شناسایی عوامل مؤثر بر حفظ کاربری اراضی کشاورزی در راستای کشاورزی پایدار مطالعه موردی: شهرستان بستان‌آباد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه مدیریت کشاورزی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران

2 اقتصاد کشاورزی، گروه مدیریت کشاورزی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران

چکیده

تغییر کاربری اراضی کشاورزی همواره از چالش­ها و مشکلات اصلی فراروی بخش کشاورزی بوده و حفظ کاربری این اراضی از جمله فاکتورهای اساسی تامین­ کننده پایداری بخش کشاورزی است. شهرستان بستان­آباد از لحاظ تعداد تغییر کاربری اراضی کشاورزی در مقام دوم استان آذربایجان شرقی قرار گرفته و این امر کشاورزی پایدار این شهرستان را با تهدید اساسی روبرو نموده است. در این راستا، هدف از مطالعه حاضر شناسایی عوامل مؤثر بر حفظ کاربری اراضی کشاورزی در راستای پایداری بخش کشاورزی شهرستان بستان­آباد می­باشد. بدین منظور از الگوی لاجیت چندگانه اسمی بهره گرفته شد و داده­های مورد نیاز از طریق نمونه­گیری تصادفی طبقه­بندی شده متناسب از بهره­برداران شهرستان در سال 1395 جمع­آوری گردید. نتایج تحقیق بیانگر آن است که عوامل اقتصادی نظیر درآمد پیش­بینی شده از تغییر کاربری جدید، افزایش ارزش زمین، افزایش فرصت تحرک اجتماعی تغییرکاربری دهندگان، نزدیکی به راه­ها و بزرگراه­ها به همراه عواملی چون افزایش درآمد حاصل از فعالیت­های غیرکشاورزی، تعداد افراد خانوار، کل مساحت اراضی مورد بهره­برداری، فعالیتهای غیرزراعی درون­بخشی (یعنی تنوع درآمدی کشاورزی) و نحوه تصاحب زمین اثرات مثبتی بر تغییر کاربری زمین­های کشاورزی دارند. یافته­های مطالعه موید آن است که تعداد افراد شاغل در خانوارها اثر معنی­داری بر حفظ کاربری اراضی دارد بطوریکه با افزایش تعداد افراد شاغل، احتمال تغییر کاربری کاهش می­یابد. لذا انتظار می­رود با اعمال سیاست­های اشتغالزایی و حمایت­های لازم از آن بتوان زمینه­های حفظ کاربری اراضی را افزایش داد. همچنین پایین بودن متوسط درآمد سالانه حاصل از فعالیت­های کشاورزی اثر مثبت و معنی­داری بر تغییر کاربری اراضی کشاورزی دارد به طوریکه موجب تغییر این اراضی به کارگاه­های صنعتی می­شوند. لذا توصیه می­شود دولت جهت حفظ کاربری اراضی کشاورزی با اعمال سیاستهای بازاریابی مناسب، اصلاح و اعمال قوانین و مقررات حقوقی حفظ اراضی و بهبود سیاستهای حمایتی از درآمدی کشاورزان، امکان ارتقای انگیزه بهره­برداران برای تداوم حفظ کاربری زمین­های کشاورزی و به تبع آن افزایش پایداری کشاورزی منطقه را فراهم نماید.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Identifying Factors Affecting the Preserve of Agricultural Land Use to Achieve Sustainable Agriculture

نویسندگان [English]

  • Houriyeh Dehghan 1
  • Azadeh Falsafian 2
چکیده [English]

One of the major problems and challenges in the agriculture field is the land use change that has been threatened sustainability of agriculture sector. Bostanabad County, in terms of agricultural land use changes is taken in second place East Azarbaijan province that caused the agricultural sustainability faced with major challenges. This study aimed to identify the affecting factors on user changing of agricultural land in this county. The Multi-Nominal Logit model was applied and the required data has collected through a questionnaire which completed by the farmers using proportional stratified random sampling in 2016. The results indicated that economic factors such as expected income of new change, increasing land value, raising user’s social activity opportunity, near to road and highways, non-agriculture incomes, household size, the total land area under cultivation, agricultural intra-activates (income diversity), and type of land ownership has a significant effect on land use changes. Also, by increasing the employment rate, the possibility of land use preservation will rise. Therefore it is expected that the land use changes will reduce by taking proper employment policies and supports. The annual income of agricultural activity has negative and significant effect on the change of land use to industrial studios. It is recommended that the government can be improve the farmers motivation to preserve of agricultural land use via making and applying proper marketing policies, modifying laws and regulations of land use preservation, and improving income support policies.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Bostanabad County
  • Land Use Preservation
  • Multi-nominal Logit Model
  • Sustainable Agriculture

مراجع

Ahmadpour A and Alavi E. 2014. Identification and analysis of factors affecting agricultural land use change in rural area (Case study: Sari County). Journal of Research and Rural Planning, 3(5): 109-120. (In Persian).
Braimoh AK. 2004. Seasonal migration and land use change in Ghana. Land Degradation and Development, 15: 37-47.
Chakir R and Parent O. 2009. Determinants of land use changes: A spatial multinomial probit approach. In Papers in Regional Science, 88 (2): 327–344.
Food and Agriculture Organization of the United Nations. 1993. Guidelines for land-use planning. FAO Development series, Prepared by the Soil Resources, Management and Conservation Service1, Rome.
Food and Agriculture Organization of the United Nations. 2011. The State of the World’s Land and Water Resources for Food and Agriculture, FAO, Rome.
Food and Agriculture Organization of the United Nations. 2001. FAO Statistical yearbook 2012. FAO, Rome.
Harfuch L, Nassar AM, Zambianco WM and Gurgel AC. 2016. Modelling beef and dairy sectors’ productivities and their effects on land use change in Brazil. Brazilian Journal of Rural Economy and Sociology, 54(2), 281-301.
Hausman JA and Mcfadden D. 1984. Specification tests for the multinomial logit model. Econometrical, 52: 1219-1240.
Heij C, DeBoer P, Franses PH, Kloek T and VanDijk HK. 2004. Econometric methods with applications in business and economics.Oxford Uviversity Press, NewYork.
Hitayezu P, Wale E and Ortmann G. 2015. Assessing agricultural land use change in the midlands region of KwaZulu-Natal, South Africa: Application of mixed-multinomial logit. International Association of Agricultural Economists, Conference, August 9-14, Milan, Italy.
Jansen JM and DiGergorio A. 1998. Land cover and use classification as tools for change detection, from GCTE-LUCC: The earths changing land. Open Science Conference, 14-18 March, Barcelona, Spain.
 Kalali Moghaddam Zh. 2015. An investigation of the factors affecting land use changing of agricultural lands (case study: rural areas of Rasht Town- Iran). Journal of Research and Rural Planning, 4(1): 113-133. (In Persian).
َAgriculturel- Jahad Department of Bostanabad. 2014. Land use change. Unpublished report, Land Affairs Organization of Bostanabad, Bostanabad (In Persian).
Ministry of Agriculture Jihad. 2007. Administrative circulars and guidelines of modifying law of land use preservation law. Deputy of human resources and management development, Land Affairs Organization, Tehran. (In Persian).
Motiee Langeroodi SH, Rezvani MR and Kateb Azgomi Z. 2012. Economic effects of agricultural land use change on rural area (Case study: Dehestan of LicharakiHasan-rood, Bandar Anzali). ). Journal of Research and Rural Planning, 1(1): 1-23. (In Persian).
Rahnema M amd Rousta M. 2014. An analyzing of green space preserves and use change in Jahrom County to achieve sustainable development. Geographical Research, 2: 113-126. (In Persian).
Rajan, KS and shibasaki R. 2001. Modeling agricultural land use change in Bangladesh: Farmer asan agent of change, center for spatial information science, Institute of Industrial science. University of Tokyo.
Reetz S and Brummer WH. 2011. Determinants of land-use change dynamics in the margins of protected forest areas: Evidens from Central Sulawesi. Indonesia, Confrence on International Research on Food Security, Natural Resource Management and Rural Development Zurich, Switzerland, September.
Shayestemand M. 2014. Survey affecting factors of land use change in Tabriz County. Unpublished M.Sc Thesis, Faculty of Agriculture, Tabriz Branch, Islamic Azad University. (In Persian).
Tóth-Naár Z, Molnár M and Vinogradov S A. 2014. Impact of land use change on land value in Hungary. Polish Association of Agricultural Economists and Agribusiness, 6: 500-505.
Valbuena D, Verburg PH, Bregt AK and Ligtenberg A. 2010. An agent based approach to model landuse change.
Veldkamp A and Lambin EF. 2001. Predicting land-use change. Agriculture, Ecosystems & Environment, 85 (1-3): 1-6.
Verbeek M. 2004. A guide to modern econometrics. 2nd editon, Erasmus University Roterdam, John Wiley & Sons Press.
Wang Q, Otsubu K and Himiyama Y. 1998. Relationship between agricultural land-use change and socio-economic factors in North-East China. National Institute for Envirnomental studies, Hokkaido university of Edducation.
دانش کشاورزی وتولید پایدار
دوره 28، شماره 1
اردیبهشت 1397
صفحه 151-168

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار