراعی و سازگاری عمومی با استفاده از تجزیه AMMI، ژنوتیپ‌های G6، G1 و G7 به ترتیب به‌عنوان مناسب‌ترین و سازگارترین ژنوتیپ‌ها شناخته شدند و می‌توانند به‌عنوان ارقام جو سازگار در کلیه مناطق سرد کشور مورد توجه قرار گیرند. ژنوتیپ‌های G2 و G3 نیز ارقامی با سازگاری خصوصی محسوب می‌شوند.
نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج می‌توان ژنوتیپ‌های G6 و G1 را به‌عنوان سازگارترین ژنوتیپ‌ها در کلیه مناطق سرد کشور و ژنوتیپ‌های G2 و G3 را نیز به‌عنوان ژنوتیپ‌های با سازگاری خصوصی بالا در مناطق پر پتانسیل محسوب کرد.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
Stability Analysis of Barley Genotypes in Cold Regions
نویسندگان [English]
-
Habibollah Ghazvini
1
-
Ali Akbar Asadi
2
-
Soleiman Mohammadi
3
-
Seied Alireza Razavi
4
-
Marefat Ghasemi Kalkhoran
5
1
Associate Prof., Seed and Plant Improvement Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Karaj, Iran
2
Asistant of Professor of Crop and Horticultural Science Research Department, Zanjan Agriculture and Natural Resources Research and Education Center (AREOO), Zanjan, Iran.
3
Associate Prof of Dept. of Seed and Plant Improvement Research, West Azerbaijan Agricultural and Natural Resources Research Center, (AREEO), Urmia, Iran.
4
Assistant Professor, Horticulture Crops Research Department, Khorasan Razavi Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, (AREEO), Mashhad, Iran
5
Asistant of Professor of Crop and Horticultural Science Research Department, Ardabil Agriculture and Natural Resources Research and Education Center (AREOO), Ardabil, Iran
چکیده [English]
Objectives: This research was conducted in order to evaluate the reaction of different barley genotypes and to understand better the genotype × environment interaction effect in different areas of the country's cold climate, and to select stable genotypes.
Materials and methods: Four barley genotypes, including Jalgah, Mehtab, Bahman, CB-96-10, along with four imported genotypes in five stations of Karaj, Zanjan, Jalgarokh, Ardabil, and Miandoab in the form of complete randomized block design with three replications in two consecutive years of evaluation became.
Results: In Eberhart and Russell method, G1, G4, and G6 genotypes; in parametric methods G1, G4, G6, and to some extent G7 genotypes and; in nonparametric methods G1, G4, and G6 genotypes were identified as stable genotypes. According to the comparison of average performance, sustainability criteria and agricultural characteristics and general compatibility using AMMI analysis, G6, G1, and G7 genotypes were recognized as the most suitable and most compatible genotypes, respectively and can be considered as climate compatible cultivars in all cold regions of the country. Genotypes G2, and G3 are also considered varieties with private compatibility.
Conclusion: According to the results, G6, and G1 genotypes can be considered as the most compatible genotypes in all cold regions of the country, and G2, and G3 genotypes can also be considered as genotypes with high private compatibility in high potential regions.
کلیدواژه‌ها [English]
-
Interaction
-
AMMI analysis
-
Parametric
-
nonparametric methods
-
cold climate
)