اثر تاریخ کاشت و تراکم بوته بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه¬ی توده¬های بومی لوبیا (Phaseolus vulgaris L.)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه گیلان

2 مرکز ملی تحقیقات لوبیا خمین

چکیده

به منظور بررسی رابطه بین تراکم بوته و عملکرد دانه‌ی دو رقم لوبیای بومی استان گیلان در چهار تاریخ کاشت مختلف، یک آزمایش اسپلیت پلات فاکتوریل با طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در چهار  تکرار در سال 89-1388 در دانشکده کشاورزی دانشگاه گیلان اجرا گردید. دو رقم لوبیای بومی استان گیلان ( رگه مشکی و رگه قرمز) در  چهار تاریخ کاشت مختلف (29 مرداد، 8 شهریور، 18 شهریور، 28 شهریور) و سه تراکم ( 15، 25، 35 بوته در متر مربع) کاشته شدند. تعداد دانه در غلاف، ارتفاع بوته، تعداد غلاف در بوته، وزن غلاف و عملکرد دانه به طور معنی­داری تحت تأثیر تاریخ کاشت و تراکم بوته قرار گرفتند. برهمکنش تاریخ کاشت با رقم برای طول غلاف، تعداد غلاف در بوته و وزن غلاف معنی­دار بود. ولی اثرات متقابل تاریخ کشت و تراکم بوته فقط در مورد صفات تعداد غلاف در بوته و عملکرد دانه معنی­دار به­دست آمد. همچنین، با تأخیر در کاشت همه این صفات کاهش یافتند. با افزایش تراکم بوته، تعداد شاخه فرعی، تعداد گره در شاخه فرعی، تعداد غلاف در بوته کاهش، ولی وزن غلاف و عملکرد دانه در واحد سطح افزایش یافتند. با توجه به نتایج بدست آمده کاشت­های تأخیری، عملکرد دانه را در تراکم‌های پایین بیشتر از تراکم‌های بالا کاهش می‌دهند. در نتیجه، تراکم مطلوب اقتصادی برآورده شده برای کاشت­های دیرهنگام بیشتر از کاشت های زودهنگام بود. بنابراین، ضرورت دارد تراکم بوته در کاشت­های تأخیری افزایش یابد تا از افت عملکرد جلوگیری و یا آن را کاهش دهد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effect of Sowing Date and Plant Density on Grain Yield and Yield Components in Dry Bean (Phaseolus vulgaris L.) Landraces

نویسندگان [English]

  • Atoosa Shafaroodi 1
  • Mohsen Zavareh 1
  • Ghplam Ali Peyvast 1
  • Hamid Reza Dorri 2
چکیده [English]

To investigate the relationship of plant density and grain yield of two pinto bean cultivars at four different sowing dates, a split plot factorial experiment based on randomized complete block design (RCBD) with four replications was conducted in Faculty of Agricultural Sciences, the University of Guilan in 2009- 2010. Two pinto bean cultivars (seed coat with black and red mottles) were sown at four different sowing dates (20 August, 30 August, 9 September, and 19 Sept.) and three plant densities (15, 25, and 35 plants/m2). Pods and seeds per plant, plant height, pod weight, and grain yield were significantly affected by sowing date and plant density. The interaction effects of sowing date and cultivar were also significant for pod length, pods per plant and pod weight but interaction effects of sowing date and plant density were only significant for pods per plant and grain yield. All these traits were decreased with delaying in sowing date. Number of sub branch, number of node brunch and pods per plant decreased, but pod weight and grain yield per unit area increased, with increasing plant density. The results indicated that delayed sowings reduced grain yield of low densities more than that of high densities. Consequently, estimated optimum economic densities for delayed sowings were more than those for early sowings. Therefore, it is necessary to increase seeding rate at delayed sowings, in order to prevent or to reduce the yield loss.
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • pinto bean
  • Optimum density
  • Economic yield
  • delayed sowing
  • Landrace