مطالعه خصوصیات مورفوفیزیولوژیکی موثر در توان رقابت گندم در برابر علف‌های هرز

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه محقق اردبیلی

2 دانشجوی سابق کارشناسی ارشد علف‌های هرز، دانشگاه محقق اردبیلی

چکیده

ارقام یک گونه گیاه زراعی از نظر قدرت رقابت با علف­های هرز تفاوت دارند که ناشی از تفاوت­های مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی آنها می­باشد. این آزمایش به­منظور مطالعه صفات مورفوفیزیولوژیکی 18 ژنوتیپ گندم در رقابت با علف­های هرز در سال زراعی 1390-1389 در مزرعه دانشکده کشاورزی مغان دانشگاه محقق اردبیلی انجام شد. تیمار­های آزمایشی 18 ژنوتیپ گندم بودند که در شرایط حضور و عدم حضور علف­های هرز رشد می­کردند. آزمایش به­صورت اسپیلیت پلات نواری در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. نتایج نشان داد که در بیشتر ژنوتیپ­های گندم رقابت علف­های هرز ارتفاع آنها را تا 27 درصد کاهش داد. در مرحله ساقه­دهی گندم و در شرایط رقابت و عدم رقابت علف­های هرز، ژنوتیپ­های الوند و S-82-10 بیشترین ارتفاع و ژنوتیپ­های کاسکوژن و C-85-8 کمترین ارتفاع را داشتند. نتایج نشان داد که رقابت علف­های هرز سطح برگ اکثر ژنوتیپ­های گندم را 5 تا 47 درصد کاهش داد. بیشترین کاهش سطح برگ در ژنوتیپ­ سرداری مشاهده شد، در حالی که ژنوتیپ­های گاسپارد و طوس توانستند در شرایط رقابت بیش از 95 درصد از سطح برگ خود را در شرایط رقابت علف­های هرز حفظ کنند. شاخص LAR و SLA در ژنوتیپ­های طوس، N-80-19 و MV-17 در شرایط رقابت علف­های هرز بیش از دو برابر بیشتر بود. عملکرد ژنوتیپ­های گندم در شرایط حضور و عدم حضور علف­های هرز متفاوت بود. در 7 ژنوتیپ N-80-19، آذر 2، طوس، امید، MV17, S-82-10, C-85-9 افت عملکرد ناشی از حضور علف­های هرز بیش از 25 درصد بود. نتایج این آزمایش می­تواند در اصلاح ارقام جدید گندم برای توسعه کشاورزی پایدار و کنترل غیرشیمیایی علف­های هرز مورد استفاده باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Study of Effective Morpho-Physiological Characteristics on Wheat Competitive Ability Against Weeds

نویسندگان [English]

  • HR Mohammaddoust Chamanabad 1
  • M Bakhshi 2
چکیده [English]

Cultivars within crop species differ in competitiveness against the weeds that it is due to morphological and physiological differences. This experiment was conductedin Agricultural Faculty of Moghan, University of Mohaghegh Ardabili at 2010-2011 in order to study of morpho-physiological characteristics of 18 wheat genotypes growing in weed free and weed infested conditions.Experiment was established as strip-split plot using a randomized complete block design with three replications. Results showed that weed interference decreased wheat height to 27% in many wheat genotypes. At stem elongation stage, Alvand and S-82-10 genotypes have most height, and Kaskozhen and C-85-8 genotypes have lower height under with and without weed interference condition. Results also showed that weed competition reduced leaf area 5 to 47% in wheat genotypes. Highest leaf area reduction was observed for Sardary genotype, whereas Gaspard and Tous genotypes were able remain more of 95% of the leaf area in weed competition condition. In weed competition condition LAR and SLA Indices were more than twice for Tous, N-80-19 and MV17. The results can be used in breeding new varieties of wheat for non-chemical weed control in sustainable agriculture.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Crop Breeding
  • Competitive Ability
  • Sustainable Agriculture
  • Weed Management