1گروه اکوفیزیولوژی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز
2فارغ التحصیل گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز
چکیده
چکیده به منظور بررسی تغییرات شاخص کلروفیل، پروتئین و عملکرد دانه جو در واکنش به نیتروژن و تداخل علفهای هرز، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز بهصورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. رقم جو ماکویی پاییزه مقاوم به سرما، برای کشت انتخاب گردید. مقادیر متفاوت تغذیه نیتروژنی شامل سطوح صفر، 40، 80 و 120 کیلوگرم نیتروژن در هکتار در کرتهای اصلی و 10 دوره تداخل علفهای هرز (در دو سری) در کرتهای فرعی قرار گرفتند. در سری اول در طی پنج محدوده زمانی مختلف پس از سبز شدن جو، شامل مراحل رشدی Em= سبز شدن، 5El= پنجمین برگ ساقه اصلی بهطور کامل باز شده، Ti= ساقه اصلی و سه پنجه، Se= مرحله ساقه رفتن - پنجمین گره قابل تشخیص و Ea em= مرحله ظهور سنبله - ظهور کامل گل آذین، بهترتیب مطابق با کدهای زیدوکس 10، 15، 23، 35 و 59 در جو، علفهایهرز کنترل نشدند، ولی پس از گذشت این مراحل، علفهایهزر تا انتهای دوره رشد جو، بهطور کامل کنترل شدند. در سری دوم، علفهای هرز کرتها برای مراحل ذکر شده از ابتدای فصل تا مرحله مورد نظر بهطور کامل کنترل شدند، ولی پس از سپری شدن مرحله مربوطه، علفهای هرز تا آخر فصل رشد کنترل نشدند. نتایج نشان داد که اثر سطوح مختلف نیتروژن و دورههای مختلف تداخل علفهای هرز بر درصد پروتئین و عملکرد دانه جو معنیدار بود. اثر نیتروژن بر شاخص کلروفیل برگ نیز معنیدار بهدست آمد. متناسب با افزایش طول دوره تداخل علفهای هرز، مقادیر صفات مورد بررسی کاهش یافتند. به طوریکه، شاخص کلروفیل برگ، درصد پروتئین دانه و عملکرد دانه تحت تیمار شاهد آلوده به علفهرز در کل دوره رشد، بهترتیب 35/7، 3/27 و 5/42 درصد کمتر از تیمار شاهد عاری از علف هرز در کل دوره رشد بود. ارتباط نزدیکی بین افزایش میزان نیتروژن و افزایش شاخص کلروفیل، درصد پروتئین و عملکرد دانه وجود داشت. افزایش سطوح نیتروژن در حد پایدار، تحمل جو را به حضور علفهای هرز افزایش داد. همچنین، با افزایش سطوح نیتروژن، رشد و عملکرد دانه جو بهبود یافت، ولی افزایشی در ماده خشک علفهای هزر مشاهده نشد. از نتایج کاربردی حاصل از این تحقیق میتوان در دوره انتقالی گذر از کشاورزی متداول پرنهاده به کشاورزی کمنهاده و پایدار در جهت مدیریت مطلوب علفهای هرز و کاهش کاربرد کود نیتروژن، استفاده نمود.
Evaluation of Grain Yield and Protein Content of Barley in Response to Nitrogen and Weed Interference
نویسندگان [English]
J Shafagh Kolvanagh1؛ S Zehtab Salmasi1؛ S Nasrollahzadeh1؛ N Hashemi Amidi2؛ S Dastborhan1
چکیده [English]
Abstract In order to study the changes in leaf chlorophyll index (SPAD index), protein and grain yield of barley (Hordeum vulgare L. Var. Makoei) in response to nitrogen and weed interference, a set of experiments were conducted in the Research Station of the University of Tabriz, Iran. The experiment was carried out as split-plot, based on randomized complete block design with three replications. Different amounts of nitrogen (0, 40, 60 and 120 kg.ha-1) were allocated to the main plots and 10 weed interference periods (two sets) were assigned to the subplots. In the first set, the plots were kept weed-free up to Em (Emergence - 1st leaf emerged), El5 (5th leaf unfolded), Ti (Tillering - Main shoot and 3 tillers), Se (Stem elongation - 5th node detectable) and Ea em (Ear emergence - Emergence of head complete) growth stages (GS), corresponding to 10, 15, 23, 35 and 59 Zadok’s scales, respectively. In the second set, plots were left weed infested up to the corresponding periods and subsequently kept weed free. Results showed that nitrogen and weed interference period has significant effect on protein percentage and grain yield. The effect of nitrogen was also significant on SPAD index. All traits decreased with increasing weed interference duration. Moreover, SPAD index, protein percentage and grain yield of barley under weedy control were 7.35, 27.3 and 42.5 % lower than that under full season weed-free control treatment, respectively. There was positive relationship between nitrogen level increasing and improvement of SPAD index, protein and grain yield. Increasing amount of nitrogen to the stable level, increased tolerance of barley to the weed infestation. Also, with increasing nitrogen application, growth and grain yield of barley were increased. The results from this study can be applied in the transition period of intensive agriculture to low input and sustainable agriculture, in relation to the issues related to the desirable weed management and reduction of nitrogen fertilizer application.
ابتدای صفحه