آثار حذف یارانه نهاده‌های کشاورزی بر تولید چغندرقند در کشور

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

یارانه یکی از ابزارهای مهم و موثر در مصرف نهاده­های کشاورزی است، اما ازآنجا که تأمین هزینه­های آن برعهده دولت است، کشورهایی می­توانند از این ابزار برای حمایت از تولیدکنندگان استفاده کنند که منابع مالی کافی داشته باشند و تداوم یا گسترش فعالیت­های اقتصادی کشور به طور قابل ملاحظه­ای به توزیع نهاده­های ارزان در بخش وابسته باشد. مطالعه حاضر با درک این مشکل و با هدف بررسی آثار حذف یارانه کود شیمیایی و بذر بر تولید چغندرقند در کشور صورت گرفته است. برای دسترسی به اهداف موردنظر تحقیق، از داده­های ترکیبی (Panel Data) برای ده استان عمده تولید کننده چغندرقند کشور و برای سالهای 86-1379 استفاده شده است. تابع تولید چغندرقند کشور با استفاده از روش­های اقتصادسنجی تخمین زده شده و با استفاده از کشش­های جزئی تولید حساسیت تولید نسبت به تغییرات مقدار نهاده­ها محاسبه می­شود و همچنین با استفاده از روش­شناسی بر اساس حداکثر سود تابع تقاضای نهاده­ها تخمین زده می­شود. نتایج حاصل از تابع تقاضای نهاده­ها نشان می­دهد که تقاضای کلیه نهاده­های مورد استفاده در تابع تولید نسبت به تغییرات قیمت آنها کم­کشش است و همچنین نتایج حاصل از کشش­های جزئی حاکی از آن است که از دو نهاده آب و کود شیمیایی به طور غیر بهینه و در ناحیه سوم تولیدی استفاده می­شود. بنابراین با توجه به یافته­های تحقیق پرداخت یارانه بذر افزایش نه چندان زیادی در مصرف و همچنین در تولید چغندرقند داشته است به طوری که افزایش یک درصدی آن تولید را فقط 048/0 درصد افزایش داده است در رابطه با نهاده کودشیمیایی می­توان گفت که پرداخت یارانه، تولید چغندرقند را حتی تا میزان 025/0 درصد کاهش می­دهد. و بنابراین حذف یارانه، کمکی به کاهش مصرف و زیانهای زیست­محیطی از آنها نمی­کند اما می­تواند بار مالی سنگینی را از دوش دولت بردارد بدون آنکه تاثیر منفی بر تولید بگذارد. 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effects of Removing Agricultural Production Factors Subsidies on Sugar Beet Production in Iran

نویسندگان [English]

  • M Rashidghalam
  • S Khalilian
چکیده [English]

Subsidy is one the important means in consuming agricultural inputs, but as the government is responsible for its costs the countries which have enough financial resources and the extension of economical activities depends on supplying cheap agricultural inputs, can pay for that. Surveying this problem, in this study we examine the effects of eliminating chemical fertilizer and seed subsidies on sugar beet production in Iran. This paper uses panel data for ten provinces during the period of 1379-86. First the sugar beet production function using econometrics methods is estimated, then elasticity of inputs are estimated and after that input¢s demand functions are calculated using profit maximum method. The results of input¢s demand function indicated that the demand elasticity is low and farmers use water and chemical fertilizer in third area (uneconomic region). Therefore the subsidy of seed had low effect on its consumption and sugar beet production, and it increased sugar beet production only up to 0.048 percent. According to chemical fertilizer result, it can be concluded that its subsidy even decreases sugar beet production 0.025 percent. Finally we can conclude that subsidy eliminating doesn’t assist to decrease input consumption and environmental damages but it can remove financial burden from government without having negative effect on production.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Panel Data
  • Production function
  • input demand function
  • Subsidy
  • Sugar beet

مراجع

امین­خاکی ع، 1377. بررسی اقتصادی کشت پنبه در منطقه گرگان و گنبد. پایان­نامه کارشناسی ارشد علوم اقتصادی، دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران.
بای بوردی م و ملکوتی م. ج، 1379. تولید و مصرف بهینه کود شیمیایی در راستای اهداف کشاورزی پایدار. وزارت کشاورزی، سازمان تحقیقات و آموزش و ترویج کشاورزی.
بی­نام، 86-1379. سیستم هزینه تولید محصولات کشاورزی. وزارت جهاد کشاورزی، معاونت برنامه­ریزی و پشتیبانی، اداره کل آمار و اطلاعات.
بی­نام، 86-79. آمارنامه کشاورزی ایران وزارت جهاد کشاورزی.
بی­نام، 1387. بررسی آماری محصولات کشاورزی (چغندرقند و نیشکر)1384-1367. وزارت جهاد کشاورزی، معاونت امور برنامه­ریزی و اقتصادی، دفتر آمار و فناوری اطلاعات.
بی­نام، 1375. وزارت امور اقتصادی و دارایی،  بررسی ساختار تکنولوژیک تولید و برآورد تقاضای نهاده­های تولید.
خزایی م، 1387. سرمایه­گذاری مستقیم خارجی و ارزش افزوده بخش نفت (مورد مطالعه کشورهای منتخب عضو اوپک). پایان­نامه کارشناسی ارشد اقتصاد، دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران.
دژپسند ف، 1370. بررسی اثر تغییر سوبسید کود شیمیایی در تولید ( چغندرقند ). پایان­نامه کارشناسی ارشد اقتصاد، دانشکده علوم اقتصادی و سیاسی دانشگاه شهید بهشتی.
رحیمی ع و کلانتری ع، 1375. بررسی اقتصادی یارانه. انتشارات موسسه پژوهش­های بازرگانی.
سادات موذنی س و تهامی پور م، 1388. ارزیابی اثر کاهش یارانه مود شیمیایی بر تولیدات زراعی و باغی بخش کشاورزی. هفتمین کنفرانس دوسالانه اقتصاد کشاورزی ایران، کرج، 14-15 بهمن 1388
سایت وزارت جهاد کشاورزی  http://www.maj.ir/portal/Home/Default.aspx
شمشادی ک، 1385. بررسی تاثیر سیاست یارانه­ای دولت بر تولید محصول گندم. پایان نامه کارشناسی ارشد اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس.
عبدی ع، 1384. تخمین تابع تقاضای سیمان و برآورد کشش­های قیمتی و درآمدی در بخش ساختمان. پایان­نامه کارشناسی ارشد علوم اقتصادی، دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران.
گجراتی د، 1378. مبانی اقتصادسنجی جلد (1و2). ترجمه حمید ابریشمی. انتشارات دانشگاه تهران.
هاشمی ر، 1382. تعیین میزان مطلوب یارانه نهاده­های تولید گندم آبی (مطالعه موردی استان مرکزی). پایان­نامه کارشناسی ارشد اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس.
Breitung J, 2000. The Local Power of Some Unit Root Test for Panel Data. In Bultagi, BH (Ed.) Non-stationary Panels, Panel Cointegration and Dynamic Panels, Elsevier, Amsterdam. 161-171.
 Hadri K, 2000. Testing for Stationary in Heterogeneous Panel Data. Econometrics Journal 3: 148-161.
Hausman JA, 1978. Specification Tests in Econometrics. Econometrica 1251-1272.
ImKS, Pesaran MH and Shin, 2003. Testing for Unit roots in heterogeneous Panel. Journal of Econometrics 115: 53-74.
 Levin A, Lin CF and Chu, 1993. Unit Root Tests in Panel Data: New Result Working Paper, University of California, Sandiego.
 Maddala GS and SWu, 1999. A Comparative Study of Unit Root Tests with Panel Data and A New Simple Test. Oxford Bulletin of Econometrics and Statistics 61: 631-52.
 Nilabja G, 2004. Reducing dependence on Chemical fertilizers and its Financial Implications for Farmers in India. Paper submitted for consideration in ISEE Conference 2004, to be held on July 11-14.
Pedroni P, 1999. Critical Values for Cointegration Tests in Heterogeneous Panels With Multiple Regressors. Oxford Bulletin of Economics and Statistics  61: 653-671.
Shephaed R, 1953. Theory of cost and production functions. Princetion, N. J., PrincetionUniversity Press, Michigan.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار