شبیه‌سازی اثر تغییر اقلیم بر تولید گندم در شرایط دیم ارومیه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه کشاورزی، دانشگاه پیام نور

2 گروه زراعت و اصلاح نباتات، واحد مهاباد، دانشگاه آزاد اسلامی، مهاباد، ایران

چکیده

بروز تغییر اقلیم از طریق تغییرات دمائی و بارش در دهه­های آتی امری حتمی است. بنابراین قبل از برنامه ریزی جهت تقابل با این پدیده، مطالعه اثرات متقابل آنها ضروری است. به این منظور عملکرد گندم رقم سرداری و دوازده رقم تغییر یافته ژنتیکی فرضی در منطقه ارومیه در طی 31 سال گذشته و 26 سال آینده در شرایط  کشت دیم ارومیه با استفاده از مدل آب و هوائی LAS-WG و مدل SSM-Wheat بررسی شد. نتایج خروجی مدل برای دوره آینده (2014-2040) حاکی از افزایش میانگین دمای حداقل وحداکثر به ترتیب 73/0و65/0 درجه سانتیگراد در طی 26 سال آینده و به همین ترتیب کاهش میانگین میزان بارش روزانه در طول سال از 2/1 میلی متر(در شرایط گذشته) به 98/0 میلیمتر در روز(در شرایط اقلیم آینده) و کاهش میانگین تشعشع دریافتی روزانه  به میزان 14/0 مگاژول بر مترمربع در روز در طی 26 سال آینده بود که چنین وضعیتی بیانگر نوعی تغییر اقلیم این ناحیه به سمت گرم شدن، تغییرات بارش بویژه از نقطه نظرتوزیع و میزان بارش خواهدبود. شبیه سازی تولید محصول گندم در طی دوره های گذشته و آینده نشان داد که مهمترین عامل موثر در افزایش عملکرد دانه و شاخص برداشت، 20 درصد کاهش زمان تا شروع پرشدن دانه (رشد رویشی) ضمن کاهش 20 درصد زمان تا پایان رشد دانه (عدم برخورد دوره پرشدن  دانه با خشکی انتهای فصل) و 20 درصد افزایش کارائی مصرف نور بود. بالاترین عملکرد دانه و شاخص برداشت در ارقام فرضیC1  (افزایش 20 درصد روز تا پایان رشد برگ)،  C4(کاهش 20 درصد روز تا شروع رشد دانه+کاهش 20 درصد روز تا رسیدگی دانه)،  C6 (کاهش 20 درصد روز تا شروع رشد دانه+افزایش 20 درصد روز تا رسیدگی دانه) و C9 (افزایش20 درصد کارائی مصرف نور) شبیه­سازی شد، ضمن اینکه بالاترین بیوماس تولیدی نیز به ارقام فرضی  C3(افزایش 20 درصد روز تا شروع رشد دانه+افزایش 20 درصد روز تا رسیدگی دانه)، C8 (کاهش 20 درصد روز تا پایان رشد دانه) و C9 (افزایش 20 درصد کارائی مصرف نور) اختصاص یافت. بنابراین در زراعت آینده گندم باید ضمن توجه به تغییرات درتوزیع و میزان بارش به توزیع مناسب رطوبت بین مراحل رویشی و زایشی و بهبود کارائی مصرف نور گیاه نیز توجه داشت زیرا می­تواند مهم­ترین عامل افزایش عملکرد دانه گندم در شرایط حال و آینده باشد.
 
 
 
 
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Simulation of Climate Change Effect on Wheat Production In RainFed Conditions of Uremia

نویسندگان [English]

  • Nabi khaliliaqdam 1
  • Tooraj Mir-Mahmoodi 2
  • Sila Mirab Yeganeh 2
چکیده [English]

The occurrence of climate change via temporal and rainfall changes during future decades is inevitable. So, before programing for contrast with this phenomena, studying their interaction is necessary. Hence production of wheat (cv. Sardari) and 12 theorical genetic changed cultivars studied in Uremia during 31 years before and 26 years in future in rain fed conditions using of LARS-WG and SSM-Wheat models. Results for next years (2014-2040) indicated on increasing in mean of minimal and maximal temperatures (0.73 and 0.65 oC respectively) and decreasing in mean of rainfall from 1.2 mm/day to 0.98 mm/dam and diminishing in mean of daily radiation about 0.14 MJ.m-2.d which really is a climate change up to warming, changes in precipitation especially in range and distribution. Results of simulation of wheat production showed that the important effective factors in increasing of yield and harvest index are 20% increasing in time from sowing to seed filling beginning (vegetative growth) mid 20% decreasing in time from sowing to seed filling finishing(not contact of seed filling phase with drought of season end) and 20% increasing in RUE. The most grain yield and HI simulated in theatrical cultivars as: C1, C4, C6 and C9, so the most biomass obtained in C3, C8 and C9 cultivars. Thus we must attend to changes in precipitation range and distribution, so to optimal distribution between vegetative and generation phases with improvement of RUE if we want cultivate wheat in future because it could be the important agent which increase wheat yield in now and future conditions.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Climate Change
  • Simulation
  • Urmia
  • Wheat