اثرات زمان کاشت روی عملکرد و اجزای عملکرد دانه و میزان روغن ارقام بهاره گلرنگ در تبریز

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

بخش تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان‌شرقی، سازمان تحقیقات

چکیده

آزمایش با هدف ارزیابی عملکرد دانه، روغن و اجزای عملکرد ارقام بهاره گلرنگ طی زمان‌های مختلف کاشت و بررسی امکان کاهش دوره رشد با حفظ عملکرد از طریق تاخیر در زمان کاشت، در ایستگاه خسروشاه مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکراردر سال زراعی 1393 اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل زمان کاشت: 10، 20، 30 فروردین و 9 اردیبهشت ماه و رقم شامل: گلدشت، صفه و سینا بودند.  نتایج نشان دادند اثرات ساده و متقابل فاکتورهای مورد مطالعه روی سرعت رشد مطلق طبق، ارتفاع بوته، قطر طبق، تعداد طبق در بوته، تعداد دانه در طبق، وزن هزار دانه، درصد روغن، عملکرد دانه و روغن معنی‌دار بود. از بین اجزای عملکرد، تعداد طبق در بوته همبستگی مثبت و معنی‌داری با عملکرد دانه و روغن نشان داد.  ارقام مورد مطالعه در زمان کاشت10 فروردین ماه بیشترین عملکرد دانه و روغن را داشتند. صفه در‌ کشت‌های 10 و 20 فروردین عملکرد دانه و روغن  بالاتری داشت. ولی در کشت‌ 30 فروردین، گلدشت و در کشت دیرتر 9 اردیبهشت، سینا محصول بیشتری تولید نمود. همبستگی ارتفاع بوته با تعداد طبق در بوته، تعداد دانه در طبق، عملکرد دانه و روغن مثبت و معنی‌دار بود. به‌نظر می‌رسد با کاشت طی دهه اول فروردین ماه در دشت تبریز و رعایت اصول به‌زراعی در زمان ساقه‌روی بوته‌ها، بتوان به عملکرد‌ قابل قبول در گلرنگ بهاره رسید.

 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effects of Planting Date on Grain Yield, Yield Components and Oil Content of Safflower Spring Cultivars in Tabriz

نویسنده [English]

  • Bahman Paseban Eslam
چکیده [English]

        In order to evaluate the seed and oil yields and yield components in spring safflower during different planting times and study the possibility of  reducing growth period with the conservation of yield, an experiment was carried out in Khosrovshah station of Agriculture and Natural Resources Research Center of East Azarbaijan, Iran in 2014. A factorial experiment including 4 planting dates (30th Marth, 9th, 19th and 29th April) and 3 spring safflower cultivars (Goldasht, Soffeh and Sina) based on randomized complete block design with 3 replications, was used. The results showed that simple and interaction effects of studied factors were  significant on the capitulum relative growth rate, plant height, capitulum diameter, capitula per plant, seeds in capitulum, 1000 seeds weight, oil percent, seed and oil yields. Among yield components, capitula per plant showed positive and significant correlation with the seed and oil yields. In addition, cultivars under consideration  had the higher seed and oil yiels on 30th Marth of planting time. In cultures 30th Marth and 9th April, Soffeh had higher seed and oil yields but the cultivation of  Goldasht on 19th  April and late sown of Sina on 29th  April showed the highest production of yields. The correlation of  plant height with capitula per plant, seeds in capitulum, seed and oil yields was positive and significant. It seems that, by planting in Tabriz plain during late Marth and early April can be achieved acceptable performance in spring safflower with respect to the principles of better agronomic during stem stage.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Grain Oil Percent
  • Grain Yield
  • Planting Date
  • Spring Safflower
  • Tabriz plain