به‌گزینی کلون‌های متحمل به سرما در تعدادی از ارقام انگور دانه دار ایرانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان قزوین

چکیده

ایران یکی از مراکز تنوع غنی ژرم­پلاسم انگور می باشد. لذا از سرمای شدید زمستان سال 1386 (به عنوان تیمار طبیعی) به همراه سرمای مصنوعی جهت شناسایی کلون‌های متحمل به سرما در تعدادی از ارقام انگور دانه­دار ایران استفاده شد. بدین منظور، باغاتی در مناطق پر خطر از نظر سرما و یخ‌زدگی (بر طبق آمار اقلیمی) شناسایی و بوته­های آن بررسی شدند. در هر بوته چهار شاخه یک ساله انتخاب و پس از بروز تیمارهای سرمایی (طبیعی یا مصنوعی) تعداد جوانه های سالم و آسیب دیده شمارش شد. سپس تجزیه آماری و کلاستربندی انجام گردید. آمار توصیفی (ضریب تغییرات فنوتیپی صفات) داده‌های حاصل از ارزیابی کلون‌ها محاسبه گردید. با استفاده از ضریب همبستگی (پیرسون)، رابطه دو طرفه بین صفات، اندازه‌گیری شد و صفات با راندمان بالا مشخص گردید. تکنیک تجزیه رگرسیون «بک وارد» برای تخمین درصد سرمازدگی بر اساس صفات مورد ارزیابی بکار گرفته شد. بر اساس تقسیم بندی ارقام و کلون‌های در 4 گروه (از حساس تا کاملاً متحمل)، ارقام فخری و ریش بابا در گروه متحمل و ارقام صاحبی و شاهانی در گروه نیمه متحمل تا نیمه حساس به سرمای زمستانه قرار گرفتند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Clonal Selection for Cold Resistance in some Seeded Grape Cultivars of Iran

نویسنده [English]

  • MA Nejatian
چکیده [English]

Iran is one of the rich diversity of grape germplasm center. Therefore we used the extreme cold winter in 2007 as a natural treatment with artificially cold treatment to identify cold tolerant clones of seeded grapes in Iran. So, some gardens were detected in high-risk of cold areas (According to climate statistics) and reviewed its plant. Per plant were selected four branches (one year old). Then, the number of health and damaged buds was counted after natural and artificial cold treatments. Statistical, cluster and descriptive analysis (coefficient of variation) was performed on the data obtained from clones. The correlation coefficient (pearson) using for measurement of bilateral relationship between traits and recognized high efficiency characters. The Backwards regression analysis technique, was conducted to estimate freezing percentages based on characters. The results indicated clones were divided in 4 groups (from sensitive to quite tolerant). According to observations,  were  Fakhri and Rish Baba varieties in highest tolerance and Sahebi and Shahani varieties in Semi-tolerant groupes. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cold injury
  • Grape
  • Regression
  • Descriptive statistics
آمارنامه، 1389. وزارت جهاد کشاورزی، معاونت برنامه ریزی و بودجه. اداره کل آمار و اطلاعات.
حکمتی ج، 1369. گزارش نهایی مرکز تحقیقات کشاورزی استان آذربایجان شرقی. ارزیابی صفات مختلف رویشی، زایشی و فنولوژی 31 رقم از انگورهای آذربایجان شرقی (مراغه).
علیزاده ا، 1387. جمع‌آوری و شناسایی مقدماتی ارقام محلی انگور استان آذربایجانی غربی. مجله نهال و بذر، ش 20:1-21.
کاووسی ب، 1386.گزارش نهایی طرح تحقیقاتی شناسایی و جمع آوری ژنوتیپ‌های بومی انگور در استان کهگیلویه و بویراحمد
کرمی م­ج، 1379. نتایج مقدماتی به‌گزینی کلونی دو رقم انگور دیم استان کردستان. مجله نهال و بذر. دوره 16. شماره 4. صفحات 437-425.
مختاریان ع، 1382. اصلاح کولتیوارهای انگور پیکانی و عسگری کاشمر به روش به‌گزینی کلونی. مجله نهال و بذر. دوره 17.صفحات 421-420.
ملکوتی ح. 1385. ارزیابی و گزینش کلون‌های مقاوم به تنش سرما در انگور رقم سفید بی‌دانه در استان قزوین. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج
نجاتیان م­ع، 1385. جمع‌آوری و ارزیابی اولیه ارقام انگور استان قزوین. مجله تحقیقات نهال و بذر: 22(3) : 338 – 319.
نجاتیان م­ع، 1389. ارزیابی میزان خسارت سرمازدگی و انتخاب و معرفی ارقام و ژنوتیپ‌های متحمل به سرما در انگور. گزارش نهایی طرح تحقیقاتی. سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی. نشریه شماره 1775/89، 235 صفحه.
نجاتیان م­ع، 1390. ارزیابی صفت تحمل به سرمای زمستانه در کلون‌های برخی ارقام دانه‌دار انگور ایران. مجله علوم باغبانی ایران. (42) 2:126-113.
Anonymous, 1983. Description for grape. Interantional Board for Plant Genetic Resources, IBPGR. Italy.
Batistuta F, Colugnati L Gottardo and Zironi R, 2004. Comparison of Chardonnay clones for wine making in Friuli. In proceeding of International Symposium on Clonal selection. Portland (U.S.A). pp. 89-92.
Burke MJ, Gusta LV, Quamme HA, Weiser CJ and Li PH, 1996. Freezing and injury in plants. Annual Reviews in Plant Physiology, 27: 507-528.
Caldwell J, 2002. A Concise guide to Wine grape clones for professionals. John Caldwell Viticulture Service: Napa, California.
Calo A, Cancellier S, Costacurta A, Angelini U, Rosa Tde and Egger E, 1979. Preliminary results in the clonal selection of the Corvina V., Rondinella, Rossignola and Molinara cvs. Review Viticulture Enology, (Conegliano), 32: 251-291.
Cirami RM, 1993. Clonal selection of Chardony grapevines. Australian Grapegrower and Winemaker. (352) 61: 63-65.
EL-Hammady M and Jensen F, 2005. The effects of optimal nutrition on cold resistance in vineyards. American Journal for Enology and Viticulture, 49(2) : 96-102.
Levitt J, 1980. Responses of Plants to Environmental Stresses. Academic Press, New York.
Nejatian MA, 2011. Assessment of Winter Cold Tolerance Traits on Clones of Some Seeded Grape Varieties of Iran. Iranian Journal of Science 42 (2) : 113-126. (In Farsi).
Paul ER and Gamet S, 2008. Anatomy of the Freeze of 2007: Assessing Damage; Repair and Vineyard Restoration. University of Nebraska Viticulture Program. 35pp.
Pérez C, Hugalde Jodez L, Litago J, Yuste J and Fuentes-Pila J, 2005. Statistical procedure for clonal reselection of Vitis vinifera L. cv. Tempranillo in the Duero Valley, Spain. American Journal of Enology and Viticulture, 55(4) : 335-345.
Pommer CV, Ferry CP, Martins FP, Passes IRS, Terra MM and Pires EJP, 1995. Agronomic and phonological characterization of grape genotype kept in collection at Jundiai, brazil. ISHS Acta Horticulturae 523: XXV International Horticultural Congress, Part 13: New and Specialized Crops and Products, Botanic Gardens and Human-Horticulture Relationship.
Rodríguez M, and Martínez D, 2005. Clonal selection of the variety Albariño at the agronomic, oenological and disease-resistance levels. Acta Horticulturae 612.
Spinthiropoulou HC and Goulioti AG, 2004. Clonal Selection of the Greek Grape Wine Cultivar “Xinomavro”. ISHS, Acta Horticulturae, 652.
Stace CA, 1984. Plant taxonomy and biosystematics. Pitman Press, Bath.
Stefanini M, Iacono F and Porro D, 1995. New Strategies to Optimize clonal variability of Pinot noir to Trentino Environment (northeastern Italy). In proceeding of the International Symposium on clonal selection, Portland,Oregon. J.M. Randtz (Ed), pp. 143-147. American Society for Enology and Viticulture, Davis, CA.
Villa F, 2000. Clonal proselection for cv. Folha Defigo in the region CALDAS. Acta Horticulturae. 612.
Wilson S, 2001. Frost management in cool climate vineyards. Final Report to Grape and Wine Research & Development Corporation, Australia, 34 pp.