تعیین ارقام مناسب کلزا با استفاده از خصوصیات نموی، فیزیولوژیک و زراعی در دو استان البرز و گلستان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی

2 گروه پژوهشی دانه های روغنی معاون پژوهش و فناوری مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان

3 استادیار بازنشسته مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، مشهد، ایران

4 استاد موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران.

5 محقق، موسسه تحقیقات، اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

6 دانشجوی دکتری، مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

7 دانش‌آموخته دکتری، گروه علوم خاک، دانشکده مهندسی آب و خاک، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران

10.22034/saps.2023.54710.2966

چکیده

اهداف: هدف آزمایش تعیین و شناسایی ارقام جدید جهت جایگزینی با ارقام قدیمی در دو اقلیم معتدل سرد (استان البرز) و معتدل گرم و مرطوب (استان گلستان) بود.

مواد و روش‌ها: آزمایش طی دو سال زراعی 97-1396 و 98-1397 در دو استان البرز و گلستان با استفاده از 14 رقم بهاره و 10 رقم زمستانه کلزا در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد.

نتایج: در منطقه گرگان، ارقام دی کی 7170، تراپر، هایولا 50، هایولا 401 و هایولا 420 با درجه روز فعال تجمعی کمتر برای آغاز گل‌دهی و شاخص‌های سطح برگ و سبزینگی بیشتر در مقایسه با رقم آرجی‌اس003 (شاهد) از پتانسیل عملکرد دانه بیشتری برخوردار بودند. در منطقه کرج، ژنوتیپ‌های زمستانه جدید و میان‌رس نفیس و لاین HL3721 با درجه روز فعال تجمعی کمتر برای آغاز گل‌دهی و طول دوره رشد، تعداد خورجین در بوته بیشتر، تعداد دانه در خورجین، وزن هزار دانه، شاخص سطح برگ و شاخص سبزینگی بیشتر (تفاوت معنی‌دار) در مقایسه با رقم اوکاپی (شاهد) از عملکرد دانه بیشتری برخوردار بودند.

نتیجه‌گیری: ارقام تراپر، هایولا 50 و دلگان با میانگین عملکرد دانه 2500 تا 3000 کیلوگرم در هکتار جهت کاشت در منطقه گرگان و رقم نفیس با میانگین عملکرد دانه 3200 تا 3300 کیلوگرم در هکتار جهت کاشت در منطقه کرج مناسب تشخیص داده شدند و جایگزین مناسبی به‌ترتیب برای ارقام قدیمی آرجی‌اس003 و اوکاپی شناخته شدند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Determining suitable rapeseed cultivars using phenologic, physiologic and agronomic characteristics in Alborz and Golestan provinces

نویسندگان [English]

  • hamid Jabbari 1
  • abolfazl faraji 2
  • Abbas Falah Tosi 3
  • Amir Hossein Shirani Rad 4
  • nadia safavi fard 5
  • Mohammad Bagher Valipour 6
  • Ali Ebadi 7
1 Seed and Plant Improvement Institute (SPII), Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO)
2 Professor, Golestan Agricultural and Natural Resources Research Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization, Gorgan, Iran
3 Assistant Professor, Khorasan Razavi Agricultural and Natural Resources Research Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization, Gorgan, Iran
4 Professor of Seed and Plant Improvement Institute (SPII), Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Karaj, Iran
5 Researcher, Seed and Plant Improvement Institute, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Karaj, Iran
6 Ph.D. student, Seed and Plant Improvement Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization, Karaj, Iran
7 Ph.D., Department of Soil Sciences, Faculty of Water and Soil Engineering, Gorgan University of Agricultural Sciences and Nature Resources, Gorgan, Iran
چکیده [English]

Objectives: The purpose of the experiment was to determine and identify new cultivars to replace them with old cultivars in two climates, cold-temperate (Alborz province) and humid warm-temperate (Golestan province).
Materials and Methods: The experiment was carried out during two years (2017-18 and 2018-19) in Alborz and Golestan provinces by using 14 spring and 10 winter rapeseed varieties in a randomized complete block design with three replications.
Results: In Gorgan region, cultivars DK 7170, Trapper, Hyola 50, Hyola 401 and Hyola 420 had more grain yield potential with lower ADD for the beginning of flowering and more leaf area index and SPAD index compared to RGS003 cultivar (control). In the Karaj region, the new and intermediate-maturing winter genotypes (Nafis and HL3721 line) had the higher seed yield due to less ADD for the beginning of flowering and the growth period duration, more silique per plant, and higher seeds per silique, thousand seed weight, leaf area index and SPAD index (significant difference) compared to okapi variety (control).

Conclusion: Trapper, Hyola 50 and Delgan cultivars with seed yield ranged from 2500 to 3000 kg.ha-1for planting in Gorgan region and Nafis cultivar with seed yield ranged from 3200 to 3300 kg.ha-1 for planting in Karaj region were recognized as suitable and high potential and good substitutes for the old RGS003 and Okapi cultivars, respectively.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Active and effective cumulative growing degree days
  • Climate
  • Flowering
  • Grain yield
  • Sprinng cultivars
  • Winter cultivars

مراجع

Alizadeh F, Zaefarian F, Torabi B and Abbasi R. 2021. Investigation of the effect of plant density on growth indices of different cultivars of rapeseed (Brassica napus L.) in Mazandaran climatic conditions. Journal of Crop Production, 14(3): 107-124. (In Persian). https://doi.org/10.22069/ejcp.2022.18883.2409
Begna SH and Angadi SV. 2016. Effects of planting date on winter canola growth and yield in the southwestern U.S. American Journal of Plant Sciences, 7: 201-217. http://dx.doi.org/10.4236/ajps.2016.71021
Cheraghi R, Ramroudi M, Taee Semiroumi T and Lorzadeh S. 2018. Geographical Distribution of Rainfall and Temperature Optimum at "Sowing to Emergence "Canola using GIS in Khuzestan Province. Journal of Agroecology, 9(4): 1007-1015. (In Persian). http://dx.doi.org/10.22067/JAG.V9I4.49563
Djaman K, O’Neill M, Owen C, Smeal D, West M, Begay D, Angadi SV, Koudahe K, Allen S and Lombard, K. 2018. Seed yield and water productivity of irrigated winter canola (Brassica napus L.) under semiarid climate and high elevation. Agronomy, 8 (90): 1-14. https://doi.org/10.3390/agronomy8060090
Fanaei HR, Amiri oghan H, Alam Khomram M, Danaei AK, Kazerani N, Askari A, Rahmanpour S, Roodei D, Ghodratei G, Faraji A, Hazarjaribei A, Rameh V, Samadi B, Safe Amiri S, Akbari Moghaddam H and Khajadad Keshtegar M. 2019. Dalgan, new - cultivar of canola by high yield potential for cultivation in warm and dry region in South of Country. Research Achievements for Field and Horticulture Crops, 7(2): 161-173. https://doi.org/10.22092/rafhc.2019.109369.1062
Fani E, Hassibi P, Meskarbashee M, Khanlou KM and Seyedahmadi SAR. 2019. Evaluation of the effect of drought stress and silica spraying on some physiological characteristics of canola cultivars. Crop Physiology Journal, 11(42): 5-15. (In Persian). http://dorl.net/dor/20.1001.1.2008403.1398.11.42.1.8
Faraji A. 2015. Leaf area development in canola (Brassica napus L.) and its relation with seed yield under rainfed and supplemental irrigation conditions. Journal of Oil Plants Production, 3 (2) :13-25. (In Persian). http://yujs.yu.ac.ir/jopp/article-1-30-fa.html
FAO. 2020. Faostat. Available at http://www.fao.org/faostat/en/#data/QC
Halabian AH and Esmaeli N. 2018. Land Suitability Evaluation Based on the Climatic Elements for Canola Cultivation Using Fuzzy and AHP model in Kordestan. Journal of Environmental Science and Technology, 19(4): 133-150. (In Persian). https://doi.org/10.22034/jest.2017.11629
Heydari A, Bizhanzadeh E, Naderi R and Emam Y. 2015. Effect of late season drought tension and salicylic acid on grain yield and canopy temperature of two rapeseed cultivars. Crop Physiology Journal, 7(27): 37-53. (In Persian). http://dorl.net/dor/20.1001.1.2008403.1394.7.27.3.2
Hemmati M, Delkhosh B, Shirani-rad AH and Noor Mohammadi G. 2019. Effect of sodium selenate spraying on seed selenium content and some physiological indices of rapeseed genotypes (Brassica napus L.). Crop Physiology, 11(43): 69-84. (In Persian). http://dorl.net/dor/20.1001.1.2008403.1398.11.43.4.3
Jabbari H. 2020. Determination of Growth Degree Days (GDD) for phenological stages in new Oilseed Rape lines and cultivars. Seed and Plant Improvement Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization. 35 pp.
Khayyat M, Rahnama A, Lorzadeh S and Lack SH. 2015. Growth analysis rapeseed (Brassica napus L.) genotypes in different sowing date under warm and semiarid climate condition in south west of Iran. Journal of Biodiversity and Environmental Sciences, 6 (1): 387-394.
Meamari M, Faraji A, Arabi Z and Mosanaiey H. 2016. Investigate the effect of resource limitations on the physiological traits, yield and yield components of canola in wet weather conditions. Crop Physiology Journal, 8(30): 53-67. (In Persian). http://dorl.net/dor/20.1001.1.2008403.1395.8.30.4.6
Miller P, Lanier W and Brandt S. 2018. Using growing degree days to predict plant stages. Montana state university. 29 pp.
Seyed Mohammadi N, Allahdadi  I, Seyedmohammadi SAR and Sarafraz E. 2013. Variation in some physiological and morphological characteristics of spring rapeseed cultivars (Brassica napus L.) under different intervals and regimes irrigation. Crop Physiology Journal, 4(16): 5-17. (In Persian). http://dorl.net/dor/20.1001.1.2008403.1391.4.16.1.7
Sharif  Moghaddasi M. 2009. Comparison of winter rapeseed cultivars for determination of suitable variety for Saveh region. Dynamic agriculture, 6 (1): 75-80. (In Persian).
Sobhani B, Salahi B and Nasiri F. 2016. Calculation of growth degree days indices (GDD) of rapeseed in different phenological stages to determine the appropriate planting date and predict the vegetative and reproductive stages of this crop in Ardabil, Namin and Nir County. Proceedings of the 2nd International congress on earth science & urban development. Tabriz, Iran.
Tahmasebi G, Syadat SA, Pour Siabidi MM and Naseri R. 2013. Effect of planting dates on seed yield and vegetative traits of rapeseed cultivars in Ilam region. Journal of Crop Ecophysiology, 7 (3): 241-258. (In Persian).
Wang E, Wang J and M Lilley J. 2017. Genotype×environment×management interactions of canola across China: A simulation study. Agricultural and Forest Meteorology, 247: 424-433. https://doi.org/10.1016/j.agrformet.2017.08.027
دانش کشاورزی وتولید پایدار
دوره 34، شماره 2
مرداد 1403
صفحه 85-101

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار