اثر کم آبی بر رشد و عملکرد ارقام لوبیا

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز

چکیده

     به منظور ارزیابی تاثیر کم آبی بر رشد و عملکرد ارقام لوبیا، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات (کرت­های خرد شده) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار در سال 1387 اجرا گردید.  تیمارهای آبیاری شامل آبیاری مطلوب بر اساس 70 میلیمتر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A (1I)، قطع آبیاری در مرحله  گلدهی(2I)، قطع آبیاری در مرحله  پر شدن دانه (3I ) و قطع آبیاری در مراحل گلدهی و پر شدن دانه (4I ) در کرت های اصلی و ارقام لوبیا چیتی (تلاش، خمین و COS16) در کرت­های فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تجمع ماده خشک،  سرعت رشد محصول، سرعت رشد نسبی و عملکرد دانه بر اثر قطع آبیاری در مراحل زایشی به طور قابل توجهی کاهش می یابند. این کاهش در تیمار قطع آبیاری در طول مراحل گلدهی و پر شدن دانه بیشتر بود. درصد کاهش عملکرد دانه در تیمار قطع آبیاری در مراحل گلدهی و پر شدن دانه نسبت به حالت آبیاری کامل، حدود 25/40 درصد بود.  تجمع ماده خشک و سرعت رشد گیاه زراعی در رقم تلاش بیشتر از رقم خمین و COS16 بود. اما  اختلاف معنی داری از لحاظ عملکرد دانه بین سه رقم لوبیا چیتی وجود نداشت.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effect of Limited Irrigation on Growth and Yield of Bean Cultivars

نویسندگان [English]

  • P Zafarani-Moattar
  • Y Raey
  • K Ghassemi Golezani
  • SA Mohammadi
چکیده [English]

A field experiment was conducted in 2008, to investigate the effects of different irrigation treatments (I1,I2,I3 and I4: well-watering on the bases of 70mm evaporation from class A pan and irrigation disruptions at flowering stage, grain filling stage and during flowering and grain filling stages, respectively) on growth and yield  of three pinto bean cultivars (Talash, Khomain and COS16). The experiment was arranged as split-plot based on randomized complete block design in 3 replications, with the irrigation treatments in main plots and pinto bean cultivars in sub-plots. Dry matter accumulation, crop growth rate, relative growth rate and grain yield per unit area decreased, due to water stress at reproductive stages. The percentage of grain yield   reduction under irrigation disruption during flowering and grain filling stages compared to well-watering condition was about 40.25% .The most reduction was happened at water disruption during flowering and grain filling stages. Dry matter accumulation and crop growth rate of Talash was higher than for Khomain and COS16. Grain yield of khomain was slightly higher than that of  other pinto bean cultivars. However, this difference was not statistically significant.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Drought Stress
  • Grain Yield
  • Growth Analysis
  • pinto bean
جعفرزاده ع، کسرائی ر و نیشابوری م ر، 1376 . مطالعات تفضیلی 18 هکتار از اراضی و خاک های ایستگاه تحقیقاتی کرکج. مجله دانش کشاورزی، جلد 7، شماره­های 1 و 2. صفحه 211-187.
شهرام ع و دانشی ن، 1384. تعیین آب مورد نیاز در زراعت لوبیا. صفحه های 235 تا 237. مقالات اولین همایش ملی حبوبات. پژوهشکده علوم گیاهی دانشگاه فردوسی مشهد.. دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد.
مرجانی ع، 1374. بررسی تغییرات فنوتیپی و ژنوتیپی صفات کمی لوبیا و مطالعات همبستگی آنها با عملکرد از طریق تجزیه علیت، پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی کرج.
قاسمی گلعذانی ک، موحدی م، رحیم زاده خویی ف و مقدم م. 1376. اثرات کمبود آب بر رشد و عملکرد دو رقم نخود در تراکم های مختلف. مجله دانش کشاورزی. جلد 7، شماره های 3 و 4. صفحه های  41-18.
.کوچکی ع و بنایان اول م، 1373. زراعت حبوبات. چاپ سوم،  انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد
لطیفی ن، 1372. زراعت سویا (ترجمه). انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد.
Boutraa T and Sanders FE, 2001. Influence of water stress on grain yield and vegetative growth of two cultivars of bean (Phaseolus vulgaris L.). J. of Agron. Crop Sci. 187: 251-257.
Costa-Franca MG,. Thi AT, Pimentel C, Pereyra RO, Zuily-Fodil Y and Laffray D, 2000. Differences in growth and water relations among Phaseolus vulgaris cultivars in response to induced drought stress. Environ. Exp. Bot. 43: 227-237.
Evans GC.1972. The Quantitative Analyses of plant growth. Oxford Blackwell Scientific Publications.
Ghassemi-Golezani K, Ghanepoor S and Mohammadi-Nasab AD, 2009. Effect of water limitation on growth and grain filling of faba bean cultivars. J. Food Agric.  Environ. 7: 442-447.
Ghassemi-Golezani K and Mardfar  RA. 2008. Effects of limited irrigation on growth and grain yield of common bean. J. Plant Sci. 3: 230-235.
Karimi MM and Siddique KHM, 1991. Crop growth and relative growth rate of old and modern wheat cultivars. Aust. J. Agric. Res. 42: 13-20.          
Katiyar RP, 1980. Development changes in leaf area index and other growth parameters in chickpea. Indian J. Agric. Sci. 50: 684-691.
Nakagami K, Okawa TO and Hirasawa T. 2004. Effect of reduction in soil moisture from one month before flowering though ripening on dry matter production and ecophysiological characteristics of wheat plants. Plant Prod. Sci. 7: 143-154.
Ngoujiv M, Mc JME, Giffen S, Field M and Ogbuchekwe E, 2001. Comparision of methods to estimate weed populations and their performance in yield loss description models. Weed Sci. 49: 385-394.
Ricardo JH,  Dardanelli JI, Maria E  and Collino DJ. 2008. Seed yield determination of peanut crops under water deficit: Soil strength effects on pod set, the source-sink ratio and radiation use efficiency. Field Crops Res. 109: 24-33.
Robinson RG. 1983. Yield and composition of field bean and adzuki bean in response to irrigation, compost, and nitrogen. Agron. J. 75: 31-35.
Samarah NH, 2005. Effect of drought stress on growth and yield of barley. Agron. Sustain. Dev. 25: 145-149.
Sivakumar MVK and Shaw RH, 1978. Methods of growth analysis in field grown soybean (Glycine max L. Merill). Ann. Bot. 42: 213-222.
Turkan I, Bor M, Ozdemir F and Koca H, 2005. Differential   responses of lipid peroxidation and antioxidants in the leaves of drought- tolerant P. acutifolius Gray and drought- sensitive P. vulgaris L. subjected to polyethylene glycol mediated water stress. Plant Sci. 168: 223-231.