ارزیابی بیلان انرژی در مزارع گندم دیم استان کرمانشاه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه مکانیک ماشین‌های کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز

2 دانشجوی دکترای گروه مکانیک ماشین‌های کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز

چکیده

یکی از راه­های ارزیابی توسعه پایدار در نواحی کشاورزی، استفاده از روش جریان انرژی است. جریان انرژی در یک سیستم تولیدی کشاورزی، به این صورت است که در عملیات تولید، مصرف انرژی و در محصولات تولیدی، ذخیره انرژی به وجود می­آید. به همین منظور در تحقیق حاضر، مزارع گندم دیم در استان کرمانشاه در سال زراعی 86-1385، از نظر بیلان انرژی مورد بررسی قرار گرفتند. برای ارزیابی بیلان انرژی در این مزارع، کلیه داده­های مربوط به نهاده­ها و ستاده­ها به مقادیر معادل انرژی­های مصرفی و تولیدی تبدیل و سپس راندمان انرژی محاسبه گردید. میزان انرژی عوامل و نهاده­های به کار برده شده در این مزارع 9/6130 هزار کیلوکالری در هکتار و میزان انرژی خروجی یا تولیدی محصول دانه گندم 5018 هزار کیلوکالری در هکتار و محصول کاه 4316 هزار کیلوکالری در هکتار برآورد شد. همچنین میزان کارآیی انرژی برای عملکرد کل (دانه+کاه)، 521/1 و میزان کارآیی انرژی به طور جداگانه برای محصول دانه و کاه به ترتیب 818/0 و 703/0 محاسبه گردید. داده­ها نشان می­دهند که بیشترین انرژی مصرفی در این مزارع، به ترتیب مربوط به ماشین­آلات، کود ازته و سوخت گازوئیل بوده و کمترین انرژی مصرفی متعلق به نیروی انسانی و علف­کش می­باشد. کاربرد دستگاه­های کمبینات، انجام به موقع تعمیرات و سرویس­های مورد نیاز تراکتور و تناوب زراعی مناسب می­تواند راه­کارهایی در جهت کاهش انرژی مصرفی در تولید گندم دیم در این استان باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evaluation of Wheat Energy Balance Under Rain fed Farming in Kermanshah

نویسندگان [English]

  • sh Abdollahpour 1
  • s Zaree 2
چکیده [English]

One way to evaluation of sustainable developing in agriculture is using of energy flow method. This method in an agricultural product system is the energy consuming in product operations and energy saving in produced crops. In this article, evaluation of wheat energy balance under rain fed farming in Kermanshah is investigated. By using of consumed data as inputs and total production as output, and their concern equivalent energy, energy efficiency is calculated. Energy value of used inputs of this type cultivation was 6130900 kcal/ha and output (production) energy of value of wheat grain yield and straw were 5018000 kcal/ha and 4316000 kcal/ha, respectively. Also, energy efficiency value was 1.521 and that of grain and straw separately was 0.818 and 0.703, respectively. Results showed that the highest input energy was due to machinery using, nitrogen fertilizer and fuel; and lowest ones were related to human muscle power and herbicide. Using of combination machines, doing timely required repairs and services for tractors and representing a fit crop rotation are suggested to decrease energy consuming for dry farming wheat in Kermanshah

کلیدواژه‌ها [English]

  • Energy Balance
  • Input
  • Output
  • and Rain fed wheat
آستارایی ع و کوچکی ع، 1375. کاربرد کودهای بیولوژیکی در کشاورزی پایدار. انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد.
حسن زاده قورت تپه ع، قلاوند ا ، احمدی م ر و میرنیا س خ، 1380. بررسی تاثیر سیستم های مختلف تغذیه بر راندمان انرژی ارقام آفتابگردان. مجله علوم کشاورزی و منابع طبیعی، سال هشتم، شماره 2، صفحه­های 67 تا 78.
حسن زاده قورت تپه ع و مظاهری د، 1375. ارزیابی بیلان انرژی در سه مزرعه گندم، سیب زمینی و برنج در منطقه فلاورجان اصفهان. صفحه­های 309 تا 310، چهارمین کنگره زراعت و اصلاح نباتات ایران، دانشگاه صنعتی اصفهان، اصفهان.
حیدرقلی نژاد کناری م و حسن زاده قورت تپه ع، 1382. ارزیابی بیلان انرژی زراعت گندم دیم در استان مازندران. مجله پژوهش و سازندگی، شماره 58، صفحه­های 63 تا 65.
فرجی ی، 1386. بررسی وضع موجود مکانیزاسیون و شاخص های انرژی در کشاورزی دشت عباس و ارائه راهکارهای مناسب توسعه. پایان نامه کارشناسی ارشد رشته مکانیزاسیون کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز.
کوچکی ع و حسینی م، 1373. کارایی انرژی در اکوسیستم های کشاورزی. انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد.
کوچکی ع، حسینی م و هاشمی دزفولی ا،  1374. کشاورزی پایدار. انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد.
ولدیانی ع، حسن زاده قورت تپه ع و ولدیانی ر، 1384. ارزیابی بیلان انرژی در مزارع تکثیر بذر ارقام دیم گندم آذربایجان شرقی و تاثیر آن بر محیط زیست. مجله دانش کشاورزی. جلد پانزدهم، شماره 2، صفحه­های 1 تا 12.
Alam MS, Alam MR and Islam KK 2005. Energy flow in agriculture: Bangladesh. American Journal of Environment Science 1(30): 213-220.
Dahiphale VV and Pawar KR, 1992. Studies on energy requirement of rabi sunflower crop production. J. Maharashtra Agric Univ 17: 443-445.
Dick WA and Doven DMV, 1985. Continuous tillage and rotation.Combination effects on corn, soybean, and oat yield. Agron J 77: 459-465.
Gillard CL, 1993. A comparison of high input, low input and organic cash cropping system. M.Sc.Thesis, University of Guelph, Guelph Ont.
Hatirli SA, 2005. An econometric analysis of energy input- output in Turkish agriculture. Renewable and Sustainable Energy Reviews 9(6): 608-623.
Hulsbergen KJ, Feil B, Biermann S, Rathke GW, Kalk WD and Diepenbrock W, 2001.  A method of energy balancing in crop production and its application  in a long- term fertilizer trail. Agriculture, Ecosystems and Environmental 86(3): 303-321.
Leach G, 1976. Energy and food production. IPC Science and Technology Press Limited, Guilford, Surry.
Peterson WR, Walters DT, Suplla, RJ and Olson RA, 1990. Irrigated crop rotation for energy conservation: A Nebraska case study. J Soil Water Conserves 45: 584-588.
Piemental D, Bevadi G and Fast S, 1983. Energy efficiency of farming system: Organic and Conventional agriculture. Agric Ecosys Environ 9: 353-372.